Tôi đi thi Shark Tank – Có thật bầm dập vì cá mập? Xác tan vì Shark Tank? (Phần 3)

Sau khi chuẩn bị xong Pitchdeck, và hồ sơ theo yêu cầu của BTC mình chia sẻ ở phần 2 và gửi Email về BTC đúng ngày trước hạn chót. Mình tiếp tục nhận được một email với tiêu đề "Thông báo lịch Casting Shark Tank khu vực TP.HCM" với ghi chú: "Khi đi tham gia Vòng Tuyển Chọn anh/chị vui lòng mang theo sản phẩm trưng bày (nếu có)" và nhớ mang theo các giấy tờ hồ sơ đã được yêu cầu chuẩn bị ở Email lần trước. Lịch casting: 15:00, ngày 4/5/2019, tới trước 15 phút để check in.

Email đơn giản, ngắn gọn, không nói gì quá nhiều, đa số còn lại là "tự hiểu". Thật ra tới ‘tầm founder’ rồi thì ai đâu mà chăm các bạn như em bé được, nên tự tìm hiểu là mình sẽ cần làm cái gì.

Lưu ý: cho dù trong email có yêu cầu hay không yêu cầu phản hồi lại email thì các bạn cũng nên xác nhận đã nhận được email và sẽ đến đúng thời gian đã được sắp xếp. Trả lời tin nhắn của Shark Tank nó khác với tin nhắn của người yêu cũ, chứ đừng chỉ Seen mà không Rep nha các bạn.

Quay lại với cái tiêu đề Email "lịch casting"??? Có bao giờ đi casting đâu mà biết? Hông lẽ mình sắp dấn thân với sâu bít rồi sao? Đừng có đùa nha!

Tới lúc này thì mình phải chịu động cái não: "Tại sao lại là casting"? Thường chỉ có casting phim, casting mấy gameshow Thách Thức Danh Hài các thứ, chứ có ai biết phải đi casting thách thức bể cá mập đâu!

Xét thấy "Shark Tank - Thương vụ bạc tỷ" là một chương trình được phát sóng giờ vàng trên VTV3, mỗi tập phát sóng thì sẽ có tầm 3 startups pitching gọi vốn, trung bình từ 10-20 phút/startup tùy vào nội dung. Các startup mình thấy pitching mà trôi chảy, sáng sủa, trả lời rành mạch các câu hỏi của Shark thì hầu như đều nhận được phản hồi rất tốt.

Vậy là trong đầu mình hiện ra các tiêu chí mà không phải ai cũng nói thẳng:

- Ngoại hình sáng sủa: không thể lôi thôi lếch thếch được, chỉn chu, phong thái là cái cần thiết phải có.

- Phản xạ nhanh, ăn nói lưu loát, dẫn chứng thuyết phục, không thể nói câu sau đạp câu trước.

- Số liệu rõ ràng, hỏi tới đâu là trả lời dứt khoát tới đó, không ấp úng.

- Sản phẩm bắt mắt, hấp dẫn, không được để sai sót.

- Câu chuyện thương hiệu đủ rộng để lan tỏa.

Và 1 điều mình để ý là, trên truyền hình không có bạn nào nhìn slide để pitch với các Shark cả, điều này có nghĩa, mình sẽ không nhìn slide mà phải nhớ mình sẽ nói gì nói như thế nào và cái slide không quá quan trọng lúc này nữa.

Đỗ Phan Hoàng Sương

Thế là mình chuẩn bị thật tốt, đầu tư 1 bộ vest hẳn một triệu mốt. Ghê chưa! Làm gì làm phải có đầu tư, startup không có tiền thì không cần mặc đồ hiệu, chứ chỉn chu là phải có.

Tóc tai đi cắt luôn, tỉa tót đàng hoàng, xong cuối cùng mình lại chọn cột hết lên, để lộ ra gương mặt của bà mẹ bỉm sữa 2 con mới sinh được 5 tháng, tròn trịa phúng phính.

Vì sản phẩm của Dalat Foodie có nhiều dòng, nhưng hôm đó mình định mang 1 dòng để có thể đánh thức được cả vị giác, khứu giác và thị giác của Hội đồng thẩm định (HĐTĐ).

Ngày 4/5/2019, mình cũng liên tục ra vô fanpage Shark Tank để xem hình ảnh các startup vừa tham gia buổi sáng - giống kiểu xem người yêu cũ nó có post hình đi chơi với bồ mới hay không ấy!

Thiệt chứ, mấy bạn truyền thông của Shark Tank chỉ trông có bài để viết, nên chắc chắn buổi sáng mà có cast là đảm bảo chụp xong post hình liền. Rồi mình sẽ soi thiệt kỹ những người tham gia cast buổi sáng là ai, có ai chung ngành hoặc na ná sản phẩm giống của mình không? Vì nếu có thì mình còn phải làm tốt hơn rất nhiều vào buổi chiều, thì mình mới có cơ hội được chọn.

