Từ đề xuất nâng lô lên 1.000 cổ phiếu trên HoSE, nhìn lại các nước giao dịch như thế nào?

Trước sự bùng nổ của thị trường chứng khoán, giao dịch khớp lệnh cổ phiếu tại sàn TP HCM (HoSE) thường xuyên bị nghẽn lệnh khi giá trị vượt 13.000 tỷ đồng. Trước thực tế này, HoSE đã nâng giao dịch lô chẵn từ 10 lên 100 đơn vị.

Ông Lê Hải Trà, Tổng Giám đốc HoSE cho biết giải pháp này giúp thanh khoản tăng được 15 – 18% như dự kiến. Tuy nhiên, hiện tượng nghẽn lệnh vẫn chưa xử lý được dứt điểm, nhất là trong các phiên có thanh khoản chạm đến mức 15.000 - 16.000 tỷ đồng.

Trước đề xuất tiếp tục nâng lô chẵn lên 1.000 cổ phiếu, ông Trà dẫn tính toán của HoSE cho thấy có thể giảm 40-50% tổng số lượng lệnh giao dịch.

"Theo ý kiến của các chuyên gia, việc tăng lô giao dịch 1.000 cổ phiếu là một trong những giải pháp giảm được số lệnh nhỏ vào hệ thống, từ đó trực tiếp làm giảm áp lực lên hệ thống xử lý của HoSE. Các thị trường phát triển hơn chúng ta như Nhật Bản, Đài Loan, Singapore... đều đã trải qua lộ trình này, CEO chia sẻ.

Bên cạnh đó, ông Trà nhận định việc tăng lên lô 1.000 cổ phiếu có thể mở đường cho những tầm cao mới của thanh khoản thị trường. Bên cạnh đó, các nhà đầu tư nhỏ lẻ cũng được bảo vệ tốt hơn thông qua việc đầu tư vào chứng chỉ quỹ phát hành bởi các công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp. Từ đó, sẽ gián tiếp thúc đẩy sự phát triển của các quỹ đầu tư, thúc đẩy ngành quản lý quỹ phát triển, để gia tăng lượng nhà đầu tư chuyên nghiệp trên thị trường theo đúng mục tiêu của Chính phủ. Đây là điều có ý nghĩa dài hạn đối với sự phát triển bền vững của TTCK Việt Nam.

Còn trong tương lai, khi hệ thống giao dịch mới (do KRX cung cấp dự kiến đi vào hoạt động cuối năm nay - PV), CEO HoSE nói sẽ có bảng giao dịch lô lẻ, và hoàn toàn có thể quay trở lại lô 100 như hiện nay.

Trên thực tế, phần lớn hệ thống giao dịch của các thị trường chứng khoán phát triển trong khu vực cho phép nhà đầu tư giao dịch lô chẵn 100 đơn vị, cá biệt sàn KOSDAQ Hàn Quốc cho phép giao dịch từ 1 cổ phiếu.

Nhật Bản

Tại Nhật Bản, sàn giao dịch chứng khoán Tokyo bắt đầu quy định lô giao dịch tối thiểu là 100 cổ phiếu đối với các công ty niêm yết trong nước từ ngày 1/10/2018. Trước đó, đơn vị giao dịch được quyết định dựa theo phần mô tả doanh nghiệp của mỗi công ty niêm yết.

Singapore

Sàn giao dịch chứng khoán Singapore (SGX) bắt đầu hạ lô giao dịch tối thiểu từ 1.000 cổ phiếu xuống còn 100 cổ phiếu từ ngày 19/1/2015.

Trả lời Strait Times, phó chủ tịch điều hành SGX Chew Sutat hy vọng sẽ có nhiều nhà đầu tư hơn, bao gồm cả những người chưa có kinh nghiệm, tham gia thị trường.

Với mỗi giao dịch, SGX thu phí bù trừ 0,04%. Công ty chứng khoán thu phí hoa hồng khoảng 0,24 – 0,35%.

