Tự ý phát World Cup trên "phây" có thể bị phạt
Cá nhân, tổ chức có thể gặp rủi ro pháp lý nếu vi phạm bản quyền World Cup 2018.
- 17-06-2018"Bắn hạ" Đại bàng xanh, Croatia gián tiếp đẩy Argentina vào thế chân tường
- 17-06-20182 điều “khác thường” tại World Cup 2018: Trọng tài là công nhân môi trường, huấn luyện viên là bác sĩ nha khoa và luôn lo... thất nghiệp
Dù FIFA cho biết quán cà phê, nhà hàng, quán ăn, nơi công cộng… được phép chiếu các trận đấu World Cup 2018. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề mà nếu hàng quán, người hâm mộ không nắm rõ có thể sẽ không được xem ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh.
Vẫn vô tư phát livestream
Theo khảo sát của chúng tôi, hiện nay tình trạng vi phạm bản quyền FIFA World Cup 2018 là khá nhiều. Điển hình là nhiều tài khoản Facebook , YouTube, website… vô tư phát livestream trận khai mạc FIFA World Cup. Những tài khoản mạng xã hội, website phát livestream trận đấu từ nguồn phát VTV cũng như các nguồn khác. Không chỉ vậy, một số fanpage còn cho hay sẽ tiếp tục phát livestream toàn bộ các trận đấu của FIFA World Cup 2018.
Anh T., chủ một tài khoản Facebook, nói: “Livestream trận đấu cho bạn bè xem, bình luận cho vui cửa vui nhà. Xài ké bản quyền tí có sao đâu!”. Nhiều chủ tài khoản khác cũng có chung suy nghĩ như anh T.
Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng hành vi trên bị xem là vi phạm bản quyền FIFA World Cup 2018. Như vậy rất có thể sẽ bị FIFA tuýt còi, phạt “thẻ đỏ” và thậm chí dừng phát sóng các trận đấu của World Cup 2018 vì lỗi vi phạm bản quyền. Khi đó VTV nói riêng và toàn bộ khán giả Việt Nam nói chung có thể mất cả bữa tiệc bóng đá lớn nhất hành tinh.
Liên quan đến vấn đề này, VTV, đơn vị sở hữu bản quyền truyền thông, phát sóng chính thức của vòng chung kết World Cup 2018 tại Việt Nam trên truyền hình và Internet, cho biết sẽ gửi đường link của các trang mạng xã hội có nội dung không được phép lên FIFA và các cơ quan liên quan để loại bỏ việc truyền dẫn. Nếu các bên vi phạm từ chối hợp tác theo yêu cầu, FIFA sẽ xem xét đến các biện pháp mang tính pháp lý cao hơn.
Đồng thời, VTV đã và đang báo cáo các nội dung vi phạm nhằm loại bỏ các fanpage, kênh YouTube vi phạm bản quyền và đề nghị các nhà mạng ngăn chặn truy cập vào các trang web vi phạm bản quyền.
Hiện nay, nhiều quán cà phê, nhà hàng, quán ăn, nơi công cộng…treo quảng cáo World Cup 2018 mà chưa nắm rõ các quy định của FIFA. Ảnh: HTD
Có thể bị tước giấy phép ngay lập tức
VTV cho hay vừa có công văn gửi Bộ TT&TT về việc bảo vệ bản quyền World Cup 2018. Trong đó, VTV cho biết tính đến ngày 14-6 mới chỉ thực hiện cấp phép, chia sẻ bản quyền với các đơn vị là Đài Truyền hình TP.HCM, Đài Tiếng nói Việt Nam, Viettel, FPT, VNPT, website 24h.com.vn và một số đơn vị báo chí sử dụng clip miễn phí dưới 90 giây.
Ngoài các đơn vị nói trên, VTV khẳng định chưa cấp bất kỳ quyền truyền thông nào cho các đơn vị khác.
Đại diện VTV cũng nêu rõ về quyền trình chiếu công cộng. Các quyền này được thực hiện tùy thuộc hoàn toàn vào quyết định của FIFA. Mọi trường hợp phải xin phép FIFA, ngoại trừ các trường hợp sau: Việc phát sóng tín hiệu truyền hình, phát thanh miễn phí World Cup 2018 của VTV và Đài Tiếng nói Việt Nam xem được qua màn hình tivi, thu được qua radio ở nơi công cộng, một cách thông dụng không bị coi là vi phạm nếu không vì mục đích quảng bá quảng cáo cho bất kỳ nhãn hiệu nào hoặc để thu tiền.
