TSMC đổ bộ Nhật Bản: 1 đất nước tụt hậu về chip sắp hồi sinh, kinh tế địa phương bỗng ‘vớ bẫm’ 29 tỷ USD

Chia sẻ với Nikkei Asia, Max Lin, phó chủ tịch điều hành Ngân hàng CTBC, cho biết thời gian gần đây, hoạt động kinh doanh tại thị trường Nhật Bản phát triển vô cùng mạnh mẽ. Lý do có thể tóm gọn trong một từ: chip.

“Nhiều khách hàng Đài Loan của chúng tôi, thậm chí cả khách hàng từ Đông Nam Á đã bày tỏ sự quan tâm đến hoạt động đầu tư vào Nhật Bản, đặc biệt là Kumamoto, nhờ các ưu đãi về chất bán dẫn”, ông Lin nói.

Trong gần một thập kỷ, CTBC là ngân hàng Đài Loan duy nhất có hoạt động đáng kể tại Nhật Bản sau khi mua lại Tokyo Star Bank vào năm 2014. Việc gã khổng lồ sản xuất chip nhớ Đài Loan thông báo đang xây dựng nhà máy chế tạo đầu tiên của Nhật Bản tại Kumamoto đã khiến CTBC mở rộng hoạt động sang các tỉnh phía Tây Nam.

“Chúng tôi ngày càng nhận được nhiều yêu cầu liên quan đến Kumamoto, chẳng hạn như bất động sản ở đó, các phương thức thế chấp, trường học cho con…Chúng tôi dường như trở thành nhà tư vấn về lối sống và quyết định mở văn phòng ngay tại trung tâm thành phố Kumamoto”, ông Lin nói.

Nhật Bản vốn không phải là điểm đến hấp dẫn của các ngân hàng, song nhờ có đà tăng bùng nổ của chip dưới sự hiện diện của TSMC, 7 ngân hàng Đài Loan khác, bao gồm Ngân hàng Thương mại E.Sun, Ngân hàng Chang Hwa…đã quyết định mở rộng chi nhánh tại Nhật Bản.

TSMC đang chuẩn bị cho quy trình sản xuất hàng loạt tại nhà máy Kumamoto vào cuối năm nay để phục vụ các khách hàng Nhật Bản như Sony, Denso và Renesas. Đây chính là nhà máy mới tiếp theo hoạt động tại nước nước của TSMC, sau cơ sở tại Trung Quốc. Lễ khai mạc dự kiến diễn ra vào thứ Bảy, với sự tham dự của Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida.

“Sự xuất hiện của TSMC là một tia sáng bất ngờ. Chúng tôi ngay lập tức trở nên nổi tiếng và cứ như thể Kikuyo đột nhiên trở thành người trưởng thành từ một đứa bé vậy”, Takatoshi Yoshimoto, thị trưởng Kikuyo, cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây.

Trước đó, TSMC và các đối tác như Sony và Toyota, đã cam kết đầu tư tổng cộng 20 tỷ USD vào Kyushu, Kumamoto. Khoản đầu tư hướng tới sản xuất chip 7 nanomet và 6 nanomet tiên tiến, có khả năng phục vụ cả thị trường trong nước lẫn toàn cầu.

Mở rộng hoạt động ra nước ngoài vốn không phải sự lựa chọn ưa thích của TSMC. Tuy nhiên, trước tình trạng khan hiếm chip chưa từng có, tập đoàn buộc phải mở rộng để đảm bảo khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng và trấn an khách hàng.

Trước đó, TSMC công bố kế hoạch mở rộng ra nước ngoài trị giá hơn 70 tỷ USD trong ba năm kể từ năm 2020 tại Mỹ, Nhật Bản và Đức. Cái giá phải trả khi tham gia cuộc đua chip là rất lớn: Ngân sách chi tiêu trong năm 2024 rơi vào khoảng 28 đến 30 tỷ USD.

Khác biệt về văn hóa là một trong những thách thức khi dấn thân vào các thị trường mới, song có dấu hiệu cho thấy việc mở rộng tại Nhật Bản đang diễn ra suôn sẻ hơn so với Mỹ.

