Thủ tướng yêu cầu tái xuất chất thải “đội lốt” phế liệu

Thủ tướng vừa ký Chỉ thị số 27/CT-TTg về một số giải pháp cấp bách tăng cường công tác quản lý đối với hoạt động nhập khẩu và sử dụng phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất.

Theo đó, Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) không cấp mới Giấy xác nhận, không gia hạn Giấy xác nhận đối với đơn vị nhận ủy thác nhập khẩu phế liệu; chỉ xem xét cấp mới, cấp lại Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất đối với đơn vị nhập khẩu để sử dụng trực tiếp và chứng minh được nhu cầu, năng lực sử dụng.

Rác thải phế liệu tồn ở cảng - Ảnh: Sơn Nhung

Bộ TN-MT cũng tiếp tục rà soát, hoàn thiện, bổ sung để trình Chính phủ hoặc ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy phạm pháp luật theo hướng không cấp phép cho các cơ sở sản xuất nhập khẩu phế liệu về chỉ để sơ chế, xử lý và bán lại nguyên liệu; thực hiện ký quỹ bảo đảm phế liệu nhập khẩu trước khi phế liệu được nhập vào lãnh hải, lãnh thổ Việt Nam.

Thủ tướng giao Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Hải quan áp dụng các biện pháp ngăn chặn từ xa các lô hàng phế liệu nhập khẩu không đáp ứng quy định pháp luật. Ngoài ra, hướng dẫn các hãng tàu/đại lý hãng tàu khai thông tin cụ thể về chủ hàng tại Việt Nam, mô tả hàng hóa phải thể hiện đầy đủ để xác định được loại phế liệu thuộc danh mục phế liệu được phép nhập khẩu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất...

Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Công Thương rà soát, bổ sung quy định về việc tạm dừng các hoạt động tạm nhập, tái xuất, quá cảnh, trung chuyển hàng hóa là phế liệu nhập khẩu vào lãnh thổ Việt Nam; kiên quyết buộc tái xuất các lô hàng lợi dụng nhập khẩu phế liệu để đưa chất thải vào Việt Nam, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Với Bộ Công Thương, Thủ tướng chỉ đạo rà soát, áp dụng hoặc đề xuất áp dụng biện pháp tạm ngừng hoạt động tạm nhập, tái xuất, quá cảnh, trung chuyển hàng hóa là phế liệu vào lãnh thổ Việt Nam phù hợp với tình hình thực tế; nghiên cứu áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại phù hợp với quy định của WTO đối với việc nhập khẩu phế liệu.

Bộ Giao thông Vận tải cũng được giao chỉ đạo các cơ quan liên quan thông báo cho các doanh nghiệp kinh doanh cảng biển, chủ tàu, chủ hãng vận tải biển chỉ được đưa xuống tàu để vận chuyển về Việt Nam những đơn hàng có Giấy chứng nhận/Giấy xác nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu (còn hiệu lực) nhằm phòng ngừa vận chuyển phế liệu bất hợp pháp; chủ tàu, chủ hãng vận tải biển phải chịu trách nhiệm đối với lô hàng phế liệu đang vận chuyển của tổ chức, cá nhân không có Giấy chứng nhận/Giấy xác nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu…

Trước đó, trong cuộc họp của Thường trực Chính phủ về tình hình nhập khẩu phế liệu vào Việt Nam và các giải pháp quản lý, các thành viên Chính phủ nhận định: Tình trạng nhập khẩu phế liệu vào Việt Nam thời gian qua diễn biến phức tạp, nghiêm trọng. Nhu cầu về phế liệu như giấy vụn, nhựa… để làm nguyên liệu là có thật, điều này có lợi về kinh tế cho nhà sản xuất nhưng không có lợi về môi trường.

Theo số liệu của Tổng cục Hải Quan, khoảng 5.000 container phế liệu đang tồn đọng tại cảng Hải Phòng và Cát Lái (TP HCM). Nguyên nhân là bởi các doanh nghiệp chưa đáp ứng điều kiện cấp phép nhập khẩu mới của Bộ TN-MT. Doanh nghiệp mong muốn đẩy nhanh tiến độ cấp giấy phép nhập khẩu mới cho các doanh nghiệp đã có quy chuẩn bởi hàng tồn đọng tại cảng gây tình trạng thiếu nguyên liệu sản xuất.