Thương lái 'bẻ kèo', người trồng lúa lao đao

Ông Lê Công Chánh ở thị trấn Rạch Gòi (Châu Thành A, Hậu Giang) cho biết ông trồng 2 ha lúa IR50404, cách nay hơn tuần thương lái đặt cọc giá 4.500 đồng/kg lúa tươi tại ruộng. Tuy nhiên, do mưa dầm 2 ngày liên tiếp làm lúa đổ sát đất rồi lên mộng trắng, vì thế thương lái “bẻ kèo” không mua.

Cách ruộng của ông Chánh chừng dăm cây số, ông Lê Văn Di ở ấp 3A, xã Tân Hòa (Châu Thành A, Hậu Giang) vừa thu hoạch xong 0,4 ha được gần 3 tấn lúa. Ông Di cùng vợ hì hục khuân từng bao từ mé lộ lên xe gắn máy chở về nhà phơi. Ông Di nói: “Lúa đang đứng ngon lành, chụp mưa xuống làm đổ ngã không chỉ thương lái bỏ cọc mà kêu nhân công cắt tay cũng không được”. Vợ của ông Di là bà Tăng Thị Hiền nói: “Lúa bán không được, nợ tiền phân bón, vật tư gần 7 triệu đồng. Giờ không biết cửa hàng vật tư có chịu tiếp tục cho mua thiếu nữa không. Mấy năm nay, làm lúa rất khó khăn, hễ được mùa mất giá, còn năm nay thất mùa cũng bị ép giá, không người mua”.

Cùng hoàn cảnh, bà Nguyễn Thị Chính ở xã Vị Trung (Vị Thủy, Hậu Giang) tranh thủ trời hé nắng vào cuối giờ chiều cùng con cháu lom khom đảo lúa cho đều trước sân. Gia đình bà có 1,6 ha, vừa thu hoạch cách nay 2 ngày được gần chục tấn chất đầy trong hiên nhà và phơi ngoài sân. “Mẹ con tôi cố gắng phơi chạy mộng chứ có ai mua đâu, thương lái bỏ cọc chạy mất hút rồi”, bà Chín nói. Còn ông Danh Minh người dân tộc Khmer ở xã Vị Bình (Vị Thủy, Hậu Giang), cũng vừa thu hoạch xong 1,5 ha lúa, cho biết, ban đầu thương lái đặt cọc giá 4.500 đồng nhưng nay giảm còn 4.000 đồng nên ông không bán, đem về nhà phơi chờ giá lên.

Ông Võ Minh Phúc, Chuyên viên Phòng Kế hoạch, Sở NN&PTNT tỉnh Hậu Giang cho biết, không chỉ thương lái bên ngoài “bẻ kèo” nông dân vì lúa chất lượng thấp, có doanh nghiệp đã ký hợp đồng với nông dân nhưng khi lúa đổ, giảm năng suất và giá lúa thị trường giảm thì hai bên không thương lượng được với nhau dẫn đến “vỡ hợp đồng”.

Hiện không chỉ riêng Hậu Giang mà ở nhiều tỉnh, thành trong khu vực ĐBSCL như: Cần Thơ, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Tiền Giang… cũng trong tình cảnh tương tự. Ông Võ Thanh Hùng ở xã Long Hưng, huyện Lấp Vò, Đồng Tháp vừa bán xong 1 ha lúa IR 50404 với giá 4.200 đồng cách nay chưa đầy tuần. Ông cho biết, nửa tháng trước thương lái đặt cọc giá 4.600 đồng/kg nhưng họ thấy lúa đổ nên ép giá. Do cần tiền nên ông đành phải bán để lấy tiền trả nợ phân bón và tái đầu tư.

Hiện nay, vụ lúa hè thu ở tỉnh Hậu Giang có 68.755 ha đã thu hoạch được 7.223 ha, đạt 10,5%. Mấy ngày qua, mưa dầm đã làm đổ trên 200 ha lúa, chủ yếu ở huyện Châu Thành A và Vị Thủy.

Lúa hè thu, nông dân thiệt đơn, thiệt kép