Vào thị trường Mỹ, châu Âu khó như lên trời, xe điện Trung Quốc chọn chơi ván cờ vừa khó vừa táo bạo – cơ hội đến đâu?

Các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đang phải đối mặt với một trong những thách thức lớn nhất của họ: thuyết phục người dùng ở khu vực Trung Đông vốn đầy rẫy dầu mỏ chuyển sang sử dụng ô tô điện chạy pin.

Với việc nhu cầu xe điện nội địa chậm lại trong khi Mỹ, Liên minh châu Âu áp những khoản thuế khổng lồ lên xe điện Trung Quốc, các nhà sản xuất ô tô nước này coi Trung Quốc là cơ hội tăng trưởng lớn mà cho đến nay, họ chưa thể khai thác được. Trên khắp 6 quốc gia vùng Vịnh, ô tô điện chỉ chiếm 0,4% thị phần ô tô du lịch.

Tìm cơ hội ở các quốc gia nhiều dầu mỏ nhất 

Điều này khiến một số nhà sản xuất ô tô nổi tiếng của Trung Quốc đổ xô đến khu vực này. Chery đang có kế hoạch ra mắt ít nhất 2 mẫu xe hybird hoặc xe điện mới tại đây trong khi Xpeng và Zeekr đã bắt đầu bán xe tại Israel và lên kế hoạch mở rộng ra nhiều thị trường hơn trong khu vực, bao gồm Qatar và Bahrain.

Nhưng nỗ lực xây dựng thương hiệu của các công ty Trung Quốc tại đây phải đối mặt với một loạt thách thức, từ yếu tố kinh tế đơn giản là giá nhiên liệu tại Trung Đông cực rẻ - đến việc người dùng thiếu nhận thức về thương hiệu, cơ sở hạ tầng sạc pin khan hiếm đến lo ngại về khả năng hoạt động của pin ô tô điện dưới cái nắng tàn khốc của mùa hè Trung Đông.

“Trung Đông đang có một sự pha trộn. Xe điện vẫn chưa sẵn sàng ở nhiều nơi. Về mặt lý thuyết, nó rất tuyệt nhưng tốc độ tăng trưởng ở đây vẫn rất chậm”, Ahmad Firoozi – Giám đốc tiếp thị của nhà phân phối Qatari Nasser Bin khaled Automobiles, công ty làm việc với các thương hiệu như MG hay Link cho biết.

Một số nhà sản xuất dầu hàng đầu ở Trung Đông đang đưa ra những lời hứa đầy tham vọng về việc loại bỏ nhiên liệu hóa thạch – vốn là nền tảng cho tăng trưởng kinh tế của họ. Chẳng hạn, UAE công bố đầu tư khoảng 55 tỷ USD cho đến năm 2030 để chuyển đổi chiến lược năng lượng của mình và cam kết xe điện và hybrid sẽ chiếm hơn 50% tổng số xe tại quốc gia này vào năm 2050, so với mức 4% hiện nay.

Ả Rập Xê Út đã bật đèn xanh cho việc thành lập nhà máy của một thương hiệu nội địa có tên Ceer, dự kiến bắt đầu bán ô tô vào năm 2025. Gần đây, họ cũng hợp tác mở 1 nhà máy của Lucid có trụ sở tại California. Họ cũng ký 1 thỏa thuận trị giá 5,6 tỷ USD với nhà sản xuất ô tô Trung Quốc là Human Horizons Technology. Trong khi đó, chính phủ Abu Dhabi đã mua 7% cổ phần của hãng xe điện Trung Quốc là Nio.

Cơ hội có...

Các thương hiệu Trung Quốc chiếm 16% trong số 616.500 xe mới được bán ra ở Ả Rập Xê Út vào năm ngoái. Quốc gia vùng Vịnh này cũng là nước nhập khẩu ô tô lớn thứ 2 của Trung Quốc vào năm 2022, sau Mexico trước khi tụt xuống vị trí thứ 5 trong năm nay.

