Trò chuyện với tư lệnh ngành giữ 'tay hòm, chìa khóa' quốc gia

Tiền Phong đã có cuộc trao đổi với Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc về chính sách tài khóa năm 2024 nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân vượt qua khó khăn. Cùng với đó, là giải pháp đảm bảo đạt mục tiêu thu ngân sách.

Gói chính sách giảm thuế, phí lớn nhất lịch sử

Thưa Bộ trưởng! Kể từ khi dịch COVID-19 bùng phát, Bộ Tài chính đề xuất, thực hiện nhiều chính sách tài khóa tạo động lực phục hồi sản xuất, kinh doanh. Năm 2024, Bộ Tài chính sẽ có những chính sách gì để tiếp tục hỗ trợ người dân, doanh nghiệp?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Từ năm 2020 tới nay, Bộ Tài chính đề xuất chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp với tổng quy mô hỗ trợ khoảng 700 nghìn tỷ đồng. Số tiền hỗ trợ này gồm: gia hạn, miễn, giảm các khoản thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất; miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường, cùng nhiều khoản phí, lệ phí để hỗ trợ doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế.

Trong đó, quy mô các giải pháp hỗ trợ năm 2020 khoảng 129 nghìn tỷ đồng, năm 2021 khoảng 145 nghìn tỷ đồng, năm 2022 khoảng 233 nghìn tỷ đồng. Năm 2023, tổng giá trị hỗ trợ dự kiến khoảng 200 nghìn tỷ đồng. Đây là các chính sách miễn giảm thuế phí lớn nhất trong lịch sử.

Năm 2024 với dự báo nền kinh tế vẫn còn khó khăn, Bộ Tài chính triển khai hiệu quả chính sách đã ban hành, gồm: giảm thuế VAT 2% để nhanh chóng đi vào cuộc sống, đến ngay với các đối tượng gặp khó khăn, cần hỗ trợ. Dự kiến thực hiện giải pháp này số tiền thuế được giảm khoảng 25 nghìn tỷ đồng. Giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng, dầu, mỡ nhờn như đã áp dụng của năm 2023. Dự kiến, chính sách này sẽ khoảng 42,5 nghìn tỷ đồng.

Bộ Tài chính cũng ban hành thông tư quy định về phí, lệ phí nhằm khuyến khích sử dụng dịch vụ công trực tuyến, áp dụng đến hết năm 2025. Với mức giảm phí, lệ phí từ 10% đến 50%, dự kiến chính sách này sẽ hỗ trợ người dân, doanh nghiệp khoảng 100 tỷ đồng/năm. Chúng tôi sẽ theo dõi sát tình hình thực tế để nghiên cứu, đề xuất các giải pháp tiếp theo để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp.

Thưa Bộ trưởng! Bên cạnh miễn giảm thuế phí, việc cải cách thủ tục hành chính, nhất là chính sách thuế, hải quan liên quan “sát sườn” với người dân, doanh nghiệp, năm 2024, Bộ Tài chính sẽ có cải cách gì trong lĩnh vực này?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Năm 2024 nền kinh tế dự báo tiếp tục khó khăn, sản xuất kinh doanh tăng trưởng thấp, lãi suất, nợ xấu cao. Tăng trưởng bất động sản, sản xuất kinh doanh, giải ngân đầu tư công chưa đạt như kỳ vọng. Trong bối cảnh đó, Bộ Tài chính tiếp tục cải cách trên mọi mặt công tác, gồm: hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy, cải cách thủ tục hành chính theo hướng toàn diện và hiệu quả hơn, tiếp tục đẩy mạnh hiện đại hoá các lĩnh vực của ngành tài chính.

Đặc biệt, thuế, hải quan vốn được xem là lĩnh vực tác động trực tiếp tới doanh nghiệp, người dân. Để tạo thuận lợi, tiết giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp, Bộ Tài chính tập trung phát triển, áp dụng công nghệ thông tin.

