Vay tiền làm ăn càng nhiều, đánh thuế càng nặng

Trong định hướng sửa đổi luật thuế Thu nhập doanh nghiệp, Bộ Tài chính cho hay cũng nhắm đến việc đánh thuế nặng những doanh nghiệp vay vốn vượt nhiều lần vốn tự có.

Theo Bộ Tài chính, Luật thuế Thu nhập doanh nghiệp hiện hành không có quy định khống chế khoản chi phí lãi tiền vay không được trừ vào chi phí đối với trường hợp khoản vay vượt quá nhiều lần vốn chủ sở hữu.

Đó là những DN mà Bộ này đánh giá là trong tình trạng vốn mỏng, doanh nghiệp hoạt động chủ yếu dựa vào vốn đi vay, trong khi tỷ lệ vốn chủ sở hữu rất ít.

Bộ Tài chính cho rằng: Thực tế nhiều doanh nghiệp có khoản vay vốn sản xuất kinh doanh vượt gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu đã dẫn đến nguy cơ mất an toàn tài chính của doanh nghiệp và cũng là một trong những yếu tố làm ảnh hưởng đến thu ngân sách .

Cụ thể, Bộ Tài chính giải thích, công tác quản lý thu cho thấy vừa qua có một số doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) hoạt động trong lĩnh vực bất động sản, thương mại, dịch vụ báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh lỗ, trong khi doanh thu luôn tăng trưởng qua các năm và doanh nghiệp không ngừng mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh.

Qua xem xét Báo cáo tài chính của doanh nghiệp, Bộ Tài chính phát hiện nguyên nhân dẫn đến tình trạng lỗ của doanh nghiệp một phần do chi phí tài chính (chi phí trả lãi tiền vay vốn cho công ty mẹ ở nước ngoài) quá lớn, thậm chí có công ty chi phí trả lãi tiền vay vốn lên đến vài nghìn tỷ đồng/năm.

Dẫn kinh nghiệm quốc tế, Bộ Tài chính cho biết: Nhiều nước có quy định về vốn mỏng, theo đó lãi phải trả đối với phần vốn vay vượt quá tỷ lệ nhất định (tỷ lệ vốn vay trên vốn chủ sở hữu) không được coi là chi phí được trừ khi tính thuế TNDN.

Cụ thể Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế OECD khuyến nghị áp dụng tỷ lệ vốn vay trên vốn chủ sở hữu là 3:1 (có nghĩa vốn vay gấp 3 lần vốn tự có).

Theo Bộ Tài chính, thực tế đa số các nước như Đài Loan, New Zealand, Đức, Úc, Nhật Bản, Ba Lan, Hà Lan, Tây Ban Nha, Chile, Peru, Nam Phi, Bồ Đào Nha, Brazil quy định vốn vay của doanh nghiệp vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu thì được coi là vốn mỏng.

Ở một số nước phát triển quy định tỷ lệ thấp hơn như Canada là vốn vay gấp 2 lần vốn chủ sở hữu; Pháp, Mỹ là 1,5:1, thậm chí tỷ lệ này ở Venezuela là 1:1.

Một số nước tỷ lệ này còn phân biệt theo đối tượng, ví dụ Trung Quốc quy định tỷ lệ 2:1 (vốn vay gấp 2 lần vốn chủ sở hữu) đối với doanh nghiệp thông thường, 5:1 (vốn vay gấp 5 lần vốn chủ sở hữu) đối với các tổ chức tài chính...

”Theo đó, phần lãi vay phải trả vượt quá tỷ lệ được coi là vốn mỏng thì không được tính vào chi phí được trừ khi tính thuế Thu nhập DN”, Bộ Tài chính cho hay.

Vì thế, Bộ này dự định sẽ học hỏi kinh nghiệm các nước. Theo đó, cần bổ sung quy định không tính vào chi phí được trừ đối với phần chi trả lãi vay của khoản vay vốn tương ứng với khoản vay vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu (5:1) đối với lĩnh vực sản xuất, vượt quá 4 lần vốn chủ sở hữu (4:1) đối với các lĩnh vực còn lại; đối với một số lĩnh vực đặc thù như tín dụng, ngân hàng được áp dụng tỷ lệ cao hơn: không quá 12 lần vốn chủ sở hữu.

Điều này, theo Bộ Tài chính là "để đảm bảo lành mạnh hóa tài chính của doanh nghiệp, của nền kinh tế, góp phần thúc đẩy việc tái cơ cấu kinh tế, chống chuyển giá ”.

Nếu kế hoạch này của Bộ Tài chính được thông qua, những DN vay vốn kinh doanh gấp nhiều lần vốn tự có sẽ phải nộp thuế nhiều hơn do không được trừ chi phí với các khoản vay vượt định mức.