Theo các phương tiện truyền thông UAE, các thương hiệu như MG đang chứng kiến tăng trưởng nhanh chóng tại thị trường này, đạt mức 86% trong 3 tháng đầu năm 2023.

BYD đứng đầu bảng xếp hạng doanh số bán xe điện tại Israel và thứ 4 về tổng doanh số bán xe trong 9 tháng đầu năm 2023. Trong số khoảng 16.000 xe điện nhập khẩu vào khu thương mại tự do ở trung tâm Zarqa của Jordan trong nửa đầu năm, khoảng 80% được sản xuất tại Trung Quốc.

Ở Trung Đông, thị hiếu của người tiêu dùng đang thay đổi. Hesham Amer, một nhà phân phối ô tô có trụ sở tại UAE, cho biết khách hàng giờ đây coi xe Trung Quốc bền bỉ, đáng tin cậy và ngang bằng với xe Đức, Mỹ hay Nhật Bản.

Xe điện rõ ràng cũng tiết kiệm nhiên liệu hơn so với xe xăng, dù tại nhiều nơi, giá xe xăng tương đối rẻ - chỉ 2,18-2,35 USD/1 gallon. Tại UAE, nơi giá xăng khá cao ở mức 3,43 USD/gallon, chi phí đổ đầy một chiếc xe thể thao đa dụng khoảng 50 USD trong khi để sạc đầy một chiếc EV chỉ là 10 USD.

Peter Matkin, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu và phát triển cho thương hiệu Exeed của Chery cho biết 1 cách để thương hiệu này kiểm tra độ bền của ô tô là để xe cả ngày ở bên ngoài trong mùa hè để xem môi trường tác động đến vật liệu như thế này. Ông cho hay một số mẫu xe không được thiết kế dành riêng cho thị trường Trung Đông sẽ bắt đầu phát ra tiếng kêu cót két sau khi đậu bên ngoài trong thời gian dài.

... nhưng không dễ

Hiệu suất pin cũng là mối quan tâm lớn. Trong mùa hè ở Doha, nơi nhiệt độ có thể lên đến 50 độ C, thời gian cần thiết để sạc xe điện từ trạm sạc 50 kW sẽ tăng lên 2,5 tiếng so với mức thông thường là 40-50 phút.

Nhiệt độ cao, cùng với việc chạy điều hòa liên tục cũng đồng nghĩa pin sẽ cạn nhanh hơn, Thử nghiệm cho thấy một chiếc xe điện có quãng đường di chuyển 350 km vào mùa đông đã giảm xuống chỉ còn 200 km vào mùa hè.

Ngay cả khi vượt qua các rào cản về công nghệ này, không có gì đảm bảo cho thị phần các hãng xe điện Trung Quốc tại Trung Đông. Cơ sở hạ tầng sạc còn thưa thớt ở nhiều quốc gia, chẳng hạn UAE chỉ có chưa đến 900 trạm sạc, mặc dù cam kết lắp đặt 30.000 trạm sạc vào cuối năm 2050.

Một trong những rào cản đó là việc các thương hiệu lâu đời phương Tây cũng đang tìm cách thâm nhập thị trường Trung Đông với tốc độ nhanh không kém.

Mercedes-Benz đã ra mắt ít nhất 3 mẫu xe điện tại triển lãm Doha vừa qua và Selvin Govender, người đứng đầu bộ phận tiếp thị và bán hàng của hãng khu vực Trung Đông và châu Phi cho biết ông nhận thấy sự quan tâm của khách hàng.

Mercedes ghi nhận tăng trưởng 2 con số về doanh số xe điện tại UAE và tăng trưởng một con số tại Ả Rập Xê Út.

Tại triển lãm ô tô quốc tế Geneva vào tháng 10 năm nay diễn ra tại Doha, giam hàng của các thương hiệu Trung Quốc như Chery và Lynk % Co thu hút nhiều nhóm người quan tâm nhưng đám đông lớn nhất lại đổ xô đến những cái tên lâu đời như Porsche và Lamborghini.