Trong hai năm liên tiếp 2016 và 2017, khán giả truyền hình đã không thể theo dõi trọn vẹn toàn bộ các trận đấu trong khuôn khổ hai giải bóng đá lớn là UEFA Champions League và Europa League. Lý do VTVcab đã bị đối tác phát sóng cắt tín hiệu do tình trạng vi phạm bản quyền hình ảnh giải đấu. |
“Xem được qua màn hình tivi ở nơi công cộng một cách thông dụng được hiểu là xem tại các quán bar, khách sạn, tòa nhà văn phòng, công trường, giàn khoan, xe buýt, tàu hỏa, các cơ sở giáo dục, bệnh viện và những nơi khác không phải nhà riêng trong lãnh thổ Việt Nam (không bao gồm trên máy bay và tàu thủy)” - đại diện VTV giải thích.
Các quy định của FIFA trong việc bảo vệ bản quyền World Cup 2018 trên lãnh thổ Việt Nam cũng rất cụ thể. Theo đó, đối với truyền thông xã hội sẽ “hoàn toàn cấm việc truyền dẫn bất kỳ trích đoạn nào trên bất kỳ nền tảng truyền thông xã hội”.
FIFA và các đơn vị nắm bản quyền truyền thông sẽ thực hiện kiểm tra và kiểm soát định kỳ để đảm bảo những điều khoản trên không bị vi phạm. Trong trường hợp có vi phạm, FIFA có quyền thu lại giấy phép, chứng chỉ của đại diện bên vi phạm ngay lập tức và trong thời gian còn lại của sự kiện FIFA World Cup 2018.
Không được trích dẫn, chia sẻ video
Trong bản "Chi tiết các quy định của FIFA" có nêu rõ: VTV được phép chia sẻ tín hiệu sạch hoặc tiếp phát nguyên vẹn cho một đơn vị thứ ba để phát sóng trên truyền hình, Internet, mobile với điều kiện: Có sự chấp thuận bằng văn bản của FIFA; ký kết hợp đồng đảm bảo đơn vị thứ ba cũng phải tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ như VTV cam kết với FIFA. Đảm bảo các biện pháp khóa mã tín hiệu, biện pháp kỹ thuật để không tràn sóng ra ngoài lãnh thổ.
Một số hành vi vi phạm bản quyền FIFA World Cup 2018: Tự ý phát sóng các trận đấu trên truyền hình; livestream các trận đấu trên mạng xã hội như Facebook; tự ý livestream các trận đấu trên website; trích dẫn video trích đoạn trận đấu trên mạng xã hội; chia sẻ video trích đoạn trận đấu trên mạng xã hội; trích dẫn, chia sẻ video tổng hợp trận đấu trên báo điện tử, trang tin điện tử.
Có thể bị phạt 100 triệu đồng
Căn cứ Điều 35 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi, bổ sung năm 2009 thì các hành vi bị xem là hành vi xâm phạm quyền đối với chương trình phát sóng bao gồm: Chiếm đoạt quyền tổ chức phát sóng; mạo danh tổ chức phát sóng; công bố, sản xuất và phân phối chương trình phát sóng mà không được phép của tổ chức phát sóng; sao chép, trích ghép đối với chương trình phát sóng mà không được phép của tổ chức phát sóng…
Đối với hành vi vi phạm quyền liên quan đến chương trình phát sóng thì hậu quả trước mắt của việc thực hiện các hành vi nói trên là có thể bị xử phạt hành chính. Cụ thể, căn cứ Điều 30 Nghị định 131/2013 quy định mức phạt tiền 70-100 triệu đồng đối với hành vi phát sóng, tái phát sóng chương trình phát sóng mà không được phép của chủ sở hữu quyền của tổ chức phát sóng. Trong trường hợp gây ra thiệt hại thì bên gây thiệt hại phải chịu trách nhiệm bồi thường theo luật định.
Luật sư KHƯU THANH TÂM, Đoàn Luật sư TP.HCM
PHÁP LUẬT TPHCM