Từng là mặt hàng "nóng bỏng tay" thời đại dịch, những chiếc container rỗng nằm chất đống hé lộ điều lạ lùng ở nền kinh tế Trung Quốc hậu Covid-19

Trên con đường dẫn đến cảng container Waigaoqiao nhộn nhịp ở Thượng Hải, dòng xe tải lưu thông thưa thớt dù là một ngày làm việc trong tuần. Cách đó không xa, từng hàng container đang xếp chồng lên nhau trong không gian nhỏ của cảng. Theo Wang - một công nhân tại cảng, hầu hết số này đều là các container rỗng.

Wang cho biết: “Chúng tôi cũng có chút bận rộn hơn so với 2 tháng trước nhưng không nhiều thay đổi. Trước đây xe tải phải xếp hàng dài để chờ bốc dỡ, nhưng giờ đây đường lại rất thông thoáng.”

Dù số liệu mới công bố cho thấy hoạt động giao thương của Trung Quốc đã hồi phục vào tháng trước, nhưng các nhân viên logistics ở Thượng Hải - cảng container lớn nhất thế giới, lại thấy tốc độ rất chậm chạp và triển vọng dài hạn lại khá bi quan.

Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho biết xuất khẩu của nước này đạt tốc độ tăng cao hơn dự kiến là 14,8% trong tháng 3 so với cùng kỳ năm ngoái, hồi phục sau khi giảm 6,8% trong tháng 1 và tháng 2. Nhập khẩu cũng có sự cải thiện, với mức giảm 1,4% thấp hơn dự kiến trong tháng 3 và so với 1 năm trước.

Hua Yuting, giám đốc Cơ quan Vận tải Biển Trung Quốc tại Thượng Hải, cho biết ngành vận tải biển - thước đo thương mại toàn cầu, đã có dấu hiệu khởi sắc kể từ tháng 3 nhưng cần thêm thời gian để tăng tốc.

Ông nói: “Do sự gián đoạn vì đại dịch, nhiều công ty đã chuyển sang Đông Nam Á để tìm nguồn hàng. Tuyến vận chuyển đến Mỹ đang cực kỳ ảm đạm. Tác động của xu hướng này sẽ kéo dài, vì khi mất khách hàng, bạn không thể dễ dàng thu hút họ quay trở lại.”

Trong khi đó, container chất đống vẫn là hình ảnh phổ biến ở một số cảng của Thượng Hải, dù được báo cáo là đã giảm nhẹ tại một số cảng lớn khác như Ninh Ba và Thâm Quyến.

Lu Qinglin là một trong số hàng chục tài xế có nguy cơ bị phạt vì đỗ xe tải bên đường giữa cảng Wusong và Waigaoqiao. Họ làm như vậy để không bị tính phí đỗ xe và không có việc để làm.

Lu - tài xế xe tải chở hàng từ năm 2010, cho biết có 50.000 xe container đã đăng ký ở Thượng Hải, nhưng giờ họ chỉ cần 30.000 xe. Ở Côn Sơn, 10 trong số 100 nhà máy đã chuyển đến các nước Đông Nam Á, đây là nơi ông thường đến để vận chuyển hàng.

Hàng hoá ít hơn, phí giao hàng giảm và giá xăng tăng đã khiến thu nhập hàng tháng của Lu giảm khoảng 2/3. Từ năm 2010 đến 2021, thu nhập của anh ổn định khoảng 15.000 NDT (2.200 USD)/tháng. Nhưng kể từ đầu năm ngoái, anh chỉ kiếm được 4.000 - 5.000 NDT.

Các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã nhấn mạnh sự cần thiết phải chuyển các ưu tiên và hỗ trợ từ xuất khẩu sang tiêu dùng trong nước, để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong vài năm tới. Tuy nhiên, hoạt động ngoại thương vẫn là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự của Bắc Kinh, khi nước này theo đuổi mục tiêu GDP “khoảng 5%” trong năm nay.

Chỉ số đo lường container có sẵn (CAx) vẫn ở mức cao là 0,64 tại các cảng ở Thượng Hải, đối với cải container 20 foot và 40 foot kể từ đầu năm, theo nền tảng giám sát Container xChange. Mức 0,5 cho thấy thị trường đang ở trạng thái cân bằng, dưới 0,5 là thiếu container và trên 0,5 phản ánh lượng container dư thừa.

Thông thường, chỉ số CAx ở Thượng Hải trong quý đầu tiên của năm thường thấp hơn nhiều so với 0,5 vì có ít container đến và đi trong giai đoạn này, do nhu cầu giảm theo mùa và đợt nghỉ Tết Nguyên đán. Kể từ tháng 9, chỉ số này ở Thượng Hải liên tục tăng cao hơn so với 2 năm qua và Thâm Quyến, Thiên Tân cũng chứng kiến xu hướng tương tự.

Cước vận tải biển đã giảm xuống tại Trung Quốc kể từ khi đạt đỉnh vào năm ngoái. Chỉ số vận tải hàng hoá container Trung Quốc (CCFI), được Sàn giao dịch vận chuyển Thượng Hải công bố hàng tuần để theo dõi giá vận tải biển của các container khởi hành từ Trung Quốc, đã giảm hơn 1/4 kể từ cuối năm ngoái.

Dù việc các cảng tràn ngập container rỗng không phải chỉ diễn ra ở Trung Quốc, nhưng Bắc Kinh cho rằng nguyên nhân là do hoạt động đóng container mới tăng đột biến vào năm 2021 và chi phí lưu kho thấp.

Christian Roeloffs - nhà sáng lập và CEO của Container xChange, cho biết quá trình đa dạng hoá đang diễn ra trong hoạt động thương mại quốc tế. Nhiều công ty đang giảm sự phụ thuộc vào 1 trung tâm chuỗi cung ứng và sản xuất.

Và với những tài xế như Lu, ngay cả sau khi chứng kiến hoạt động kinh doanh hồi phục nhẹ từ tháng trước, anh vẫn không hy vọng nhiều về sự thay đổi lớn trong năm nay. Lu nói: “Tôi sắp bán chiếc xe tải của mình và tìm công việc mới, chỉ là đang chờ mức giá tốt. Tôi không nghĩ những ngày tươi đẹp sẽ quay trở lại.”

Tham khảo SCMP