'Vàng mắt' vì dự án trên đất vàng

Trụ sở làm việc ngót thế kỷ

Được xây dựng từ thời Pháp thuộc với tổng diện tích đất hơn 1.169m2, khu nhà ở và trụ sở làm việc ba tầng góc phố Lý Thường Kiệt – Hàng Bài thuộc sở hữu nhà nước do Cty Quản lý và Phát triển Nhà Hà Nội quản lý.

Từ năm 1986, Tổng Cục Du lịch ký hợp đồng thuê nhà với Xí nghiệp quản lý nhà Hoàn Kiếm để làm việc. Trong quá trình quản lý và sử dụng, một phần diện tích đã được cơ quan này bố trí làm chỗ ở cho cán bộ nhân viên ngành du lịch.

Năm 1990, Tổng Cục du lịch đã cải tạo, xây dựng một khu nhà 06 tầng trên khu đất mặt phố Lý Thường Kiệt (diện tích 272m2) làm văn phòng. Ngoài 05 đơn vị, tổ chức thuộc Tổng cục Du lịch sử dụng làm văn phòng, 41 hộ dân đang quản lý, sử dụng theo diện nhà công vụ phân cho cán bộ, nhân viên thuộc Tổng cục Du lịch.

Người dân vẫn cố thủ sinh sống trong khu tập thể đã xuống cấp nghiêm trọng

Theo thời gian, toàn nhà ở này đã xuống cấp trầm trọng. Nhiều hộ dân sử dụng chung khu nhà tắm, vệ sinh công cộng. Nhiều hộ dân tự ý cơi nới, xây dựng các phần diện tích trên khu vực chung, cơi nới hành lang, chuồng cọp… 22 hộ dân đang sử dụng tầng mái của tòa nhà ba tầng cũ, trong đó 19/22 hộ dân tự cơi nới, lấn chiếm này đã có quyết định tháo dỡ, xử phạt của UBND quận Hoàn Kiếm, UBND phường Hàng Bài từ tháng 01/2003.

Sau khi nhận được Quyết định tháo dỡ, xử lý xây dựng trái phép này, các hộ dân đã có đơn tập thể xin được cải tạo, xây dựng khung sắt lợp mái tôn… để đảm bảo an toàn cuộc sống, và sẽ tự nguyện tháo dỡ khi UBND TP có yêu cầu mà không đòi hỏi bồi hoàn.

Từ năm 2005, Hà Nội có chủ trương cải tạo, xây dựng các chung cư cũ bị hư hỏng, xuống cấp theo phương án xã hội hóa. Các hộ dân cư trú hợp pháp, ổn định, lâu dài tại các khu tập thể cũ này sẽ được bố trí tái định cư tại chỗ, với tỷ lệ diện tích, chỗ ở mới sẽ được tính toán theo phương án cụ thể, tùy theo địa bàn từng quận/huyện cùng với các phương án hỗ trợ… kèm theo.

Ngày 05/01/2009, trên cơ sở phương án, hồ sơ thiết kế của chủ đầu tư, UBND TP Hà Nội ban hành văn bản số 49/UBND-KH&ĐT cho phép Cty CP Tư vấn Đầu tư tài chính Toàn Cầu được nghiên cứu, lập dự án đầu tư xây dựng.

Ngày 10/01/2011, Hà Nội ra văn bản số 213 chấp thuận cho phép chủ đầu tư được thực hiện dự án.

Ngày 13/6/2012, UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 2598 về việc thu hồi 1.169,3m2 đất tại phố Lý Thường Kiệt – Hàng Bài (phường Hàng Bài, quận Hoàn Kiếm) do 5 tổ chức và 41 hộ dân đang quản lý và sử dụng, hiện trạng gồm KTT 3 tầng; nhà bê-tông 6 tầng và nhà tạm giao CTy CP Tư vấn Toàn Cầu để thực hiện dự án xây dựng lại KTT và cải tạo, sắp xếp lại trụ sở làm việc như đã nói.

Tại các văn bản chỉ đạo, chấp thuận, hướng dẫn…, Hà Nội cho biết: quy mô dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật và công trình nhà ở kết hợp với văn phòng có 04 tầng hầm, 01 tầng kỹ thuật với diện tích đất xây dựng 954m2 theo quy hoạch tổng mặt bằng; với 55 căn hộ chung cư.

