Bauxite Tây Nguyên: Sẽ công khai ý kiến trước Quốc hội

Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Mai Xuân Hùng đã chia sẻ như vậy sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội thực hiện giám sát hiệu quả tổng thể về kinh tế, xã hội gắn với bảo đảm an ninh - quốc phòng của hai dự án bauxite Tân Rai và Nhân Cơ do Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) làm chủ đầu tư.

Không thể mạo hiểm được

Tham gia đoàn khảo sát có Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội, ông Nguyễn Văn Giàu và các Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cùng và lãnh đạo của một số đoàn đại biểu Quốc hội.

Trở về sau chuyến khảo sát, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Mai Xuân Hùng cho rằng cần phải xem xét, đánh giá thật cẩn trọng hệ lụy nợ đối với hai dự án này.

Theo Tập đoàn Than và khoáng sản Việt Nam, tính đến ngày 31/12/2013, TKV đã xuất khẩu được 160.340 tấn alumin cho các công ty của Thụy Sỹ, Hong Kong, Hàn Quốc, Singapore...; tiêu thụ trong nước 844 tấn alumin và 3.840 tấn hydroxit nhôm.

Hiện tại, TKV đã ký hợp đồng nguyên tắc tiêu thụ dài hạn sản phẩm alumin với công ty Marubeni - Nhật Bản, công ty nhôm Vân Nam - Trung Quốc. Năm 2014, dự kiến khai thác bauxite, sản xuất và tiêu thụ alumin khoảng 540 nghìn tấn, hydrat 2,4 nghìn tấn. Khả năng tiêu thụ sản phẩm alumin của hai dự án, sản lượng tối đa của hai dự án được dự đoán khoảng 1,3 triệu tấn là hiện thực và khả quan.

Lãnh đạo tập đoàn cũng cho biết, trong 6 -7 năm đầu hoạt động, nhà máy có thể sẽ phải chịu lỗ kế hoạch với giá trị khoảng hơn 2.400 tỷ đồng do phải chịu lãi suất vay và khấu hao cao.

Mới đây TKV lại tiếp tục tăng tổng mức đầu tư hai dự án lên 35%, khiến tổng mức đầu tư và hiệu quả kinh tế - xã hội đem lại càng bất tương xứng.

Tuy nhiên ông Hùng cho biết, Bộ Công thương tính rằng đến năm thứ 8 thì có lãi, 13 năm hoàn vốn, nhưng hiện Ủy ban Thường vụ Quốc hội đang giao cho Bộ Công thương tính tiếp phương án để hiệu quả sát thực tế hơn.

“Chúng tôi đã đưa ra cảnh báo dự án này không thể mạo hiểm, nếu không làm thực tế thì rất đáng lo ngại vì chúng ta đã có nhiều bài học”, ông Hùng nói.

Sẽ thẳng thắn đưa ra chính kiến

Hiện không ít ĐB Quốc hội tỏ ra lo ngại khi nợ nần mà các dự án này đem lại bởi nhà đầu tư đã vay tới 600 triệu USD của nước ngoài phục vụ đầu tư dự án do Chính phủ bảo lãnh.

Theo Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Thanh Hóa, ông Lê Nam, ông rất lo ngại về việc trả nợ khi mà doanh nghiệp hiện vẫn đang bị lỗ và dự kiến sẽ còn bị lỗ trong 5 - 7 năm nữa.

Tuy nhiên, ĐB Lê Nam cũng cho biết, trước báo cáo của Bộ Công thương, các đơn vị và cá nhân ông cũng đang trong quá trình tiếp cận và tìm hiểu thêm thông tin về dự án.

“Với vai trò là ĐBQH tham gia thành viên đoàn giám sát sẽ phải đưa ra chính kiến của mình. Cá nhân tôi sẽ công khai nói trước Quốc hội quan điểm của mình về dự án này”, ông Nam cho biết.

Theo Bộ Công thương, hiện nhà máy đã chạy ổn định ở mức 60 - 65% công suất thiết kế. Dự kiến cuối tháng 2/2014 sẽ nâng công suất lên 80 - 85%. Với dự án Nhân Cơ, do đang trong giai đoạn xây dựng, TKV vẫn tiếp tục thu xếp vốn cho dự án.

Tuy nhiên, theo ông Hùng, chủ đầu tư giải thích càng làm lớn hệ số thu lãi nhanh hơn nhưng nếu tăng công suất thì tăng quy mô đầu tư, khó khăn về vốn.

“Trong hoàn cảnh khó khăn về nguồn vốn hiện nay, đây là câu chuyện cần phải tính toán kỹ”, ông Hùng nói.

Theo Phương Nguyên