Sàn giao dịch chứng khoán Singapore bắt đầu hạ lô cổ phiếu giao dịch tối thiểu từ 1.000 cổ phiếu xuống còn 100 cổ phiếu từ ngày 19/1/2015. Ảnh: Reuters.

Trung Quốc đại lục

Sàn Thâm Quyến của Trung Quốc quy định lệnh mua chỉ được đặt theo lô chẵn 100 cổ phiếu hoặc bội số của lô chẵn, tối đa 1 triệu cổ phiếu. Lô lẻ dưới 100 cổ phiếu chỉ được phép bán và chỉ bán trong một lệnh.

Với nhà đầu tư sử dụng hệ thống giao dịch có kết nối với sàn Hong Kong, quy mô lô chẵn do bên phát hành cổ phiếu quy định. Lô lẻ cũng chỉ được phép bán nhưng có thể đặt nhiều lệnh. Quy mô lệnh tối đa là 3.000 lô chẵn hoặc 99.999.999 cổ phiếu (mức tối đa của hệ thống).

Tại sàn Thượng Hải, lệnh mua cổ phiếu, chứng quyền hay chứng chỉ quỹ nên là bội số của 100 cổ phiếu. Khi bán, lô lẻ không đủ 100 đơn vị nên được bán trong một lệnh. Khối lượng đặt lệnh tối đa là 1 triệu với cổ phiếu.

Hong Kong

Khác với thị trường Trung Quốc đại lục, lô chẵn của một cổ phiếu niêm yết tại sàn Hong Kong (HKEX) do bên phát hành quyết định.

Lô lẻ không được hệ thống của HKEX chấp nhận trong khớp lệnh liên tục. Tuy nhiên, Hong Kong có hệ thống riêng dành cho lô lẻ. Người tham gia thị trường sẽ chào bán lô lẻ họ muốn bán và khớp lệnh với bên đặt mua. Nhìn chung, giá cổ phiếu lô lẻ thấp hơn so với lô chẵn của cùng mã đó do tính thanh khoản thấp hơn.

Hơn nữa, cổ phiếu có giá chưa đến 0,01 HKD (dưới giá thấp nhất giao dịch trên thị trường lô chẵn) có thể được giao dịch trên thị trường lô lẻ, dù có khối lượng tương đương lô chẵn.

Thái Lan

Theo quy định tại sàn giao dịch chứng khoán Thái Lan (SET), lô chẵn có quy mô 100 cổ phiếu. Tuy nhiên, với cổ phiếu được giao dịch với giá 500 baht hoặc hơn trong 6 tháng liên tiếp, lô chẵn tương đương 50 cổ phiếu.

Malaysia

Tại thị trường chứng khoán Malaysia, lô chẵn gồm 100 cổ phiếu. Mọi khối lượng thấp hơn lô chẵn được gọi là lô lẻ hoặc lô đặc biệt.

Philippines

Lô chẵn trên sàn chứng khoán Philippines được tính dựa theo giá cổ phiếu. Số cổ phiếu tối thiểu có thể mua hoặc bán phụ thuộc vào thị giá cổ phiếu vào thời điểm nhà đầu tư đặt lệnh.

Lô chẵn tại sàn chứng khoán Philippines được quy định theo giá cổ phiếu (đơn vị: peso).

Hàn Quốc

Cổ phiếu phổ thông, cổ phiếu ưu đãi, chứng quyền, trái phiếu chính phủ và đô thị, trái phiếu doanh nghiệp, quỹ tương hỗ được niêm yết trên sàn chứng khoán Hàn Quốc (KRX). Phần lớn hoạt động trên KRX là giao dịch cổ phiếu. Chứng chỉ ETF được giao dịch trên KRX hoặc sàn KOSDAQ.

Lô chẵn trên KRX là 10 cổ phiếu còn trên KOSDAQ là 1 cổ phiếu. Cổ phiếu có giá đóng cửa phiên trước đó vượt 100.000 won được phép giao dịch theo lô lẻ trong phiên bình thường. Các lô lẻ còn được công ty chứng khoán giao dịch trong các phiên ngoài giờ, sau khi thị trường đóng cửa.