Từng đổ tiền giúp ông Trump đắc cử, vì sao gia tộc tỷ phú "quay lưng" trong năm 2020?

Robert Mercer và con gái Rebekah Mercer được coi là những người ủng hộ có tầm ảnh hưởng nhất cho cuộc đua vào Nhà Trắng của Tổng thống Donald Trump hồi năm 2016. Tuy vậy, theo thông tin tiết lộ từ những người thân cận của gia đình Mercer với Business Insider, tính đến thời điểm hiện tại, có vẻ họ đã từ bỏ việc ủng hộ ông Trump tái cử trong cuộc đua năm nay.

Nhà tài trợ "khủng" trong cuộc bầu cử 2016

Là một tỷ phú, Robert Mercer có thể dốc hàng chục triệu USD để hỗ trợ Trump - nếu muốn. Số tiền ấy có thể làm nên chuyện ở những bang chiến trường như Florida, Wisconsin, Michigan và Pennsylvania, vốn đóng vai trò then chốt trong cuộc đua vào Nhà Trắng của ông Trump.

"Nhà Mercer đã đặt nền móng cho cuộc cách mạng của Trump", Banon nói với The New Yorker năm 2017.

Nhà Mercer từng góp phần thuyết phục ông Trump bổ nhiệm các đồng minh - gồm cả Steve Bannon và John Bolton - vào các vị trí lãnh đạo trong chiến dịch tranh cử và các vai trò ở Nhà Trắng. Nhưng ông Trump đã không giữ được quan hệ tốt đẹp với một số cựu trợ lý.

Cách đây 4 năm, trong khi nỗ lực trong cuộc đua tới chiếc ghế Tổng thống của ông Trump còn chưa vững, nhà Mercer giàu có đã góp phần "đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại".

Họ chi hàng chục triệu USD cho các siêu Ủy ban Hành động chính trị (super PAC), điều động công ty dữ liệu tân tiến Cambridge Analytica (mà Robert Mercer sở hữu một phần) hỗ trợ cho chiến dịch tranh cử của ông Trump.

Nhà Mercer còn tác động tuyển dụng 3 nhân vật vốn là thân cận của mình cho chiến dịch tranh cử của Trump: Chủ tịch Citizens United David Bossie làm phó quản lý chiến dịch, bà Kellyanne Conway làm quản lý chiến dịch và chủ tịch trang Breitbart Steve Bannon làm giám đốc điều hành chiến dịch.

Trong cuộc bầu cử tổng thống hồi 2016, Robert Mercer và vợ, Diana Mercer, đã đóng góp hơn 25,6 triệu USD cho một số ủy ban chính trị bảo thủ, trong đó bao gồm 15,5 triệu USD cho tổ chức "Make America Number 1", vốn ủng hộ Thượng nghị sĩ Texas Ted Cruz trước khi chuyển qua ủng hộ ông Trump.

Số tiền này đưa nhà Mercer lên vị trí thứ 8 trong số các nhà tài trợ "khủng" (mega-donor) cấp liên bang cho cuộc bầu cử năm 2016, theo Trung tâm chính trị phi đảng phái. Nhưng trong năm 2019 và 2020, gia tộc Mercer lại vắng mặt trong danh sách những nhà ủng hộ "khủng" cho Đảng Cộng Hòa.

Sự im lặng của gia tộc tỷ phú

Khoản ủng hộ duy nhất của nhà Mercer đối với hoạt động tái tranh cử của Trump là vào 14/2, khi ông Robert Mercer gửi một món quà trị giá 355.200 USD cho Trump Victory - một tổ chức gây quỹ chung cho chiến dịch tranh cử tổng thống của Trump, Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa và 22 ủy ban Cộng hòa cấp bang.

Tỷ phú Mỹ Robert Mercer. Ảnh: CNBC

Ủy ban tranh cử của ông Trump chỉ nhận được 5.600 USD, mức đóng góp tối đa hợp pháp cho một cuộc bầu cử sơ bộ và tổng tuyển cử.