“Đài Loan và Nhật Bản có mối tương quan văn hóa rất tốt. Quan trọng hơn, chất bán dẫn là ngành sản xuất phức tạp nhất hành tinh. Vận hành một nhà máy đòi hỏi lực lượng lao động có đạo đức cao, nhạy bén về kỹ thuật và chú ý đến chi tiết. Đây là những lợi thế của lực lượng lao động Nhật Bản”, Charles Shi, nhà phân tích chất bán dẫn của ngân hàng đầu tư Needham, cho biết.

Ngoài TSMC, các nhà sản xuất chip Đài Loan khác cũng đã bắt đầu mở rộng trên toàn cầu. Nhà sản xuất chip số 2 của Đài Loan, United Microelectronics Corp, đang xây dựng một cơ sở trị giá 5 tỷ USD ở Singapore và gần đây tuyên bố sẽ hợp tác với Intel để sản xuất chip 12 nanomet tại Arizona.

“Thành công ban đầu trong khoản đầu tư của TSMC vào Nhật Bản đã mang lại cho chúng tôi một số động lực và ý tưởng đa dạng hóa hoạt động sản xuất”, DK Tsai, chủ tịch của Powertech, nói với Nikkei Asia.

Quản lý tại nhà cung cấp thiết bị TSMC cũng tỏ ra rất tích cực về đất nước Nhật Bản. Ông cho biết: “Chính phủ Nhật Bản rất tích cực. Họ đã bắt đầu mở rộng đường xung quanh cơ sở của TSMC từ rất lâu, trong khi các kỹ sư cũng được đào tạo bài bản. Đài Loan và Nhật Bản có những điểm tương đồng về văn hóa cũng như đạo đức làm việc”.

Theo FT, Kumamoto vốn là trụ sở của hàng chục nhà máy sản xuất chip Nhật Bản. Kikuyo, thị trấn với khoảng 44.000 dân, lại là nơi đặt rất nhiều các nhà máy sản xuất cảm biến và thiết bị chip cho Tokyo Electron. Ngay chính lúc này, sự xuất hiện của TSMC mang một tầm quan trọng hoàn toàn mới cho Nhật Bản - quốc gia từng vươn lên vị trí thống trị ngành bán dẫn những năm 1980 song lại ngậm ngùi nhường lợi thế cho các đối thủ ở Hàn Quốc, Đài Loan và Trung Quốc.

Để đảm bảo nguồn cung cấp chip ổn định, chính phủ Nhật Bản đã trợ cấp 3,2 tỷ USD chi phí xây dựng cho TSMC - nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới. Ông Onishi cho biết, sự xuất hiện của nhà máy này đã mang đến cơ hội “trăm năm có một” để toàn khu vực hồi sinh.

Theo Kyushu Financial Group, việc TSMC thâm nhập Kumamoto dự kiến sẽ tạo ra khoản thúc đẩy trị giá 29 tỷ USD cho nền kinh tế địa phương trong thập kỷ tới thông qua việc tăng việc làm, phát triển cơ sở hạ tầng và thu hút dòng vốn đầu tư.

TSMC đã đăng tin tuyển dụng kỹ sư, đồng thời đưa ra mức lương hàng tháng cao hơn khoảng 1/3 so với mức trung bình của sinh viên tốt nghiệp đại học. Nhà máy của hãng ở Kumamoto dự kiến sẽ tạo ra 1.700 việc làm chuyên môn công nghệ cao vì tin rằng Nhật Bản sẽ cung cấp “những tân binh thực sự xuất sắc”.

Theo dữ liệu của Bộ Đất đai, sau quyết định xây dựng ở Kumamoto của TSMC, giá đất thương mại trung bình ở Kikuyo đã tăng 26% trong năm tính đến ngày 1/7.

Con đường chính duy nhất dẫn đến nhà máy luôn trong tình trạng ùn tắc. Thị trấn đã yêu cầu các công ty khuyến khích nhân viên sắp xếp thời gian đi lại để cải thiện. Ngoài ra, việc các nhà máy sản xuất chip cũng sử dụng một lượng lớn nước cũng làm dấy lên lo ngại về nguồn cung ở địa phương.

Theo: FT, Nikkei Asia