Không để công ty chứng khoán lạm dụng tiền của nhà đầu tư
Theo yêu cầu của UBCKNN, đến ngày 15/1/2014, các công ty chứng khoán (CTCK) phải quản lý tách bạch tài khoản tiền gửi của CTCK với tài khoản tiền gửi của nhà đầu tư (NĐT).
Đề phòng rủi ro thanh khoản
Kết
quả kiểm tra hoạt động của các CTCK từ năm 2010 đến nay cho thấy, không
xảy ra tình trạng lạm dụng tài khoản tiền của NĐT tại các CTCK lớn. Tuy
nhiên, trong bối cảnh kinh tế khó khăn, thị trường chứng khoán ảm đạm,
nhiều NĐT đứng ngoài quan sát nhiều hơn là tham gia thị trường. Theo đó,
nguồn thu của các CTCK cũng ngày càng eo hẹp. Chính vì vậy, trong năm
vừa qua, đã có hơn 60% các CTCK làm ăn thua lỗ, trong đó có nhiều CTCK
bị âm vốn sở hữu. Điều này đã khiến một số CTCK bị rơi vào diện kiểm
soát đặc biệt, thậm chí phải rời khỏi sàn niêm yết, bị đình chỉ hoạt
động môi giới và ngừng hoạt động kinh doanh, như: CTCK Hà Nội, CTCK
Trường Sơn, CTCK Cao Su, CTCK Tràng An, CTCK SME... và mới đây nhất là
CTCK SBS.
Tương
tự, CTCK Tràng An cũng đã làm nhiều NĐT nhận “quả đắng” vì số tiền CTCK
Tràng An đang nợ NĐT (được cho là lên tới 30 tỷ đồng) bên cạnh các
khoản nợ ngân hàng, đối tác. Chị Mai - một khách hàng của CTCK Tràng An,
cho biết hiện chị có nguy cơ mất gần 1 tỷ đồng mà không biết đòi ở đâu.
Điều bực mình hơn, số tiền đó đã bị nhà môi giới thực hiện các lệnh mua
bán mà không hỏi ý kiến chị. Chỉ đến giữa tháng 4/2012, chị Mai mới
phát hiện được sự việc này.
Như
vậy, có thể thấy, khá nhiều nhà đầu tư đã chủ quan khi nghĩ rằng tiền
gửi tại các CTCK là tiền của mình và sẽ được đảm bảo an toàn. Chính vì
vậy, UBCK kiên quyết buộc các CTCK phải tách bạch tiền tài khoản của
CTCK và NĐT. Sau thời điểm 15/1/2014, nếu không tuân thủ việc quản lý
tách bạch hai tài khoản tiền này, CTCK sẽ bị xử lý nghiêm, thậm chí là
có thể bị ngừng hoạt động.
UBCK
cũng đang tính toán các chế tài xử lý theo hướng tăng nặng, để bổ sung
vào dự thảo sửa đổi Nghị định 85/2010 về xử lý vi phạm hành chính trong
lĩnh vực chứng khoán.
CTCK vẫn chần chừ
Theo
phản ánh của các CTCK, quy định mới buộc CTCK phải thiết lập đồng thời
hai hệ thống: hoặc khách hàng của CTCK mở tài khoản trực tiếp tại ngân
hàng do CTCK lựa chọn, hoặc CTCK mở tài khoản chuyên dụng tại ngân hàng
thương mại, để quản lý tiền giao dịch chứng khoán của khách hàng… Điều
này không chỉ gây tốn kém, mà còn tạo thêm sức ép lên các CTCK, nhất là
trong bối cảnh kinh tế khó khăn như hiện nay.
Thực
tế, việc áp dụng các sản phẩm quản lý tách bạch tài khoản do BIDV cung
cấp thời gian qua, theo nhiều CTCK, đang bộc lộ không ít bất cập và gây
khó khăn cho CTCK. Cụ thể, sản phẩm BIDV@Securities
tuy tách bạch được khoản tiền của NĐT với tài khoản thanh toán giao
dịch chứng khoán của CTCK, nhưng lại không đáp ứng được nhiều nhu cầu
giao dịch của khách hàng như: giao dịch ký quỹ, ứng trước tiền bán chứng
khoán… Điều này khiến CTCK đành phải tái sử dụng phương án tài khoản
tổng tại ngân hàng…Trong khi đó, UBCK nghiêm cấm CTCK triển khai dịch vụ
ứng trước tiền mua chứng khoán dưới mọi hình thức…
Đại
diện UBCKNN, ông Phạm Hồng Sơn, Vụ trưởng Vụ Quản lý kinh doanh, cho
rằng, việc các CTCK “vượt rào” triển khai các dịch vụ trên trong thời
gian qua đã dẫn tới rủi ro không chỉ cho chính CTCK, mà còn cho cả NĐT
và thị trường. UBCK đã xử lý nhiều trường hợp CTCK cố tình triển khai
các dịch vụ này. Sắp tới, UBCK sẽ tăng cường thanh, kiểm tra hoạt động
của các CTCK, nếu phát hiện trường hợp nào cố tình triển khai các dịch
vụ này, UBCK sẽ áp dụng các chế tài xử lý.
Để
thực hiện quản lý tách bạch tiền gửi giao dịch chứng khoán, CTCK phải
xây dựng hệ thống để đáp ứng cả hai phương thức quản lý tiền dưới đây để
khách hàng lựa chọn. Phương án 1: CTCK mở tài khoản chuyên dụng tại
ngân hàng thương mại để quản lý tiền của khách hàng. Phương án 2: khách
hàng của CTCK mở tài khoản trực tiếp tại ngân hàng thương mại do CTCK
lựa chọn để quản lý tiền giao dịch chứng khoán. Theo phương án này, CTCK
và ngân hàng thương mại có thỏa thuận về cách thức xác nhận, phong tỏa
số dư tiền và chuyển tiền thanh toán giao dịch chứng khoán của khách
hàng.
Ông
Sơn cho hay, ngoài BIDV đưa ra gói sản phẩm tương đối phù hợp, thì hiện
nay còn có nhiều ngân hàng đã cung cấp dịch vụ này. Theo đó, các CTCK
không có lý do gì từ chối, trì hoãn việc tách bạch tài khoản của mình và
tài khoản của NĐT.
Theo Hải Yên
Báo Tin tức