Còn ái nữ Rebekah Mercer, người luôn ủng hộ hàng trăm ngàn USD cho hàng chục ủy ban của đảng Cộng hòa trong nhiều năm qua, không chi một đồng cho chiến dịch tái cử của ông Trump.

Nếu nhà Mercer có bất cứ ý định tài trợ khoản lớn nào thì tốt hơn hết là họ nên nhanh tay - Sean Spicer, cựu thư ký báo chí và giám đốc truyền thông Nhà Trắng của Trump nhận định.

"Bạn không thể làm được nhiều thứ [với một khoản tiền lớn] chỉ trong vài ngày hoặc vài tuần cuối cùng", Spicer nói, " Thế nên có tiền càng sớm càng tốt".

Sự im hơi lặng tiếng từ gia đình Mercer trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020 không có gì đáng ngạc nhiên. Nếu ông Trump là tỷ phú thích khoa trương nhất thế giới, thì có thể Robert lại là người trầm lặng nhất. "Tôi hạnh phúc khi trải qua cuộc sống của mình mà không nói bất cứ điều gì với bất cứ ai", Mercer trả lời trong 1 cuộc phỏng vấn hiếm hoi với WSJ năm 2010.

Tháng 1/2018, Rebekah Mercer đã đưa ra một tuyên bố hiếm hoi về quan điểm chính trị của gia đình: "Tôi ủng hộ Tổng thống Trump và nền tảng mà ông đắc cử". Tuy nhiên, trong những tháng ngày ông Trump làm tổng thống, họ không có phát biểu đáng kể nào nữa.

Đối với những người thân quen và cả những người quan sát bên ngoài, sự im lặng và cẩn trọng ấy cho thấy điều gì đó đã thay đổi.

Bên cạnh quyết định sa thải và kéo theo các vụ bê bối của một loạt cựu quan chức chủ chốt do gia đình Mercer tiến cử, ông Trump còn không được lòng nhà Mercer vì các phát biểu chống người nhập cư và ủng hộ sự tách biệt của nước Mỹ. Lập trường của Trump trong các vấn đề ấy có vẻ không đồng điệu với những gì Rebekah Mercer từng chia sẻ trên WSJ.

"Tôi tin vào một nước Mỹ tốt bụng và hào phóng, nơi người đói được ăn uống, người bệnh được chăm sóc và người vô gia cư được che chở. Tất cả công dân Mỹ xứng đáng được bình đẳng và công bằng trước pháp luật. Tất cả mọi người nên được đối xử với nhân phẩm và lòng trắc ẩn".

"Tôi ủng hộ một nước Mỹ chào đón người nhập cư, người tị nạn và cuối cùng là quyền công dân. Tôi phản đối bất kỳ sự phân biệt đối xử nào về chủng tộc, giới tính, tín ngưỡng, sắc tộc hay khuynh hướng tình dục".

Sự ủng hộ của Robert Mercer đối với Trump và Bannon góp phần dẫn tới quyết định từ chức đồng điều hành quỹ phòng hộ Renassance Technologies - nơi ông làm việc suốt 25 năm - hồi đầu 2018.

Vụ việc này xảy ra cùng với thời điểm nhà Mercer cắt giảm ủng hộ tài chính trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, khi các nguồn tin thân cận tiết lộ với CNBC rằng nhà Mercer đã quá mệt mỏi với sự chú ý nhận được do hỗ trợ ông Trump.

"Nhà Mercer có vẻ đã nhận ra rằng lập trường của Trump không phải con đường mà họ muốn theo đuổi trong tương lai, và giờ đó là một khoản đầu tư tồi tệ", Mark Groombridge, phụ tá lâu năm của cựu cố vấn an ninh John Bolton chia sẻ với Business Insider.