Chúng tôi triển khai hệ thống quản lý hải quan tự động tại cảng, kho, bãi, góp phần đơn giản hóa thủ tục hải quan và giảm tiếp xúc giữa doanh nghiệp và cán bộ hải quan, giảm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp. Đã có trên 99% thủ tục hải quan thực hiện phương thức điện tử thông qua Hệ thống thông quan tự động. Ngành hải quan phối hợp với 13 bộ, ngành để thực hiện 250 thủ tục hành chính về quản lý, kiểm tra chuyên ngành với trên 6,67 triệu bộ hồ sơ của hơn 64,7 nghìn doanh nghiệp xử lý thông qua Cơ chế một cửa quốc gia.

Ngành thuế triển khai Ứng dụng quản lý thuế tập trung – TMS, thay thế 16 ứng dụng hỗ trợ công tác quản lý thuế đang triển khai phân tán. Đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong việc truy vết, xác định chuỗi liên kết và hoàn thuế giá trị gia tăng, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Bộ Tài chính chỉ đạo cơ quan thuế cần tiếp tục mở rộng các dịch vụ thuế điện tử với mục tiêu “Lấy người nộp thuế là trung tâm phục vụ”; hỗ trợ người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ thuế nhanh chóng, thuận tiện.

Miễn giảm thuế phí cho người dân, doanh nghiệp cũng tạo áp lực lớn tới ngân sách. Năm 2024, Bộ Tài chính có giải pháp gì để vừa có dư địa chính sách miễn giảm thuế phí, vừa đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Năm 2024, nhiệm vụ đặt ra đối với ngành Tài chính hết sức nặng nề: Dự toán thu ngân sách nhà nước 1,7 triệu tỷ đồng; Dự toán chi 2,1 triệu tỷ đồng; Bội chi 399,4 nghìn tỷ đồng, tương đương khoảng 3,6% GDP.

Để đạt nhiệm vụ này, Bộ Tài chính thường xuyên theo dõi, dự báo đúng tình hình kinh tế thế giới và trong nước, không để bị động, bất ngờ. Tập trung điều hành chính sách tài khóa chủ động, hợp lý, linh hoạt, hiệu quả. Phối hợp chặt chẽ chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế khác nhằm giữ vững nền tảng kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển bền vững các lĩnh vực kinh tế, xã hội.

Cùng với đó, Bộ Tài chính tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật về thu ngân sách, tăng cường quản lý thu, phấn đấu hoàn thành dự toán thu. Tạo thuận lợi cho người nộp thuế, mở rộng cơ sở thuế, đảm bảo tính đồng bộ của pháp luật và phù hợp với thông lệ quốc tế. Quyết liệt công tác quản lý thuế, chống thất thu thuế, chống chuyển giá, thu hồi nợ thuế đúng, đủ, theo kịp yêu cầu phát sinh từ thực tiễn trong nền kinh tế số, giao dịch xuyên biên giới...

Chúng tôi sẽ quản lý chi ngân sách nhà nước chặt chẽ, tăng cường tiết kiệm chi, nâng cao hiệu quả quản lý, phân bổ, sử dụng ngân sách. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính; tiếp tục cơ cấu lại chi đầu tư công. Tập trung nguồn lực bố trí cho các nhiệm vụ quan trọng, cấp bách các công trình trọng điểm quốc gia. Phấn đấu giải ngân đầu tư công cao hơn năm trước, hạn chế tối đa tình trạng chuyển nguồn.

Về lâu dài, quán triệt các chủ trương, định hướng đã được đề ra tại các Nghị quyết của Đảng, của Quốc hội, Bộ Tài chính đã và đang nghiên cứu, tham mưu với các cấp có thẩm quyền nhằm đáp ứng yêu cầu về nguồn lực để thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030. Ngành Tài chính hướng tới hệ thống thuế đồng bộ, có cơ cấu bền vững, bảo đảm huy động hợp lý các nguồn lực cho ngân sách nhà nước. Đồng thời, góp phần tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, công bằng, đảm bảo tính bền vững của nền kinh tế.

Xin cảm ơn ông!