Toàn cảnh vụ 'thu lời' 1,8 tỷ từ làm tiếp thị liên kết cho Shopee, bất ngờ phát hiện nợ thuế 5 tỷ đồng: Dân affiliate làm sao để tránh rơi vào 'vỡ nợ' vì truy thu thuế?

Theo các bài viết đang được chia sẻ trên các hội, nhóm trên facebook, một số cá nhân làm affiliate với Shopee cho biết bị truy thu thuế lên đến hàng tỷ đồng. Nguyên nhân là do phải trả thuế thu nhập cá nhân lũy tiến đến mức thuế suất 35% tính trên doanh thu từ việc làm affiliate. 

KIẾM ĐƯỢC 1,8 TỶ, BẤT NGỜ PHÁT HIỆN PHẢI ĐÓNG THUẾ 5,1 TỶ

Tiếp thị liên kết (Affiliate) là hình thức môi giới trực tuyến, trong đó doanh nghiệp chi trả hoa hồng cho các đối tác (có thể là cá nhân hoặc tổ chức) khi họ giới thiệu khách hàng mua hàng thông qua các liên kết trên nền tảng internet.

Chia sẻ được quan tâm nhất hiện nay là trường hợp một cá nhân làm Tiếp thị liên kết cho Shopee và được trả thù lao 20 tỷ đồng, Shopee khấu trừ thuế tại nguồn 10%, tức 2 tỷ đồng. Sau khi trừ đi các chi phí nhân sự, thuê thiết bị, công cụ để tạo nội dung thì phần tiền ròng mà cá nhân này cầm về là 1,8 tỷ đồng.

 Khi thực hiện quyết toán thuế, cá nhân này phát hiện đang nợ thuế 5,1 tỷ đồng do chịu mức thuế thu nhập cá nhân lũy tiến ở mức 35%.

Theo các cá nhân làm affiliate chia sẻ, trong số hoa hồng thu về từ việc làm affiliate, chi phí cho việc chạy ads, thuê nhân công, mua kênh, page, nhóm,... chiếm khoảng từ 50% - 80%. Như vậy, thực tế, các cá nhân này không nhận được toàn bộ khoản thu nhập từ việc nhận hoa hồng.

Tuy nhiên, những người này cho rằng khi Shopee khai báo lên cơ quan thuế, phần hoa hồng được kê khai là tiền công, tiền lương và do con số lên tới hàng tỷ đồng nên bị áp theo mức thuế lũy tiến với mức cao nhất là 35%.

Thông tin từ các bài viết này nói rằng, bộ phận hỗ trợ của Shopee đã không tư vấn cho các KOL, KOC và nói rằng chỉ cần nộp 10% thuế là đủ. Bên Shopee đã khấu trừ 10% tiền tạm nộp thuế vào tiền hoa hồng nên khi bị truy thu 25% thuế còn lại, nhiều người 'tá hỏa' phát hiện khoản tiền nợ thuế lên đến hàng tỷ đồng.

Một số người cho rằng việc Shopee kê khai thuế của những đối tác làm affiliate thành người lao động được trả lương và có thể phải chịu khoản thuế lớn như vậy là chưa hợp lý. Việc Shopee kê khai “đối tác thành người lao động” là "đá quả bóng" cho đối tác tiếp thị liên kết, để Shopee thuận lợi hơn trong việc thực hiện các thủ tục liên quan tới thuế.

Theo bài viết của người làm affiliate, thông tư 40/2021/TT-BTC quy định về hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa cá nhân với tổ chức: Đối với ngành nghề kinh doanh là quảng cáo trên sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số, chịu mức thuế GTGT 5% và thuế TNCN là 2%, tổng cộng là 7%. Theo đó, người làm affiliate chịu mức thuế  7% thay vì 35%.

SỰ KHÁC NHAU GIỮA NGƯỜI TIẾP THỊ LIÊN KẾT LÀ 'CÁ NHÂN' VỚI 'DOANH NGHIỆP, HỘ KINH DOANH'

Theo luật sư, việc kê khai và khấu trừ như nêu trên không đồng nghĩa với việc các đối tác affiliate là người làm công ăn lương của Shopee mà là Shopee đang chi trả tiền thù lao hoặc phí dịch vụ dưới hình thức hoa hồng môi giới, tiếp thị và tạm khấu trừ thuế 10% trước khi chi trả.