Một phần công trình đang được thi công tháo dỡ phần còn lại một số hộ dân vẫn chưa di dời

Sở Quy hoạch Kiến trúc phê duyệt mật độ xây dựng 81%, chiều cao công trình là 10 tầng, trong đó từ tầng 01 đến tầng 07 là 954 m2 sàn; từ tầng 8 đến tầng 10 phải xây lùi vào 06m, diện tích sàn ở các tầng này khoảng 640m2; tầng kỹ thuật mái khoảng 600m2.

Như vậy tổng diện tích sàn xây dựng của tòa nhà mới sau khi hoàn thiện khoảng 13.240m2, trong đó tổng diện tích tái hoàn trả cho các hộ dân và các cơ quan, tổ chức khoảng 10.240m2, chiếm 77%. Diện tích tái hoàn trả cho 05 đơn vị, tổ chức được bố trí từ tầng 1 đến tầng 3; bố trí tái định cư cho các hộ dân từ tầng 4 – tầng 7.

Tổng mức đầu tư dự án khoảng 190 tỷ đồng. Chủ đầu tư được sử dụng kinh doanh để hoàn vốn còn lại khoảng 3.000m2 diện tích xây dựng. Tiến độ thực hiện dự án được Hà Nội yêu cầu chủ đầu tư thực hiện sẽ bắt đầu từ Quý I/2011, thời gian hoàn thành vào Quý I/2013.

Thế nhưng, thời hạn thực hiện dự án đã trôi qua từ lâu. Thời điểm hiện tại, 'khu đất vàng 30A Lý Thường Kiệt – 33 Hàng Bài vẫn ngổn ngang một công trường, một phần đang được thi công tháo dỡ; một phần còn lại, một số hộ dân vẫn chưa di dời theo phương án bồi thường, tái định cư đã được UBND quận Hoàn Kiếm phê duyệt.

Không phải dự án thương mại

Cho rằng không được công khai thông tin về dự án, nhiều vấn đề sai quy trình, thời hạn (như việc gửi các văn bản, thông báo đến người dân), các hộ dân đã có đơn khiếu nại gửi UBND quận Hoàn Kiếm và TP.Hà Nội trong thời gian gần 2.

Ngày 26/4/2013, UBND quận Hoàn Kiếm đã có Quyết định 710 về việc giải quyết khiếu nại của công dân. Theo Quyết định này, UBND quận Hoàn Kiếm ra quyết định giữ nguyên việc triển khai thực hiện dự án; giao Hội đồng BTGPMB, UBND phường Hàng Bài; Ban BTGPMB quận sao gửi các văn bản thông báo tới các hộ dân.

UBND quận Hoàn Kiếm cũng hướng dẫn các hộ dân nếu chưa đồng ý với Quyết định giải quyết khiếu nại có thể khởi kiện vụ án hành chính tại tòa án trong thời hạn 30 ngày kể từ khi nhận được Quyết định 710.

Ngày 20/8/2013, UBND TP Hà Nội tiếp tục giao Thanh tra TP Hà Nội xem xét, kết luận đơn của 14 hộ dân khiếu nại Quyết định số 710; thành lập tổ xác minh của Thanh tra TP để trả lời đơn thư khiếu nại công dân.

Song hành với những chỉ đạo này, ngày 08/12/2014, UBND TP.Hà Nội có Quyết định 6515 về việc giải quyết đơn thư khiếu nại. Theo đó, Hà Nội đồng ý giữ nguyên nội dung Quyết định 710 của UBND quận Hoàn Kiếm, đồng thời hướng dẫn các hộ dân nếu không chấp thuận có quyền khởi kiện hành chính.

Khu đất vàng 30A Lý Thường Kiệt – 33 Hàng Bài vẫn ngổn ngang công trường

Bên cạnh đó, 24 hộ dân đã di dời, trả đất cho dự án từ tháng 9/2012 cũng đã có đơn “thúc tiến độ” gửi UBND quận Hoàn Kiếm và chủ đầu tư. Các hộ dân đều khẩn thiết yêu cầu chính quyền quận và chủ đầu tư trả lời cho người dân về tiến độ dự án sau khi chậm tiến độ gần hai năm; yêu cầu quận và chủ đầu tư phải tiếp tục hỗ trợ cho các hộ dân trong thời kỳ đi thuê nhà để chờ dự án bàn giao…

Theo phương án về tái định cư, hỗ trợ, bồi thường, tạm định cư cho các tổ chức, hộ dân… trong thời gian thi công dự án, Cty CP tư vấn đầu tư tài chính Toàn Cầu (gọi tắt là Cty Toàn Cầu) đã trình xin ý kiến và được sự chấp thuận của các Sở, ban ngành và Hà Nội.

