115 năm Dow Jones và cái nhìn về ‘sự méo mó’ chỉ số VnIndex

TTCK Mỹ

Ngày 26/05/1896, Charles Dow đã cho ra đời chỉ số công nghiệp Dow Jones (DJIA) với 12 cổ phiếu. Như vậy tính tới nay chỉ số công nghiệp Dow Jones đã tròn 115 tuổi. Năm 1916 danh sách cổ phiếu tăng lên 20 và đạt 30 cổ phiếu như hiện tại vào năm 1928. Chỉ số công nghiệp Dow Jones đã thay đổi 48 lần trong quá khứ.

Trong suốt chiều dài lịch sử của mình có hai lần chỉ số Dow Jones không có một sự thay đổi nào và mỗi lần kéo dài 17 năm là giai đoạn 1939 – 1956 và giai đoạn 1959 – 1976.

Câu chuyện lịch sử của chỉ số công nghiệp Dow Jones với IBM là một bài học đầu tư tốt. Cổ phiếu IBM đã tăng 22.000%. IBM cũng là cổ phiếu có ảnh hưởng lớn nhất đối với chỉ số công nghiệp Dow Jones. Nếu không có cổ phiếu này chỉ số công nghiệp Dow Jones đã vượt mốc 1.000 điểm vào năm 1961 chứ không phải chờ tới năm 1972 và nếu không có IBM thì ngày nay Dow Jones đã cao hơn 4000 điểm so với hiện tại.

Hầu hết các nhà đầu tư Mỹ không coi Dow Jones là chỉ số đại diện cho thị trường chứng Mỹ vì 30 cổ phiếu được tính theo tỷ trọng giá thay vì giá trị thị trường. Điều này có lẽ có ý nghĩa ở thời điểm 80 năm về trước chứ ít có ý nghĩa ở thời điểm hiện tại và điều này không ảnh hưởng nhiều tới giao dịch của thị trường chứng khoán Mỹ. Người ta tạo ra nhiều bộ chỉ số khác nhau giao dịch dựa vào các bộ chỉ số đó chứ ít khi kêu ca về sự méo mó của chỉ số điều này khác hẳn với giới đầu tư ở Việt Nam khi luôn đổ lỗi cho sự thua lỗ là do sự méo mó của chỉ số mang lại.

Thị trường chứng khoán Mỹ bước vào mùa Sale Off vào tháng 5 và có thể thấy diễn biến chung trong tháng là một sự điều chỉnh đi xuống mặc dù vậy có thể thấy rằng tới thời điểm này thị trường đã không điều chỉnh quá mạnh.

Hiện tại mặc dù chỉ số S&P 500 đã xuống thấp hơn mốc hỗ trợ MA(50) nhưng khoảng cách với đường này hiện tại là không đáng kể. Chỉ số Nasdaq 100 vẫn nằm trên ngưỡng hỗ trợ quan trọng và xu hướng thận trọng vẫn được duy trì. Với việc đồng đô la tiến vào vùng kháng cự năm và điều chỉnh ở thời điểm hiện tại sau chuỗi tăng giá mạnh vừa qua thì nhiều khả năng tối nay thị trường chứng khoán Mỹ sẽ tăng điểm trở lại.

Đồ thị chỉ số S&P 500

Giá vàng

Giá vàng đã có một một đợt phục khá ấn tượng sau chuỗi giảm giá hồi đầu tháng. Hiện tại giá vàng đi đi vào vùng kháng cự 1.533$ tương ứng với mốc Fibonacci 61,8% lấy hai ngày 2/5/2011 và 5/5/2011. Một Doji xuất hiện trên đồ thị và khối lượng giảm mạnh trong đợt tăng giá vừa qua. Nhiều khả năng giá vàng sẽ giảm trở lại. Hỗ trợ hiện tại là mốc 1.498$ trùng với kênh tăng giá màu xanh trên đồ thị.