Trả lời Báo Công Thương, bà Trần Quỳnh, đại diện Công ty TNHH Shopee khẳng định, Shopee luôn đảm bảo thực hiện và tuân thủ các quy định của pháp luật về việc kê khai và nộp thuế thu nhập của các đối tác tiếp thị liên kết theo quy định của Thông tư số 111/2013/TT-BTC ngày 15/08/2013, phù hợp với từng loại hình doanh nghiệp, hộ kinh doanh hay cá nhân khi đối tác đăng ký hoạt động tiếp thị liên kết với Shopee.

Theo Điều 7 Thông tư 111/2013 của Bộ Tài chính, thuế suất lũy tiến (tối đa 35%) từng phần được áp dụng khi cá nhân thực hiện quyết toán thuế đối với tổng thu nhập từ tiền lương, tiền công, trong đó bao gồm các khoản tiền thù lao nhận được dưới các hình thức như: tiền hoa hồng đại lý bán hàng hóa, tiền hoa hồng môi giới; tiền dịch vụ quảng cáo; tiền dịch vụ khác, thù lao khác từ tất cả các nguồn chi trả thu nhập trong năm.

Trường hợp tiếp thị liên kết là cá nhân, đại diện sàn Shopee cho biết, các khoản thanh toán sẽ được khấu trừ thuế thu nhập cá nhân, theo quy định hiện hành. Mức thuế hiện đang được áp dụng theo Thông tư 111/2013/TT-BTC của Bộ Tài Chính là 10% đối với khoản thu nhập từ 2.000.000 đồng/lần chi trả trở lên.

Các đối tác tiếp thị liên kết của Shopee đang bị truy thu thêm thuế theo cách tính lũy tiến (lên đến 35%) là trường hợp cá nhân chịu thuế đang được áp dụng thuế suất theo luật định.

Đối với các trường hợp đối tác tiếp thị liên kết cung cấp thông tin theo hình thức doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, Shopee hiện đang có cơ chế thanh toán trên cơ sở hợp đồng, và hóa đơn chứng từ hợp lệ do đối tác cung cấp. Khi đó, đối tác sẽ tự chịu trách nhiệm đối với nghĩa vụ kê khai và nộp thuế với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

"Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC ban hành ngày 01/6/2021 và các nghị định, Luật Thuế đã nêu trong văn bản này, cá nhân kinh doanh, hộ kinh doanh là các đối tượng nộp thuế GTGT và thuế TNCN với tổng mức thuế suất trong khoảng từ 0,5% đến 10% tính trên tỷ lệ doanh thu tùy thuộc vào hình thức kinh doanh, cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ"

Bà Quỳnh cũng cho biết, các cá nhân kinh doanh, hộ kinh doanh phải thực hiện đăng ký mã số thuế cho ngành nghề thực hiện cụ thể như dịch vụ môi giới, đấu giá và hoa hồng đại lý, dịch vụ quảng cáo trên sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số… Trong trường hợp cá nhân kinh doanh, hộ kinh doanh tham gia chương trình tiếp thị liên kết, cung ứng dịch vụ quảng cáo, truyền thông, môi giới cho Shopee thì cần xuất hóa đơn dịch vụ tương ứng, thực hiện quy trình đối soát để nhận được phí hoa hồng tiếp thị liên kết.

ĐỂ KHÔNG BỊ ĐÁNH THUẾ ĐẾN 35%?

Như vậy, để không phải chịu mức thuế lũy tiến có thể lên đến 35%, các các nhân làm affiliate cho các sàn thương mại điện tử cần phải đăng ký là cá nhân kinh doanh, hộ kinh doanh hoặc công ty cung ứng dịch vụ, thực hiện đăng ký mã số thuế cho ngành nghề thực hiện cụ thể như dịch vụ môi giới, đấu giá và hoa hồng đại lý, dịch vụ quảng cáo trên sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số… Sau đó phải xuất hóa đơn dịch vụ tương ứng cho bên sàn TMĐT, thực hiện quy trình đối soát để nhận được phí hoa hồng tiếp thị liên kết. Và thực hiện việc kê khai nộp thuế khoán, nộp thuế từng lần phát sinh hoặc khai thuế theo định kỳ hàng năm với cơ quan thuế quản lý tại địa phương.

Khi đăng ký ở hình thức hộ kinh doanh, doanh nghiệp thì sẽ được khấu trừ các chi phí hợp lý theo quy định, còn cá nhân kinh doanh thì được tính giảm trừ gia cảnh.