Thương vụ "bom tấn" của ngành dược phẩm: AstraZeneca thâu tóm công ty chuyên về các bệnh liên quan đến miễn dịch

AstraZeneca vừa đạt được thoả thuận chi 39 tỷ USD bằng tiền mặt và cổ phiếu để thâu tóm Alexion Pharmaceuticals. Với thương vụ này, danh mục thuốc chữa ung thư cũng như các bệnh khác của AstraZeneca được tiếp thêm sức mạnh ở mảng điều trị các bệnh hiếm gặp và bệnh về miễn dịch.

Ở mức giá 39 tỷ USD, mỗi cổ phiếu Alexion được định giá 175 USD, cao hơn 45% so với giá đóng cửa hôm thứ 6 tuần trước (4/12). Đây sẽ là thương vụ lớn nhất của AstraZeneca kể từ khi ra đời sau thương vụ sáp nhập 1 công ty dược phẩm Anh và 1 công ty Thuỵ Điển năm 1999.

Kể từ khi nhậm chức năm 2012, CEO Pascal Soriot đã hướng Astraeneca đến các mảng sinh lời cao như bệnh ung thư. Cùng với ĐH Oxford, AstraZeneca đã phát triển 1 vaccine Covid-19 có kết quả thử nghiệm đạt hiệu quả cao.

Mua lại Alexion tiếp tục mang đến cho AstraZenca lợi thế trong 1 mảng kinh doanh siêu lợi nhuận khác là điều trị các bệnh rối loạn hiếm gặp. Trong mảng này, những loại thuốc có giá cao chót vót có thể đem về hàng tỷ USD doanh thu dù chỉ tập trung vào nhóm khách hàng khá nhỏ. Thâu tóm các công ty dược tập trung vào các bệnh hiếm gặp và nguy hiểm hơn vẫn là cách mà các ông lớn thường dung để tạo ra tăng trưởng doanh thu đột biến trong những năm gần đây.

Theo Bloomberg, Astra cũng đã từng tìm kiếm cơ hội thâu tóm Gilead Sciences hồi đầu năm nay, mà nếu thành công sẽ trở thành thương vụ M&A lớn nhất trong ngành y tế ở thời điểm đó. Cách đây khoảng 6 năm Pfizer đã đề nghị mua Astra nhưng không thành công.

Alexion chuyên phát triển các thuốc ức chế chọn lọc một số yếu tố trong hệ miễn dịch để chống lại các bệnh liên quan đến hê miễn dịch của cơ thể. Một số nước đã cấp phép sử dụng Soliris, 1 kháng thể đơn dòng do Alexion sản xuất, để điều trị các bệnh hiếm gặp liên quan đến miễn dịch như tiểu huyết sắc tố kịch phát về đêm, hội chứng tan huyết ure huyết, bệnh nhược cơ toàn thân và bệnh rối loạn phổ viêm tủy thị thần kinh.

Soliris cũng là thuốc đang đem lại doanh thu lớn nhất cho Alexion, khoảng 4 tỷ USD trong năm 2019. Gần đây Alexion còn tung ra 1 loại kháng thể đơn dòng khác có tên Ultomiris. Hồi tháng 4 hãng thông báo kế hoạch triển khai thử nghiệm giai đoạn cuối đối với Ultomiris trên các bệnh nhân Covid nặng.

Các kháng thể đơn dòng như Soliris gần đây đặc biệt thu hút sự chú ý bởi vì 2 thuốc được chế tạo bởi Eli Lilly và Regeneron đã được Mỹ cấp phép khẩn cấp để điều trị Covid-19.

Đầu năm nay Alexion vừa thâu tóm 1 công ty khác là Portola Pharmaceuticals. Tuy nhiên thương vụ này bị nhà đầu tư chủ động là quỹ Elliot phản đối vì cho rằng giao dịch đó không mang lại nhiều ý nghĩa về chiến lược cũng như không phù hợp với trọng tâm là bệnh hiếm gặp mà Alexion đang theo đuổi.

Kể từ đầu năm đến nay cổ phiếu AstraZeneca tăng tổng cộng 7% và trong 3 năm qua tăng gần 70%. Hiện giá trị vốn hoá của Astra đạt khoảng 142 tỷ USD.

Theo dự kiến thương vụ sẽ hoàn tất trong quý III/2021 và các cổ đông của Alexion sẽ sở hữu 15% cổ phần của công ty mới. Tiếp theo vụ M&A này cần được các cổ đông và cơ quan quản lý thông qua.

Astra cho biết có dự định thành lập trụ sở cho mảng thuốc chữa bệnh hiếm gặp tại Boston. Công ty nhận được 17,5 tỷ USD vốn vay từ Morgan Stanley, JPMorgan Chase và Goldman Sachs để thực hiện thương vụ này.

Tham khảo Bloomberg