Đồ thị giá vàng

TTCK Việt Nam

Thị trường chứng khoán Việt Nam có một phiên tăng điểm mạnh trên cả hai sàn giao dịch sau chuỗi rơi tự do trong thời gian vừa qua. Khối lượng giao dịch tăng mạnh trên cả hai sàn giao dịch.

Khối ngoại bán ròng trên cả hai sàn vào phiên giao dịch ngày hôm nay. Lượng mua ròng tập trung vào các mã như: OGC, SSI, PVF, HAG, CII, KLS, VND, SHB, THV, PVI…và lượng bán ròng tập trung vào các mã như: VIC, STB, DPM, KBC, GMD, BVS, VCG, STL, MIM, SHN…

Trên thị trường tiền tệ và thị trường ngoại hối; tỷ giá giảm trong khi giá vàng gần như không thay đổi. Tỷ giá tiếp tục giảm và giao dịch xoanh quanh mốc 20,570 trên thị trường liên ngân hàng và thị trường tự do. Giá vàng trong nước vẫn xoay quanh mốc 37,5 triệu đồng/lượng. Lãi suất liên ngân hàng tiếp tục ở mức thấp quanh mốc 12% và đây đã là 1 tuần lãi suất duy trì ở mức thấp như vậy. Điều này chứng tỏ thanh khoản trong hệ thống ngân hàng thương mại đã được cải thiện rất nhiều. Có 3 lý do chính:

(1) Chúng tôi thấy NHNN không tăng lãi suất tái cấp vốn mà vẫn giữ nguyên mốc 14% sau khi đã tăng lãi suất OMO lên 15%. Có thể NHNN đã hỗ trợ một số NHTM nhỏ thông qua nghiệp vụ tái cấp vốn bởi cơ chế giao dịch trên OMO vẫn chỉ mang lại thuận lợi cho các NHTM lớn và những NHTM có nhiều giấy tờ có giá.

(2) Một lượng lớn trái phiếu chính phủ vừa đáo hạn khiến ngân hàng có thêm nguồn tiền mặt.

(3) Nhiều NHTM dừng giải ngân các hợp đồng tín dụng trong nửa tháng qua. Thanh khoản dồi dào được thể hiện qua phiên đấu thầu TPCP ngày 26/5 có tỷ lệ chào bán thành công 95% cao nhất trong 2 tháng qua (Đạt 1900 tỷ/2000 tỷ đồng chào bán).

Khối ngoại tham gia bán mạnh trong thời gian vừa qua cùng với sự bi quan về triển vọng kinh tế vĩ mô khi mà lạm phát, lãi suất vẫn ở mức cao khiến thị trường đã có những phiên giao dịch rơi tự do đặc biệt là kể từ sau khi NHNN tăng lãi suất OMO lên 15%. Việc khối ngoại bán mạnh là do VNM liên tục bị bán mạnh trên sàn NYSE trong thời gian vừa qua.

Với việc chỉ số rơi tự do, nhiều nhà đầu tư cho rằng Ủy Ban Chứng Khoán cần phải cứu thị trường và chúng tôi thấy có một số công ty đang dự báo về việc giảm biên độ.

