Từ chuyện cậu bé 13 tuổi đạp xe 103km: Thay vì xiềng xích con bằng nỗi sợ hãi, bố mẹ hãy dạy con kỹ năng

Nhiều bạn phóng viên hỏi tôi: Anh thuộc phe nào? Tôi chẳng biết trả lời sao nữa.

Thực ra, cách đây 6 năm, khi cậu nhóc Hoàng Gia Bách của tôi mới 7 tuổi, cậu ấy cũng đã từng khiến tôi thót tim như thế. Khi cậu dắt theo cô em gái Trà My mới 6 tuổi vượt một quãng đường chỉ chừng 3 con phố thôi nhưng cũng nườm nượp xe cộ. Chỉ là bởi cậu nhóc ấy muốn ra chỗ ông nội cậu hay đánh cầu lông.

Tôi khi đó cũng thót cả tim khi nghe điện thoại ông nội báo về việc đó. Là may mắn giờ đó ông nội chưa rời khỏi sân cầu lông. Là may mắn trên con đường cậu nhóc đó qua không xảy ra vụ tai nạn nào. Là may mắn cho tôi, một người cha hay lo lắng, khi con mình đã có một hành trình ngây thơ như thế.

Lần ngược lại hơn 30 năm về trước, khi tôi cũng mới chỉ là cậu nhóc 5 tuổi, đang học mẫu giáo lớn trên phố Nguyễn Hữu Huân. Một buổi tan học nọ, thay vì đứng chờ bố đến đón, cậu nhóc tôi hồi đó cũng lén trốn cô giáo băng qua 3 dãy phố: Hàng Mắm- Hàng Bạc để về đến Hàng Bồ, nhà tôi hồi đó.

Khi đó, cậu nhóc Hoàng Anh Tú chỉ nghĩ rằng con đường từ nhà đến trường ngồi sau xe đạp của bố cũng đâu có quá xa. Khi người ta đã vô cùng "người nhớn" rồi, sắp làm anh trai trưởng rồi (mẹ tôi lúc đó đang mang bầu em gái tôi) thì đoạn đường ngắn xíu ấy làm sao ngăn nổi ước mơ hành trình của mình?

Tôi sau lần đó đã bị bố tôi đánh cho một trận quắn đít. Đến lớp cô giáo vẫn chưa nguôi giận nhốt vào nhà vệ sinh tối om phạt một chập. Thằng tôi khi đó chỉ biết rấm rứt khóc vì không hiểu nổi vì sao mình đã làm được điều kỳ vỹ như thế mà phải chịu ăn đòn, phải chịu bị phạt.

Thế nên, khi tôi đến đón cậu nhóc Hoàng Gia Bách của tôi, tôi đã không phạt cậu nhóc ấy. Thay vì thế, chúng tôi đã có một cuộc trò chuyện như hai người đàn ông đã trưởng thành. Tôi dạy cậu những kỹ năng và phân tích cho cậu ấy về việc chúng ta không thể vượt biển chỉ bằng một con thuyền nan.

Trở lại cậu bé Vì Quyết Chiến, bao nhiêu người đang như bố tôi, cô giáo tôi trước kia? Bao nhiêu người cha, người mẹ khi chứng kiến con mình làm điều gì đó nguy hiểm là ngay lập tức trách mắng, bắt phạt? Liệu có bao nhiêu người cha, người mẹ nhìn thấu niềm tin ngây thơ của con?

Tình yêu, đôi khi trở thành thứ cùm gông bởi những bủa vây sợ hãi. Vì yêu con, nhiều bậc cha mẹ đã nhốt con trong những nỗi sợ hãi của chính mình. Nỗi sợ hãi đó làm cho họ chỉ thấy những hiểm nguy rình rập mà không nhìn thấy sâu thẳm trong đầu óc thơ ngây kia những khát khao, mơ mộng.

Không! Tôi cũng không ca ngợi hành trình hơn 100km với hàng chục con dốc đổ đèo khiến cả người lớn nhiều phen cũng hãi, chiếc xe đạp không phanh, bàn chân rướm máu của cậu bé 13 tuổi Vì Quyết Chiến. Cũng như cậu nhóc Hoàng Gia Bách của tôi, chúng ta hãy cùng nhau học thêm những kỹ năng để biến những niềm tin thơ ngây có thêm cơ sở. Đừng dạy con bằng sự sợ hãi của mình. Hãy tạm giấu đi nỗi sợ hãi vào trong để cùng con học từ chính những trải nghiệm đó.

Tôi của hơn 35 năm trước, cậu con trai của tôi 6 năm về trước và cậu bé 13 tuổi Vì Quyết Chiến hôm nay đều giống nhau như thế. Chúng tôi đều chẳng có nhiều kỹ năng ngoài trái tim tha thiết, niềm tin ngây thơ. Chúng tôi có thể phải trả giá bằng cả mạng sống của mình, khiến những người ở lại đau xót. Chúng tôi xứng đáng bị phạt vì điều đó - làm cho người khác phải lo lắng, sợ hãi.

Nhưng chúng tôi cũng xứng đáng để được cha mẹ ghi nhận về những điều mình đã làm chứ? Dù cho cách làm đó là sai phương pháp nhưng hãy cứ phải ghi nhận điều chúng tôi đã làm được chứ? Đừng nhốt chúng tôi trong sự sợ hãi của mọi người, đừng vùi dập chúng tôi bằng sự khôn ngoan từng trải của người lớn. Bởi, nếu người lớn nhớ lại đi, hồi bằng tuổi chúng tôi, chúng ta có ai không từng đôi lần "dại dột" như thế?

Nhìn rộng ra, bao nhiêu đứa trẻ đang sống trong vòng tròn mà bố mẹ chúng đã vẽ ra? Bao nhiêu đứa trẻ đã không dám bước ra khỏi vòng tròn đó vì chính những nỗi sợ hãi mà bố mẹ chúng đã truyền sang chúng? Bao nhiêu đứa trẻ đã không dám sai để lần sau làm đúng?

Vậy thì hôm nay, nếu bạn không muốn con mình phạm sai lầm như Vì Quyết Chiến, xin hãy dành nhiều thời gian cho con mình thêm những bài tập kỹ năng, tình huống. Điều đó hẳn tốt hơn nhiều so với việc lên mạng mắng mỏ cậu bé hay sa đà trong những cuộc tranh cãi có nên tung hô cậu bé này không? Tôi nghĩ điều đó hẳn sẽ tốt hơn nhiều.