Dự án được thực hiện theo phương án “nhà đổi nhà”: chủ sử dụng nhà, đất không phải trả tiền khi được bố trí tái định cư (trường hợp diện tích bố trí cao hơn diện tích thu hồi đã quy đổi, các hộ dân chỉ phải nộp tiền theo suất đầu tư xây dựng không vượt quá 15 triệu đồng/m2). Chủ đầu tư sử dụng phần diện tích còn lại (sau khi đã tái hoàn trả) để kinh doanh hoàn vốn.

Tại tờ trình số 541/TTr-BCĐ ngày 09/8/2011 của Ban chỉ đạo GPMBTP gửi UBND TP Hà Nội, chính sách tái định cư được áp dụng cho các hộ gia đình, cá nhân đủ điều kiện được tái định cư, bố trí chỗ ở theo phương án: các hộ dân sẽ tái định cư tại chỗ với diện tích bằng 1,5 lần diện tích hợp pháp cũ được cấp thẩm quyền xác nhận; cộng với hệ số chuyển tầng (tăng 10% diện tích tái định cư cho một tầng cao và không quá 50% diện tích.

Tổng cộng các hộ gia đình, cá nhân sẽ được bố trí tái định cư khi cộng với hệ số chuyển tầng với diện tích bằng từ 1,65 – 2,25 lần diện tích cũ (tùy vị trí tầng bốc thăm). Phần diện tích này không phải trả cho chủ đầu tư.

Đối với phần diện tích gác xép được quy đổi với hệ số 0,2 để cộng vào phần diện tích hợp pháp. Phần diện tích nhà tắm, vệ sinh chung tại tầng 1 (của cả KTT) được chủ đầu tư phân bổ vào diện tích hợp pháp theo đề nghị, nguyên tắc thống nhất chung của các hộ.

Đối với các hộ sử dụng thuộc sở hữu nhà nước nếu có khả năng và đủ điều kiện mua nhà sẽ áp dụng theo Nghị định 61/CP, nghĩa là chủ sử dụng nhà sẽ phải nộp tiền mua nhà tại thời điểm ký kết HĐ mua phần diện tích đang sử dụng hợp pháp cũ tại thời điểm ký kết.

Trong thời gian thi công dự án, các hộ dân, tổ chức được chủ đầu tư hỗ trợ di chuyển chỗ ở, hỗ trợ ổn định đời sống; được bố trí tạm cư tại tổ 28 phường Thanh Lương, quận Hai Bà Trưng; hỗ trợ vận chuyển di dời hai chiều đi – về.

Với các hộ, cá nhân tự lo tạm cư, chủ đầu tư sẽ hỗ trợ kinh phí thuê nhà với trường hợp tự nguyện bàn giao mặt bằng là 500.000 đồng/người/tháng, không quá 5 triệu đồng/hộ/tháng hoặc 2 triệu đồng/người/tháng.

Tuy nhiên, khác với những gì người dân nói, đại diện chủ dự án cho biết: một số hộ dân đang “gây sức ép” với doanh nghiệp. Họ không chấp thuận phương án đền bù, tái định cư mà yêu cầu được “mua đứt, bán ngọn” với giá tiền từ 4 – 5 tỷ đồng cho một căn hộ có diện tích 20m2 hợp pháp, vài ba m2 cơi nới, lấn chiếm.

Trước thực tế một số hộ dân không chịu di dời, chủ đầu tư “ngóng” mặt bằng để thi công, các cơ quan chức năng của Hà Nội đã phải nhiều lầm họp bàn để thống nhất phương án chỉ đạo.

