Trục lợi từ thoái vốn, cổ phần hóa là không nhỏ

Định giá 100 tỷ, Sở bảo giảm xuống 70 tỷ

“Một người bạn làm ở một doanh nghiệp vừa được cổ phần hóa tiết lộ với tôi rằng việc cổ phần hóa và thoái vốn DNNN đối với doanh nghiệp của địa phương là do Sở Tài chính chủ trì, doanh nghiệp được vào thực hiện đánh giá và định giá tài sản cũng do Sở Tài chính chỉ định hay lựa chọn. Việc định giá trước khi công bố được báo cáo Sở, giá trị còn lại ví dụ như xác định là 100 tỷ thì Sở nói làm gì mà cao thế chỉ khoảng 70 tỷ thôi vậy là doanh nghiệp cổ phần hóa và doanh nghiệp định giá phải lo điều chỉnh theo ý của sở và phải quên đi kết quả mà họ đã xác định”.

Kể câu chuyện tại địa phương mà bản thân được nghe, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (đoàn Ninh Thuận), đặt câu hỏi: Giá trị vênh ra giữa giá trị thật và giá trị điều chỉnh ai hưởng?, đồng thời nhận định, chủ trương thì rất đúng nhưng trục lợi thì không nhỏ. Theo đại biểu Cương, sự thất thoát tài sản của Nhà nước thông qua cổ phần hóa, thoái vốn là không nhỏ, chỉ cần thanh tra một số doanh nghiệp vừa cổ phần hóa là có thể có ngay câu trả lời.

Chung lo ngại, đại biểu Nguyễn Thái Học (đoàn Phú Yên), cho rằng báo cáo của Chính phủ nêu số lượng doanh nghiệp được cổ phần hóa lớn, nhưng tỷ lệ vốn bán ra đạt thấp. Đây là biểu hiện cụ thể của việc có tiêu cực, có thất thoát tài sản của nhà nước trong quá trình cổ phần hóa DNNN. “Cả tỷ tỷ đồng thất thoát trong quá trình cổ phần hóa sẽ được xem xét giải quyết như thế nào. Đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo thanh tra làm rõ để xử lý sai phạm, thu hồi tiền của nhân dân bị thất thoát”, đại biểu Nguyễn Thái Học khuyến nghị.

Tái cơ cấu thực chất

Theo đại biểu Nguyễn Văn Thể (đoàn Sóc Trăng), hầu như tất cả các công ty cổ phần hóa làm ăn tốt hơn lúc chưa cổ phần hóa. Đây là tiền đề để chúng ta cố gắng đẩy mạnh cổ phần hóa. Cổ phần hóa tốt sẽ huy động được một nguồn lực rất lớn từ các DNNN. Cổ phần hóa không chỉ là vấn đề chuyển đổi mô hình của riêng DNNN, đây cũng là giải pháp để thu hút nguồn vốn đầu tư vào xã hội, tạo thêm nguồn lực cho phát triển. Đại biểu Nguyễn Văn Thể đề nghị năm 2017 cần phải tập trung cao độ để đẩy mạnh cổ phần hóa.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến từ nghị trường cho rằng việc cổ phần hóa, thoái vốn cần đi vào thực chất.

Ông Phạm Quang Dũng, đại biểu Quốc hội tỉnh Nam Định chỉ ra trong Đề án Tái cơ cấu nền kinh tế, phần lớn nói tăng cường thoái vốn, đẩy mạnh cổ phần hóa DNNN, mà không thấy có một mục tiêu nào cụ thể. Quốc hội phải đưa ra năm 2017, 2018, 2019 thoái vốn với giá trị là bao nhiêu, tránh như kế hoạch vừa qua chúng ta đưa ra thành tích cổ phần hóa dựa trên số lượng doanh nghiệp tiến hành cổ phần hóa, nhưng thực tế thì nhiều doanh nghiệp chỉ bán được 2%, 3%.

Từ góc nhìn về minh bạch hóa thông tin, đại biểu Nguyễn Thanh Hiền (đoàn Nghệ An), thể hiện sự băn khoăn khi hiện nay, các DNNN chưa tiến hành công khai, minh bạch, công bố thông tin theo quy định của Chính phủ, đồng thời đề nghị Bộ Công Thương kiểm tra, có biện pháp chấn chỉnh kịp thời.

Dẫn lại giải trình của Bộ trưởng Công thương khi khẳng định tình trạng thất thoát, lãng phí, kém hiệu quả của các dự án đầu tư của DNNN có thể không chỉ dừng lại 5 dự án mà còn nhiều dự án khác, đại biểu Nguyễn Thanh Hiền đề nghị Chính phủ, Bộ Công thương cần tổ chức tổng kết, đánh giá mô hình tập đoàn kinh tế nhà nước trong giai đoạn 2005 - 2015. Đây là cơ hội để chúng ta đánh giá một cách toàn diện về những vấn đề này, đồng thời có giải pháp xử lý hiệu quả, rút kinh nghiệm cho việc tái cơ cấu trong thời gian tới.