"Vàng trên cây" của Việt Nam bất ngờ ăn nên làm ra khi giá tại Trung Quốc lao dốc, Thái Lan có nguy cơ phải nhường lại ngôi vương xuất khẩu

Giá sầu riêng ở Trung Quốc - thị trường trái cây lớn nhất thế giới - đã giảm trong tháng này khi Việt Nam vượt mặt Thái Lan trong cuộc cạnh tranh xuất khẩu và người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến chi tiêu của mình.

Trên nền tảng mua sắm trực tuyến Pupu của Trung Quốc, một quả sầu riêng nặng 6kg đang được bán với giá từ 179 - 209 NDT (khoảng 630.000 - 735.000 nghìn đồng). Đây là sự sụt giảm lớn so với mức giá trung bình trước đó là 279 NDT, tương đương gần 1 triệu đồng/1 quả sầu riêng. Thậm chí, một số nhà cung cấp đã sẵn sàng bán với mức giá 10 NDT (khoảng 36.000 đồng) cho nửa ký sầu riêng.

Zhao Yu, một chuyên gia tài chính 37 tuổi, cho biết giá sầu riêng đã giảm trong tháng này tại một cửa hàng trái cây nơi cô thường mua tại thành phố Thượng Hải (Trung Quốc). Cô chia sẻ, hiện nay sầu riêng đang được bán với giá 24 NDT/nửa cân (tương đương khoảng 85 nghìn đồng), rẻ hơn so với mức 28 NDT mà cô thường trả. Tuy nhiên, mức chênh lệch giá này không đủ để ảnh hưởng đến việc mua sầu riêng mỗi tháng 2 lần của cô Zhao.

Nhu cầu về sầu riêng - loại quả được ưa chuộng đến mức được người Trung Quốc dùng làm quà cưới - đã tăng liên tục ở nước này, đòi hỏi Trung Quốc phải nhập khẩu nhiều hơn do sản lượng trong nước thấp.

Theo Tổng cục Hải quan Trung Quốc, trong tháng 4, giá nhập khẩu sầu riêng từ Thái Lan là 5,80 USD/kg, tăng nhẹ so với mức trung bình chung là 5,38 USD/kg. Ngược lại, sầu riêng Việt Nam được nhập khẩu với giá 4,22 USD/kg.

Nhìn chung, giá sầu riêng giảm đáng kể so với tháng 3, trong đó sầu riêng Thái Lan nhập khẩu ở mức 6,49 USD/kg, sầu riêng Việt Nam ở mức 5,23 USD/kg và giá nhập khẩu trung bình trong tháng đạt 5,63 USD/kg.

Nguồn cung sầu riêng cũng suy giảm. Trong 4 tháng đầu năm, nhập khẩu sầu riêng giảm 32% so với cùng kỳ năm 2023. Tổng các lô hàng sầu riêng đến Trung Quốc cũng đã giảm 35% về khối lượng.

Nguyên nhân có thể do đợt nắng nóng khủng khiếp ở Thái Lan vào tháng 4 và tháng 5 vừa qua đã làm giảm sản lượng thu hoạch của nước này.

Ông Sam Sin - Giám đốc phát triển nhà phân phối S&F Produce Group có trụ sở tại Hồng Kông (Trung Quốc) cho biết, nhiệt độ cao đã khiến một số quả sầu riêng từ Thái Lan có vỏ bị nứt hoặc có phần thịt quả bị khô. Tại tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc), nhà nhập khẩu trái cây Huang Dapeng đã nói rằng một số quả sầu riêng họ nhập đang “quá nóng” và do đó được định giá thấp hơn giá thị trường.

Theo SCMP, sầu riêng Thái Lan xuất khẩu sang Trung Quốc trong 4 tháng đầu năm 2024 đã mất 49% giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, Thái Lan vẫn nắm giữ 66% thị phần Trung Quốc trong quý 1 năm 2024, và tổng lượng hàng xuất khẩu sang Trung Quốc của nước này đã tăng kể từ năm 2023.

Đáng chú ý, theo Hải quan Trung Quốc, thị phần của Việt Nam đã tăng lên tới 82% về tổng giá trị trong 4 tháng đầu năm nay. Bất chấp nắng nóng, sầu riêng Việt Nam đang được hưởng miếng bánh lớn hơn so với Thái Lan do chi phí sản xuất tại Việt Nam thấp hơn, một chuyên gia tư vấn Thái Lan chia sẻ với tờ The Nation.

Theo số liệu thống kê của Trung Quốc, quý I/2024, lượng nhập khẩu sầu riêng từ Việt Nam có đà tăng mạnh, đạt 35.000 tấn, trị giá 1,28 tỷ NDT (khoảng 1,77 triệu USD).

“Sầu riêng Việt Nam sẽ chiếm lĩnh thị trường Trung Quốc”, SCMP nhận định. Ông Aat Pisanwanich, cố vấn Công ty Tư vấn Nghiên cứu Thông minh (Thái Lan) cho rằng: "Nếu không có sự can thiệp của chính phủ, sản lượng sầu riêng Thái Lan sẽ giảm 53% trong 5 năm tới."

Trong khi đó, các nhà xuất khẩu sầu riêng Việt Nam lại có lợi thế về giá cả, khi chỉ cần vận chuyển sầu riêng qua 1 cửa khẩu biên giới đất liền ở phía Bắc, tiết kiệm hơn nhiều thay vì phải di chuyển qua 2 hoặc 3 cửa khẩu như sầu riêng từ Thái Lan.

Ngoài các yếu tố trên, người tiêu dùng Trung Quốc tính toán kỹ hơn khi mua sắm cũng khiến nhu cầu loại quả này suy giảm.

Tham khảo: SCMP