Báo cáo thì cao, thực tế lại thấp

Vừa qua, Tổng cục Thống kê đã cử 5 đoàn công tác đến Hà Nội, Hải Dương, Khánh Hòa, Đồng Nai và Lâm Đồng để cùng với các cục thống kê rà soát, kiểm tra, tính toán lại số liệu GRDP (Tổng sản phẩm trên địa bàn - Gross Regional Domestic Product) của năm 2011 của các địa phương này. Kết quả là, GRDP của 5 địa phương này sau khi được tính lại đều thấp hơn từ 2 - 5,5% so với số liệu đã báo cáo. Hầu hết các ngành, lĩnh vực tính tốc độ tăng GRDP cao hơn thực tế; rất ít ngành, lĩnh vực tính thấp hơn.

Điều đáng nói là một số nguồn số liệu dùng tính toán GRDP của phòng thống kê tổng hợp khác với số liệu của các phòng thống kê chuyên ngành. Theo Vụ trưởng Vụ Hệ thống Tài khoản quốc gia Hà Quang Tuyến, trong quá trình tính toán số liệu GRDP của địa phương, phòng thống kê tổng hợp đã điều chỉnh số liệu một số chỉ tiêu của các phòng thống kê chuyên ngành cung cấp nhưng không trao đổi lại dẫn đến tình trạng cùng một chỉ tiêu song cục thống kê báo cáo số liệu khác nhau cho các Vụ của Tổng cục Thống kê.

Sự tùy tiện điều chỉnh số liệu theo giá hiện hành để đạt được cơ cấu ngành, khu vực theo Nghị quyết Đại hội Đảng của tỉnh, thành phố cũng là một nguyên nhân khiến sự chênh lệch số liệu xảy ra. Thực tế, hầu hết Nghị quyết đảng bộ cấp tỉnh đều đặt chỉ tiêu tăng GRDP của tỉnh khá cao so với thực tế và cao hơn nhiều so với mục tiêu tăng GDP của toàn quốc do Đại hội Đảng toàn quốc thông qua. Tới cuối năm, có thêm tình huống các địa phương nhìn trước ngó sau xem GRDP của tỉnh bạn ra sao. Ông Tuyến cung cấp thêm thông tin: thực trạng là một số địa phương lúc đầu tính GRDP sát với thực trạng sản xuất kinh doanh nhưng thấp hơn các địa phương khác trong vùng, lãnh đạo địa phương chất vấn khi giải trình, thuyết phục không được đã tính lại tăng cao lên. Cụ thể: bình quân giản đơn tốc độ tăng GDP theo nghị quyết hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố năm 2011 là 12,9%, còn số liệu thực hiện cơ quan thống kê tính là 11,51%, trong khi tăng trưởng cả nước là 5,89% (giá so sánh 1994).

Gần đây, tại các diễn đàn của Quốc hội, Diễn đàn Kinh tế mùa Xuân và mùa Thu năm 2013, các phương tiện thông tin đại chúng đề cập nhiều về vấn đề chênh lệch số liệu GDP giữa Trung ương và địa phương. Vì vậy, đã đến lúc ngành thống kê phải thực hiện quyết liệt Đề án để khắc phục tình trạng này trong thời gian gần nhất, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm cho biết. Theo đó, từ năm 2016, Tổng cục Thống kê sẽ chủ trì, trực tiếp tính toán và công bố chỉ tiêu GRDP cho các địa phương thống nhất sử dụng.

Để thực hiện định hướng biên soạn số liệu GRDP nêu trên, năm 2014 Tổng cục Thống kê sẽ xây dựng Đề án Chuyển đổi quy trình biên soạn chỉ tiêu GRDP của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để báo cáo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Thủ tướng Chính phủ ký quyết định ban hành. Tổng cục cũng chỉ đạo các đơn vị trong ngành thống kê tăng cường chất lượng thông tin thống kê đầu vào và kỷ luật trong thu thập, tổng hợp số liệu, ông Nguyễn Bích Lâm cho biết thêm.

Theo Phương Anh