(i)         Theo quan điểm của chúng tôi thì việc cứu thị trường chứng khoán là không cần thiết là thật khó có biện pháp nào để cứu thị trường nếu thị trường đã rơi. Các nhà đầu tư đã tham gia vào thị trường chứng khoán thì việc thua lỗ là việc phải chấp nhận. Bài học 2008 vẫn còn nguyên khi mà thị trường đã sụp đổ thì không ai có thể đảm bảo rằng thị trường có thể ngừng giảm điểm. Không thể có việc một tổ chức nào đó lại đứng ra mua vào và kéo giá cổ phiếu lên nhằm giúp các nhà đầu tư có lãi. Có lẽ việc thiết thực nhất mà UBCK và BTC có thể làm là nâng cao tiêu chuẩn niêm yết, thay đổi các phương thức giao dịch như: Rút ngắn thời gian thanh toán, xây dựng hệ thống công bố thông tin theo tiêu chuẩn, thậm chí là bỏ biên độ giao dịch hoặc tăng biên độ giao dịch lên mức cao hơn (Nếu nhà đầu tư thấy giá cổ phiếu không hợp lý thì hãy để nhà đầu tư bán cho tới điểm mà cung cầu sẽ gặp nhau và chỉ nên áp dụng một số biện pháp dừng giao dịch nếu giá giảm quá mạnh bởi việc để biên độ giao dịch chỉ khiến thanh khoản thị trường sụt giảm mạnh nếu cung cầu không gặp nhau trong quá trình tăng và giảm giá). Ngoài ra việc phát hành thêm cổ phiếu nên thông qua hình thức IPO để doanh nghiệp thận trọng hơn trong việc sử dụng đồng vốn và để nhà đầu tư tự quyết định xem có nên mua cổ phiếu hay không chứ không thông qua hình thức ép mua như hiện tại (Giá cổ phiếu điều chỉnh và hầu như nhiều nhà đầu tư sẽ phải mua nếu không muốn bị lỗ). Chúng ta đã có bài học về việc điều chỉnh giá DVD sau đó lại hủy phương án phát hành và dù lý luận rằng việc cho phép phát hành như hiện tại là bảo vệ nhà đầu tư và tiết kiệm thời gian thì đó lại là việc khiến nhà đầu tư thường xuyên bị thiệt. Có quá nhiều quy định mang tính hành chính với lý luận bảo vệ nhà đầu tư nhưng trên thực tế phần lớn sự việc đó lại xảy ra theo hướng theo có vi phạm ủy ban sẽ là người được phạt và thu tiền trong khi đó nhà đầu tư dù có đúng hay sai thì việc mất tiền đối với nhà đầu tư vẫn là việc đã rồi.

(ii)        Việc thắt biên độ, nếu có, lúc này sẽ là một thảm họa với thị trường chứng khoán bởi nhà đầu tư sẽ rời bỏ thị trường. Việc này có chăng chỉ là việc kéo dài thời gian giảm giá nếu có chứ không thể khiến thị trường tăng điểm được. Thanh khoản của thị trường được duy trì là điều quan trọng hơn việc giá tăng hay giảm giá cổ phiếu. Theo nguyên tắc thị trường giá sẽ cân bằng tại điểm cung cầu gặp nhau chứ không thể gượng ép bằng các biện pháp hành chính thông thường bởi điều này chỉ làm méo mó thêm thị trường.

Việc giá cổ phiếu giảm sâu, khiến một loạt tổ chức, nhà đầu tư lớn đăng ký mua vào cổ phiếu quỹ, cổ phiếu của doanh nghiệp được cho là định giá thấp như: REE: Đăng ký mua 10 triệu cổ phiếu quỹ; Thành Thành Công đăng ký mua 15 triệu cổ phiếu STB; Bầu Đức đăng ký mua thêm 3 triệu cổ phiếu HAG; 3 cổ đông nội bộ cùng đăng ký mua lượng lớn cổ phiếu HAG với tổng lượng cổ phiếu đăng ký mua đợt này là 1.400.000 đơn vị.

Diễn biến thị trường cho thấy áp lực giải chấp mạnh từ phía công ty chứng khoán đã được cầu dò đáy hấp thụ tốt vào phiên giao dịch ngày hôm nay. Vài phiên giao dịch vừa qua, chúng tôi thấy một số quỹ lớn đã mua vào cổ phiếu khi thị trường giảm sâu. Đó cũng là lý do khối lượng tăng mạnh dù áp lực giải chấp là rất lớn.

Trên phương diện phân tích kỹ thuật, chỉ số VN-Index đã phục hồi trở lại sau khi đã văng ra khỏi dải Bollinger Band hai phiên giao dịch vừa qua và việc phục hồi mạnh nhằm giúp chỉ số này quay trở lại trong dải Bollinger Band. Trong khi đó chỉ số HNX-Index đã phục hồi tại ngưỡng hỗ trợ mạnh trên đồ thị tuần. Mẫu hình nến của hai sàn đều là những mẫu hình nến đảo chiều.