Thiệt chứ, phụ nữ có máu điệp viên mà, Shark Tank vừa up bài các startup tham gia là mình vào xem liền. Ok, xong! Có một bên tuy mô hình không giống, nhưng sản phẩm mình chọn để đi pitch lại giống các bạn ấy. Đó là salad trộn. Ngay lập tức, mình phải báo bếp "đổi món ngay lập tức" - chọn sang món "mì chay sốt nấm đông cô".

Giờ hẹn cast là 15:00, nhưng 13:00 sau khi bếp ra món, gói lại trong giấy bạc, kèm với thùng nước ép hữu cơ vừa mới được ép tươi rói, mình cùng co-founder book Grab tới chỗ casting. Trước khi đi còn không quên ôm team: "Ở nhà cố gắng chạy bình thường, chờ tin của chị mang về"; các em ấy cũng ôm thiệt chặt mình: "Cố lên chị ơi, công ty mình làm được mà", bếp thì nói: "Đây là món mì thần thánh, sẽ giúp chị thành công, nhớ nâng niu nó chị nhé".

Tới chỗ casting là 14:00 - sớm hơn 1 tiếng. Vắng teo, chả thấy ai, chỉ thấy có 1 cái bàn check-in, có 1 bạn trực ngồi đó và một chồng hồ sơ kế bên.

Nhắc tới cái hồ sơ, các bạn ráng sắp xếp mọi thứ theo thứ tự vào từng tờ bìa lá rồi kẹp vào bìa cứng tài liệu, để mọi thứ gọn gàng, lấy ra dễ dàng nha. Đừng quên là dán nhãn thông tin công ty mình thật to bên ngoài, nhìn cho nó chuyên nghiệp. Chứ mình để ý, trên bàn có mấy bộ photo sơ sài, bấm kim ngay đầu, nhìn nó rất là lộc xộc. Mình lúc đó còn nghĩ: "Trời ơi! Không hiểu sao đi gọi vốn mà làm được cái bộ hồ sơ vậy mà nộp cho được nữa".

Sau khi check-in, mình còn 1 tiếng nữa để tới 15:00, thỉnh thoảng cũng có các bạn startup mới tới và các bạn startup ra về, mình cứ bình thản tịnh tâm. Mình được các bạn báo là mình sẽ có 3 phút để trình bày, sau đó sẽ được hỏi và trả lời câu hỏi, tổng cộng tầm 10 phút.

Hội đồng thẩm định Shark Tank mùa 4 - 2021.

Có 3 phút để trình bày thì không thể nhìn slide được rồi. Cho nên may quá, vì tới sớm hẳn 1 giờ, nên mình ngồi suy nghĩ "nếu chỉ có 3 phút vậy thì nói gì để ấn tượng bây giờ, lỡ nói hết 1 phút mà không ấn tượng thì nói qua cái gì?". Vừa tập nói vừa bấm giờ xem nói trong 3 phút như vậy thì hết ý chưa… Thời gian thấm thoắt trôi qua, mình được mời vào 1 phòng chờ bên trong, đang có vài startup khác cũng đang chờ.

Khi đang trong thời điểm ‘nước sôi lửa bỏng’, lòng đang lo lắng, mình rất khâm phục các bạn startup khác vẫn có thể vui vẻ cười nói trao đổi card cho nhau. Còn mình thì căng thẳng, tim đập cứ 100-120 nhịp/phút, ai hỏi tới gì cũng cười rồi im lặng. Không phải mình chảnh nha, do lo quá mà một chữ không nói được đó! Rồi thỉnh thoảng lại kiểm tra hộp mì, xem còn đủ độ nóng không, rồi kiểm tra thùng nước đá đựng nước ép, xem nó có bị sao không.

16:00 chiều, tức là trễ hơn 1 tiếng so với 15:00 hẹn. Cũng không sao, có n thứ sẽ phát sinh, ví dụ như startup trước mình cần thời gian hơn để nói rõ hơn về dự án. Trên đời điều tuyệt đối nhất chính là không có gì là tuyệt đối. Cho nên trễ tí không sao, mình càng có thời gian chuẩn bị.

Quào… thật khâm phục với ý chí "luôn nghĩ tới điều tích cực, điều tích cực sẽ đến với bạn" của mình. Tới lượt mình. Mình pitch một mình. Mình sửa sang lại bộ vest, mái tóc, rồi đem sản phẩm bày lên bàn trước màn hình chiếu. Và mình được đưa cho cái đồ bấm chuyển slide. Công nhận may là đồ bấm, chứ quả cam là bóp nát quả cam luôn rồi! Thật sự mình rất là run!

Trong phòng casting, phía bên tay phải là bàn của Time Keeper, tới giờ thì mình biết rồi, đó là chị biên tập viên của chương trình. Phía sau là các anh quay phim chụp hình âm thanh và giờ mình biết luôn ai là người chụp cho mình những tấm ảnh với khẩu hình miệng rất thần thánh mà không thể làm avatar được. Còn ở giữa chính là Hội đồng thẩm định.

Từ lúc mình bước vào cho tới lúc mình chuẩn bị cất tiếng nói đầu tiên, thì vẫn không ai nhìn mình, hoặc là có nhìn nhưng như không nhìn. Và rồi mình bắt đầu nói, nói gần hết 1 phút. "Ủa… sao không ai nhìn em?", "em đang nói đây nè", "hế lô, có ai nhìn em không?" - đó là suy nghĩ trong đầu mình khi ban giám khảo có vẻ không ấn tượng mấy với những gì mình đang nói.

