Thị trường gạo đón nhận thêm cú sốc: Một quốc gia châu Á gặp khủng hoảng về nguồn cung, nắm giữ sản lượng gần 22 triệu tấn trong năm qua

Mới đây, Chính phủ Thái Lan đã kêu gọi nông dân giảm trồng lúa để tiết kiệm nước trong bối cảnh lượng mưa ở quốc gia này đang ở mức kém – một động thái đặt ra mối đe dọa mới đối với nguồn cung toàn cầu sau khi Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo.

Surasri Kidtimonton, Tổng thư ký của Văn phòng Tài nguyên nước Quốc gia, cho biết nông dân ở khu vực trọng điểm miền Trung đã gieo trồng phần lớn lúa nhưng Chính phủ đang khuyến khích chuyển đổi sang các loại cây trồng khác cần ít nước hơn.

Thái Lan là nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới. Quốc gia này đang chứng kiến lượng mưa ít hơn so với mọi năm và chuẩn bị cho tình huống hạn hán có thể xảy ra vào năm tới do El Nino dẫn đến các điều kiện thời tiết khô hạn.

Theo Surasri, lượng mưa tích lũy cho đến nay ở khu vực miền trung thấp hơn khoảng 40% so với mức bình thường và động thái hạn chế trồng lúa gạo là để giúp tiết kiệm nước cho tiêu dùng hộ gia đình.

Giá gạo ở châu Á đã tăng lên mức cao nhất trong hơn ba năm vào tháng trước sau khi Ấn Độ - nước xuất khẩu lớn nhất thế giới cấm xuất khẩu một số lô hàng của nước này. Gạo là lương thực rất cần thiết cho chế độ ăn của hàng tỷ người và việc tăng giá hơn nữa sẽ tạo gánh nặng cho người tiêu dùng với áp lực lạm phát bổ sung.

Theo Bộ Nông nghiệp Thái Lan, khu vực miền trung của Thái Lan dự kiến sẽ chiếm gần 14% tổng diện tích trồng lúa vào năm 2023 và dự báo sẽ chiếm khoảng 19% vụ thu hoạch lúa chính trong niên vụ 2023/2024. Surasri cho biết mực nước tại các hồ chứa lớn trong khu vực đang ở mức chỉ khoảng 51%.

Chính phủ trước đó đã cảnh báo rằng El Niño có thể dẫn đến lượng mưa thấp bất thường và khuyên nông dân nên trồng một vụ trong năm nay thay vì hai vụ như bình thường. Theo Bloomberg, một phần thiếu hụt từ Thái Lan sẽ được bù đắp bằng các lô hàng cao hơn từ Việt Nam, do đó ngành gạo của nước ta có thể hưởng lợi trước bối cảnh giá tăng vọt.

Theo Cục Hải quan, Việt Nam đã xuất khẩu gạo tăng 21% trong nửa đầu năm so với cùng kỳ năm trước với các lô hàng tăng sang Philippines, Trung Quốc và Indonesia. Các cơ quan chức năng cũng cho biết việc gia tăng doanh số bán hàng ở nước ngoài sẽ không ảnh hưởng đến an ninh lương thực của Việt Nam.

Giá xuất khẩu của gạo Việt cũng đã liên tục tăng trong thời gian gần đây. Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, trong tháng 6/2023 cả nước xuất khẩu 617.998 tấn gạo, tương đương 340,77 triệu USD, giảm 14,7% về lượng và giảm 12,8% về kim ngạch. Giá xuất khẩu trung bình đạt 551,4 USD/tấn, tăng nhẹ 2,3% về giá so với tháng 5/2023 và tăng mạnh so với tháng 4/2023.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, Ấn Độ là nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, chiếm 40% thương mại toàn cầu, trong khi Thái Lan và Việt Nam lần lượt chiếm 15% và khoảng 14%. Đối với Thái Lan, sản lượng gạo của quốc gia này trong năm đạt hơn 21,8 triệu tấn.

Theo Bloomberg, FT