Lao xuống vực, leo lên đỉnh

Giảm chưa đủ sâu?

Nhìn lại phiên 9-12, thực tế phần giảm điểm cũng chỉ tương đương với phần tăng của ngày 8-12, thậm chí có những CP vẫn có giá cao hơn 7-12, nhưng lại có thể tạo ra cảm giác thị trường đang cực kỳ rủi ro, khó kiếm tiền. Sự chán nản cũng có thể gần lên đến đỉnh điểm.

Lý giải cho phiên 8-12, nhiều người có chung nhận định do TTCK đã giảm quá mạnh trong khoảng 1 tháng qua, từ 610 điểm xuống 560 điểm nên “hồi” mạnh là đương nhiên. Tuy nhiên, cách lý giải này cần phải xem lại ngay trong phiên 9-12, vì chỉ 1 phiên tăng mạnh chưa đủ để nói là phục hồi mạnh, thông thường cần 2-3 phiên đi kèm với tỷ suất sinh lời từ 10% trở lên cho các NĐT.

Nhìn lại phiên 8-12, mức độ phục hồi thực chất chưa đồng đều mà bắt nguồn chủ yếu từ những blue chip như BVH tăng trần từ 48.000 đồng/CP lên 51.000 đồng/CP, VCB tăng từ 40.800 đồng/CP lên 43.100 đồng/CP, VNM từ 120.000 đồng/CP lên 125.000 đồng/CP. Một số CP khác thậm chí chỉ tăng vài % và tất nhiên là chưa đủ bù đắp cho phần sụt giảm trước đây. Đến đây, vấn đề cần xem xét là liệu thị trường đã giảm đủ mạnh để phục hồi cũng mạnh tương ứng hay chưa?

Một thống kê trong khoảng 2 năm gần đây cho thấy đối với các đợt sóng tăng từ đáy đến đỉnh biên độ dao động của VN Index sẽ vào khoảng 100 điểm. Và như đã thấy, thường khi VN Index giảm về vùng 510-520 điểm thì tương ứng sau đó sẽ là những đợt vượt đỉnh 600 điểm. Theo chiều ngược lại, một đợt giảm của thị trường cũng bay mất khoảng 70-80 điểm mới tạo đáy.

Hơn 1 tháng qua, VN Index đã giảm từ 610 điểm xuống sát 555 điểm, tức đã mất khoảng 55 điểm, tương ứng 10%. Nghĩa là mức độ “thiệt hại” chưa nặng như những đợt giảm trước đó. Ngoài ra có 2 lý do nhiều người tin rằng thị trường vẫn chưa chạm đáy: Thứ nhất, những phiên wash out (những phiên NĐT chịu lỗ quá nặng phải cắt đồng loạt, CTCK cũng giải chấp) vẫn chưa diễn ra, và thường phải có từ 2 phiên wash out trở lên mới tạo thành đáy. Lượng tiền margin được nhận định vẫn còn tích tụ khá cao trong tài khoản của các NĐT chứ chưa trở về CTCK. Thứ hai, các mốc điểm như 600, hay 550 có vẻ không có nhiều giá trị lắm về mặt kỹ thuật nhưng lại có tác động về mặt tâm lý khi VN Index về những vùng này thường bật lên. VN Index hiện giờ chỉ mới đến gần 550 điểm chứ chưa thật sự được thử thách tại vùng này.

Dò đáy

Nếu lấy vùng đỉnh khoảng 610-615 điểm hơn 1 tháng trước và mức độ giảm khoảng 70 điểm cho mỗi đợt giảm, thì vùng đáy của VN Index nhiều khả năng sẽ rơi vào 540-545 điểm. Đóng cửa phiên 9-12, VN Index giảm còn 565 điểm, tức chỉ cần 2-3 phiên giảm mạnh tương tự là điểm đáy sẽ được xác lập. Vấn đề cần bàn ở đây là liệu vùng 540-545 điểm có thể là đáy của thị trường hay chưa, VN Index sẽ tạo đáy như thế nào?

Thực tế, điều tạo nên tâm lý bi quan cho NĐT lúc này là thị trường gần như không có tin tốt nào đủ mạnh để tạo ra những cú đảo chiều ngoạn mục. FED có tăng lãi suất hay không, NĐTNN bán ròng tới khi nào; và thậm chí VN Index giảm đến khi nào mới chấm dứt? Là những câu hỏi nhiều NĐT đặt ra trong lúc này và chứng kiến thị trường giảm nhiều hơn tăng thì gần như tinh thần cũng bị kiệt quệ. Từ chỗ còn hào hứng bắt đáy, có lẽ sau phiên 9-12 nhiều người sẽ quay trở về trạng thái thận trọng và chọn giải pháp đứng yên. Những nhận định về khả năng sớm phục hồi cũng sớm bị gác lại.

Phiên hôm nay 10-12 và ngày mai 11-12, nhiều khả năng sẽ đón nhận lực bán đáng kể bao gồm: CP của NĐT đã bắt đáy trong ngày 7 và 8-12. Những NĐT có tâm lý thận trọng nếu thấy VN Index thủng 560 điểm có thể chọn giải pháp bán ra để mua lại tại những mốc điểm thấp hơn. Chưa kể, yếu tố giá dầu trong những ngày gần đây đang có vẻ ảnh hưởng đến NĐT thông qua việc giảm điểm của GAS, PVD, PVS. Với bên mua, liệu mức giá này đã đủ kích thích lòng tham?

Trong những năm gần đây, thường trong nửa đầu của tháng 12, thị trường diễn biến khá tiêu cực và dòng tiền của NĐTNN cũng hạn chế giải ngân. Cần nói rõ, tháng 12 cũng là tháng thấp điểm trong giao dịch của khối ngoại do các kỳ nghỉ cuối năm. Tuy nhiên, diện mạo có thể thay đổi trong nửa sau của tháng 12 do kỳ vọng tích cực cho năm tiếp theo và thường khi thị trường đã “chán” hết mức có thể thì cũng là lúc tạo đáy.

Nhiều khả năng nếu VN Index chạm khu vực 545-550 ngay trong 2 phiên tiếp theo, khả năng đáy của thị trường sẽ sớm được thiết lập, dù kỳ vọng thị trường có thể bật ngay sau đó vẫn còn để ngỏ. Thách thức ở đây là thị trường hiện chưa tìm được một blue chip nào đủ sức dẫn dắt bên cạnh chuỗi ngày giảm giá dầu. Kỳ vọng tích cực nhất có lẽ là một số mid cap và penny đã giảm giá khá nhiều trong thời gian qua, nếu có nền tảng cơ bản tốt và KQKD tích cực có thể tăng giá trở lại và tạo ra cơ hội cho các NĐT.

Trường hợp nếu VN Index vẫn ở trên vùng 560 điểm trong những phiên tới thì cần quan sát sự gia tăng của dòng tiền. Nếu GTGD duy trì khoảng 1.800-2.000 tỷ đồng tại HOSE và 500 tỷ đồng tại HNX, khả năng thị trường sẽ tạo được mốc cân bằng và chờ đợi bùng nổ vào những ngày cuối cùng của năm 2015. Nhưng nếu thanh khoản sụt giảm dưới các mốc này, khả năng những đợt tăng ít-giảm nhiều sẽ lại xuất hiện. Và dù rằng đáy có thể vẫn sẽ là 540-545 điểm thì tâm lý bi quan, cũng như mức độ thua lỗ theo như kịch bản giảm từ từ sẽ nặng nề hơn rất nhiều.