Nhìn về hình thức diễn biến thị trường hôm nay khá giống với diễn biến của thị trường vào ngày 29/11/2009 khi khối lượng giao dịch cũng tăng vọt và thị trường phục hồi mạnh sau khi công ty chứng khoán bán hết lượng hàng giải chấp nhưng nhìn kỹ diễn biến thị trường có vài điểm khác biệt như đóng cửa ngày hôm nay chỉ số VN-Index ở mức cao nhất trong ngày và mức độ bán tháo đợt này mạnh hơn rất nhiều so với đợt bán tháo trước đó. Nhìn sự tăng dần đều của khối lượng thì thấy diễn biến của thị trường có nhiều điểm tương đồng với thời kỳ tháng 2/2009 hơn. Một phiên không tạo nên xu thế và còn quá sớm để khẳng định thị trường đã quay trở lại xu hướng tăng giá.

Trong ngắn hạn, nhóm cổ phiếu ngành chứng khoán vẫn chịu áp lực bán mạnh khi lượng hàng giải chấp vẫn còn lại khá nhiều và khả năng việc mượn hàng bán sẽ tiếp tục xảy ra ở nhóm này, cùng với đó là kết quả kinh doanh sẽ kém khả quan trong quý 2 sẽ khiến một số cổ phiếu nhóm ngành này gặp khó khăn trong việc tăng giá.

Cùng với nhóm ngành bất động sản thì nhóm ngành chứng khoán là hai nhóm ngành có tính dẫn dắt thị trường cao nhưng lại chịu nhiều thông tin bất lợi nhất trong thời gian vừa qua.

Trong nhóm cổ phiếu ngành chứng khoán VND có lẽ sẽ chịu áp lực bán lớn hơn khi lượng hàng phải bán giải chấp vẫn còn lớn trong khi đó KLS lại là cổ phiếu có triển vọng kinh doanh tốt nhất còn SSI luôn được nhà đầu tư nước ngoài hỗ trợ tốt và là cổ phiếu mà các nhà đầu tư nhìn nhận như một chỉ báo của thị trường.

Nhiều khả năng KLS sẽ là cổ phiếu đáng chú ý nhất trong nhóm chứng khoán vào lúc này. Một số nhóm cổ phiếu như REE, ITA, VIS, PVC, DRC, DQC…sẽ có triển vọng tăng giá tốt hơn trong ngắn hạn. Khả năng thị trường phục hồi theo hình chữ V trong ngắn hạn đối với một số cổ phiếu là khá cao. Trong khi đó sự phân hóa sẽ đến sau 2 phiên nữa và với những phiên giao dịch giữa tuần sau sẽ xác định chính xác xu hướng của thị trường. Dự báo ngày mai thị trường sẽ tiếp tục tăng điểm.

Đồ thị chỉ số VN-Index

Dầu thô đã tăng giá vào phiên giao dịch ngày hôm qua sau khi sản lượng lọc dầu của Mỹ giảm xuống mức thấp nhất trong 2 năm. Nhân tố thúc đẩy dầu thô tăng giá là: (1) Sự suy giảm bất thường đối với lượng hàng tồn kho hàng tuần. (2) OECD ước tính GDP Mỹ sẽ tăng trưởng 2,6% trong năm 2011 so với mức 2,2% như đã ước tính trước đó. Nhân tố khiến giá dầu giảm giá là: (1) Sự gia tăng bất ngờ của nguồn cung cấp dầu thô hàng tuần. (2) Nguồn cung cấp xăng bán lẻ tăng lớn nhất trong 3 tháng. Trên phương diện phân tích kỹ thuật, giá dầu thô đang đi vào vùng kháng cự MA(20) và đường kháng cự số (1) trên đồ thị. Nếu giá dầu thô giảm trở lại từ vùng kháng cự này giá dầu thô sẽ tiềm ẩn mẫu hình vai đầu vai đảo chiều ở đỉnh. Do vậy, các nhà đầu tư nên thận trọng nếu có ý định mua vào. Cần chờ các tín hiệu xác nhận một cách chắn chắn.

Đồ thị giá dầu thô