Từng là anh cả của ngành gạo với doanh thu cả tỷ đô, Vinafood 2 đã lỗ 2.000 tỷ sau 4 năm cổ phần hóa

Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý 4/2021, Vinafood 2 đạt doanh thu 4.108 tỷ đồng, tăng 13% so với cùng kỳ. Doanh thu tài chính tăng 58% lên mức 24,5 tỷ đồng nhưng chi phí tài chính và chi phí bán hàng tăng cao trong kỳ khiến cho công ty tiếp tục rơi vào thua lỗ 87 tỷ đồng. Đây là quý thứ 9 liên tiếp, Vinafood 2 ghi nhận kết quả lỗ.

Lũy kế năm 2021, Vinafood 2 thu về 16.563 tỷ đồng doanh thu thuần, xấp xỉ với năm ngoái, thế nhưng công ty lỗ 326 tỷ đồng sau thuế, cùng kỳ lỗ 239 tỷ đồng. Tính đến hết năm 2021, lỗ lũy kế của Vinafood 2 là 2.654 tỷ đồng.

Theo giải trình của Vinafood 2, nguyên nhân là do ảnh hưởng nghiêm trọng của đại dịch COVID-19 nên tình hình xuất khẩu gạo gặp nhiều khó khăn, chi phí phát sinh lớn nên lợi nhuận giảm mạnh.

Tính riêng trong giai đoạn từ sau khi chuyển thành công ty cổ phần vào ngày 9/10/2018 đến năm, Vinafood 2 đã lỗ hơn 2.000 tỷ đồng. Bên cạnh việc trích lập dự phòng phải thu gần 1.200 cho những khoản phát sinh từ giai đoạn trước được thực hiện ngay sau khi chuyển sang công ty cổ phần thì Vinafood 2 vẫn lỗ tới hơn 800 tỷ từ hoạt động kinh doanh.

Trong bảng cân đối kế toán hợp nhất quý 4/2021 của Vinafood 2 cho thấy dự phòng khoản phải thu khó đòi của công ty rất lớn khi Vinafood 2 đang có 1.283 tỷ đồng nợ xấu và giá trị có thể thu hồi chỉ có 6,6 tỷ đồng. Giá trị hao mòn tài sản lũy kế các tài sản cố định hữu hình của Vinafood 2 đã vượt quá 2/3 giá trị ban đầu của tài sản đó. Như vậy, các máy móc, thiết bị, nhà xưởng của Vinafood 2 đều đã lạc hậu, cũ kỹ...

Hết năm 2021, công ty chỉ có 282 tỷ đồng tiền mặt, theo Vinafood 2, thiếu vốn lưu động nên hoạt động kinh doanh phụ thuộc hoàn toàn vào vốn vay tín dụng, trong khi việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng từ các ngân hàng còn hạn chế.

Trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ, lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh trong năm 2021 của công ty âm 597 tỷ đồng.

Trượt dài trong kinh doanh đến từ sự chậm chạp thay đổi

Vinafood 2 từng là nhà sản xuất gạo lớn nhất cả nước với 22 công ty con và công ty liên kết. Đây cũng là doanh nghiệp được hưởng nhiều ưu đãi của Chính phủ. Tuy nhiên, kể từ năm 2013 đến nay, doanh nghiệp này đã liên tục chìm trong thua lỗ kéo dài.

Năm 2018, bầu Hiển bỏ ra hơn 1.200 tỷ đồng sở hữu 25% cổ phần Vinafood 2 được kỳ vọng sẽ giúp công ty cải thiện tình hình hoạt động. Tuy vậy hàng loạt những bất cập khiến cho những kỳ vọng khi xây dựng phương án cổ phần hóa đến nay vẫn chưa thể thực hiện được. T&T Group cho biết đã từng bước hỗ trợ, tham gia vào công tác quản trị, điều hành các hoạt động chung của Tổng Công ty và đưa ra các đề xuất nhằm cải thiện tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, bảo vệ lợi ích của Tổng công ty, tuy nhiên, nhiều kiến nghị đề xuất không được thông qua do cơ cấu thành viên HĐQT cổ đông Nhà nước chiếm tỷ lệ 3/5.

Những vướng mắc như vậy với nhiều vấn đề cố hữu khiến Vinafood 2 gặp khó từ nhiều năm trước như bộ máy cồng kềnh, bộ máy kinh doanh thiếu và yếu, mất khách hàng truyền thống… vẫn chưa có phương án giải quyết triệt để trong khi rủi ro mất thanh khoản do ngân hàng dừng giải ngân luôn cận kề.

Không chỉ thua lỗ nhiều năm, Vinafood 2 còn liên tục vướng vào nhiều lùm xùm pháp lý trong việc quản lý, sử dụng sai quy định và gây thất thoát tài sản Nhà nước với số tiền lên tới hàng nghìn tỷ đồng.

Thay đổi chủ tịch và thành viên HĐQT, quyết tâm khắc phục lỗ

 Theo đại diện của T&T, vào ngày 22/10/2021, Vinafood 2 đã thay 2 thành viên Hội đồng quản trị và thay Chủ tịch Hội đồng quản trị, người đại diện pháp luật. Theo đó, chủ tịch mới là ông Nguyễn Huy Hưng - nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Công nghệ và hạ tầng, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (CMSC), được điều động về công tác tại Vinafood 2 từ ngày 4/8/2021.

Gần đây, trong buổi làm việc với đoàn công tác của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và Đảng ủy Khối doanh nghiệp Trung ương, ông Nguyễn Huy Hưng cho biết HĐQT, Ban Thường vụ, Ban điều hành Vinafood 2 đã tích cực, nỗ lực xây dựng các giải pháp nhằm giảm lỗ, nâng cao hiệu quả hoạt động của Tổng công ty; đồng thời, thực hiện đổi mới phương thức lãnh đạo, điều hành; thống nhất được định hướng hoạt động và các giải pháp căn cơ để triển khai đồng bộ trong năm 2022 tập trung vào các giải pháp quan trọng.