Ngày 17/11/2016, cuộc họp liên ngành của các Sở Xây dựng, Tài nguyên môi trường, Kế hoạch đầu tư... về tình hình dự án đầu tư xây dựng lại khu tập thể và cải tạo sắp xếp lại trụ sở làm việc tại 30A Lý Thường Kiệt – 33 Hàng Bài do Sở Xây dựng chủ trì để thống nhất phương án thúc đẩy dự án triển khải.

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Chí Dũng đã có văn bản số 10974 báo cáo UBND TP.Hà Nội về tiến độ dự án.

Theo văn bản báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội, nguồn gốc đất lưu trữ tại sổ nhà cửa quyển số 1 và quyển số 6, nhà số 30A Lý Thường Kiệt có một mặt tiếp giáp phố Hàng Bài mang biển số 33A, B là nhà bê-tông 2 tầng, bằng khoán điền thổ số 521, khu Hàng Bài; thuộc dạng vắng chủ do nhà nước quản lý, cho Tổng cục Du lịch thuê nhà để sử dụng vào mục đích kinh doanh, văn phòng làm việc và để ở với tổng diện tích 1.355,5m2 theo HĐ thuê nhà số 756 ngày 19/4/1986.

Tổng số hộ gia đình đang sử dụng nhà ở là 42 hộ, một số hộ đã có giấy phân nhà của Tổng cục Du lịch, một số mua lại nhà để ở. Đến nay, chưa có hộ nào được cấp GCN quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, chưa ký HĐ thuê nhà với công ty quản lý nhà, Tổng cục Du lịch đã trả tiền thuê nhà ở đến hết năm 1996. Từ thời điểm đó đến nay, việc thu tiền nhà ở không thực hiện được.

Ngày 10/1/2011, UBND TP.Hà Nội đã có văn bản số 213 chấp thuận đầu tư dự án xây dựng lại khu tập thể 30A Lý Thường Kiệt, chấp thuận Cty CP tư vấn đầu tư tài chính Toàn Cầu làm chủ đầu tư.

Quyết định 1617 của UBND quận Hoàn Kiếm về phương án bồi thường, hỗ trợ, tạm cư, tái định cư đối với các hộ dân, cơ quan tổ chức nằm trong diện giải tỏa. Tuy nhiên, không đồng ý với phương án này, nhiều hộ dân khiếu kiện khiến dự án chậm tiến độ đến thời điểm hiện tại.

Theo Sở Xây dựng Hà Nội, hiện 05 tổ chức, 25 hộ dân đã chấp thuận phương án đền bù, tạm cư để trả mặt bằng cho dự án. 17 hộ dân vẫn chưa di dời.

Liên ngành thống nhất giao Sở Xây dựng tổng hợp, báo cáo UBND TP xem xét, chấp thuận, áp dụng biện pháp hành chính, thu hồi nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định pháp luật.

Sau cuộc họp liên ngành của các Sở Xây dựng, Tài nguyên môi trường, Kế hoạch đầu tư... về dự án chậm tiến độ 30A Lý Thường Kiệt - 33 Hàng Bài, Chủ tịch TP.Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã có chỉ đạo đẩy tiến độ dự án.

Ngày 28/11, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã chủ trì cuộc họp của tập thể lãnh đạo UBND TP về dự án cải tao, sắp xếp lại trụ sở làm việc tại 30A Lý Thường Kiệt.

Tại cuộc họp, Chủ tịch TP Hà Nội đồng ý về nguyên tắc với các nội dung đề xuất của Sở Quy hoạch – Kiến trúc và chủ đầu tư (Công ty Toàn Cầu) về việc điều chỉnh quy hoạch kiến trúc công trình và thời gian thực hiện dự án.

Theo đó, dự án sẽ điều chỉnh ở hạng mục tầng hầm: vẫn giữ nguyên độ sâu, giảm 01 sàn bê tông cốt thép do quy hoạch hệ thống bãi đỗ xe tự động.

Dự án đầu tư xây dựng lại khu tập thể và cải tạo sắp xếp lại trụ sở làm việc tại 30A Lý Thường Kiệt – 33 Hàng Bài là một dự án điểm và nếu nó không được giải quyết sớm sẽ tạo tiền lệ xấu làm nản long các nhà đầu tư trong việc thúc đẩy xã hội hóa thuộc hạng mục chỉnh trang đô thị từ việc cải tạo lại các khu chung cư, trụ sở làm việc cũ của Hà Nội.