Trở ngại nào khiến người dân “ngại” tố cáo, vạch mặt tham nhũng?

Người dân “ngại” tố cáo vì sợ bị trù dập, trả thù

Đặt vấn đề hiện nay có tình trạng người dân không biết cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết tố cáo, tại Hội nghị góp ý vào dự án Luật Tố cáo (sửa đổi) do MTTQ Việt Nam tổ chức ngày 29/3, ông Đỗ Duy Thường, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho rằng dự án luật cần mở rộng phạm vi điều chỉnh, quy định rõ cơ quan tiếp nhận tố cáo để tạo điều kiện cho người dân thực hiện quyền tố cáo.

Theo ông Thường trở ngại chính khiến người dân ngại tố cáo là sợ bị trù dập, bị trả thù. Chính vì vậy, dự án Luật Tố cáo (sửa đổi) cần quy định rõ cơ quan nào chủ trì chính trong tiếp nhận tố cáo. Bên cạnh đó cũng cần quy định rõ cơ quan nào bảo vệ người tố cáo, hình thức bảo vệ như thế nào để người dân đọc Luật hiểu được và đến đúng địa chỉ để thực hiện quyền tố cáo.

Ông Phạm Hữu Nghị - Ủy viên Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật (Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam) cho rằng, bảo vệ người tố cáo cần có quy định cụ thể, thiết thực và có tính khả thi hơn. Luật không nên thu hẹp mà cần mở rộng người được bảo vệ, xác định rõ trách nhiệm của cơ quan bảo vệ người tố cáo.

“Người được bảo vệ không chỉ là người tố cáo mà phải bao gồm cả những người thân thích của người tố cáo như vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người tố cáo. Việc bảo vệ người tố cáo cần tập trung vào các biện pháp bảo vệ thông tin, bảo vệ vị trí công tác, việc làm, bảo vệ tính mạng, sức khỏe, bảo vệ tài sản, danh dự, uy tín…để khuyến khích người dân thực hiện quyền tố cáo”- ông Nghị kiến nghị.

Quy định rõ trách nhiệm xử lý tố cáo để tránh sự đùn đẩy, bao che

Theo PGS, TS Quách Sĩ Hùng, Viện Nhà nước và Pháp luật, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, ngoài việc có cơ chế bảo vệ người tố cáo tham nhũng, tiêu cực, phải quy định rõ trách nhiệm xử lý tố cáo để tránh sự đùn đẩy, bao che cũng như bảo vệ được bí mật cho người tố cáo.

“Luật tố cáo (sửa đổi) cần quy định cụ thể các cơ quan tiếp nhận tố cáo. Các cơ quan này phải công khai địa chỉ, số điện thoại để người dân biết từ đó thực hiện quyền tố cáo”- ông Hùng đề xuất.

Bày tỏ  băn khoăn về việc bỏ thời hiệu của hành vi vi phạm pháp luật để tố cáo và giải quyết tố cáo, luật sư Nguyễn Văn Chiến, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam cho rằng, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu  quy định này để phù hợp với thời hiệu của luật khác tương ứng có liên quan để tránh việc lợi dụng không quy định thời hiệu trong Luật để tố cáo dẫn đến việc ảnh hưởng đến uy tín người bị tố cáo khi đã hết thời hiệu, cũng như phát sinh trách nhiệm, ảnh hưởng đến thời gian, công sức của cơ quan, tổ chức giải quyết tố cáo.

Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Ngô Sách Thực đề nghị, cơ quan soạn thảo tiếp thu những điểm mới, điểm tiến bộ làm rõ phạm vi điều chỉnh, mục đích nguyên tắc, cơ chế tiếp nhận đơn tố cáo. Đặc biệt cần làm rõ các hình thức tố cáo; thời hiệu giải quyết tố cáo; cơ chế bảo vệ người tố cáo; trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc tiếp nhận, giải quyết tố cáo; việc phối hợp giữa các cơ quan trong đó có Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp, các tổ chức chính trị-xã hội trong tuyên truyền luật tố cáo, giám sát giải quyết luật tố cáo, tổ chức hòa giải ở cơ sở.

Theo Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam, cơ quan này sẽ tập hợp gửi cơ quan soạn thảo, các cơ quan hữu quan tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện dự án Luật nhằm đáp ứng yêu cầu thể chế hóa chủ trương, nghị quyết của Đảng về tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, giải quyết khiếu nại, tố cáo, bảo đảm cụ thế hóa được quy định mới của Hiến pháp về quyền con người, quyền cơ bản của công dân, đảm bảo tính khả thi, thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật, khắc phục được những hạn chế, bất cập trong Luật tố cáo hiện hành.