Ô kê… vậy thì đổi chiến thuật, nêu doanh thu ra luôn, nêu lợi nhuận ra luôn, đọc vanh vách số liệu và tăng trưởng từ 2015, 2016, 2017, 2018, 2019… và bắt đầu có cái nhìn đầu tiên từ Hội đồng thẩm định.

Cũng đúng, chứ sáng giờ mệt gần chết, nghe bao nhiêu đứa lên nói, tới lượt mình phải có gì khác thì mới nghe vào tai được chứ. Em hoàn toàn thấu hiểu với HĐTĐ!

Ô kê… zô, chỉ cần anh nhìn em, mọi thứ em cân hết! Thế là mình còn 1 phút nữa để trình bày nhanh kế hoạch sử dụng vốn và mục tiêu dài hạn. Khi gần hết giờ, mình xin Hội đồng thẩm định hãy xem qua và dùng thử sản phẩm của Dalat Foodie.

Tất cả các startup đều được ghi hình thử ngắn khi tham gia Vòng tuyển chọn ở Shark Tank.

Mình hồi hộp, mang từng chai nước ép ướp lạnh run run mở ra mời từng BGK, rồi mở hộp mì ra. Quaoooo, cái mùi mì quện với nước sốt nấm đông cô tỏa ra mới hấp dẫn làm sao; cộng với màu xanh tươi của bông cải baby hữu cơ, màu mì vàng và màu sốt cà chua. Món mì quả là thơm lừng và tươi rói. Mình nhìn vào ánh mắt của BGK và nghe loáng thoáng "nhìn good nè, mùi có vẽ ngon", "em ơi, cho anh mượn đôi đũa".

Sau đó mình được hỏi "làm sao em giữ được màu xanh của món ăn này tới giờ", "nước ép này là nước ép tươi 100% hả em" và các câu hỏi về giá, thị trường, phân khúc khách hàng... Và mình nhớ mình chỉ có 10 phút để trả lời câu hỏi, cho nên mình trả lời mọi thứ vào trọng tâm, không lan man, không dài dòng. Có những câu hỏi cũng bị xoay dã man và cực kì gay gắt, cảm tưởng "thôi xong rồi, kiểu này chắc xong rồi", nhưng mình vẫn trả lời "em sẽ nghiên cứu và cố gắng giải đáp được những câu hỏi của anh".

Chuông reo, hết thời gian. Mình được HĐTĐ nhận xét: "Anh thấy em rất sáng sân khấu, sản phẩm tốt, đã có doanh thu - thị trường, trả lời lưu loát. Tuy nhiên, em xem lại các câu hỏi mà các anh ở đây đã hỏi em, nó cũng giúp em trong vấn đề kinh doanh của mình. Nhưng tới vòng gặp các Shark, thì em sẽ còn bị hỏi rất nhiều câu khó hơn nữa, em nên chuẩn bị kỹ hơn. Còn kết quả sẽ được báo lại sau, nếu em được lọt vào ghi hình. Cám ơn em!".

Quào… vậy là xong rồi đó. Cast xong rồi! Nhanh thiệt, nhịp tim của mình có vẻ chậm lại được "một trust"... Mình tươi rói ôm đồ đi ra và không quên cổ vũ cho các startup khác: "Cố lên chị ơi, cố lên anh ơi!".

Mình được mời qua một cái phòng khác nữa, phía trước là 1 cái máy quay và mình được một bạn hỏi các câu hỏi như: "hãy giới thiệu bạn là ai, doanh nghiệp bạn như thế nào, lí do bạn tham gia Shark Tank…"; và phải nhìn thẳng vào máy quay để trả lời.

Rất là khó chịu đó, thật sự không có quen, vì quá hồi hộp nên mình nói rất là vấp. Thế là, sau hôm đó về, mình ráng tập 7749 lần nói trước cái điện thoại và quay lại. Mình còn cái clip lúc ẵm Soup cho bú, còn vẫn đứng nói một mình trước cái điện thoại, giờ coi lại rất là buồn cười.

Cuộc sống cứ thế trôi qua, ngày ngày ra ra vào vào Fanpage Shark Tank. Ra ra vào vào kiểm tra email... 9 ngày sau đó, 13/5/2019, mình nhận được email thông báo: "BTC Shark Tank Việt Nam xin chúc mừng startup đã lọt vào Vòng Gọi Vốn và Ghi Hình".

Thật sự từ lúc bắt đầu, mình đã rất nghiêm túc với Shark Tank… Nên có lẽ với góc nhìn khác, mọi người sẽ có một thái độ khác. Còn đối với mình, dễ gì để có một cơ hội, tại sao không làm tốt nhất để đừng có giá như và đổ lỗi. Nếu cuộc đời quăng cho bạn một quả cam, chưa biết chua hay ngọt, thì hãy chủ động chuẩn bị thêm đường để chắc chắn ly nước cam của bạn dễ uống nhất.