HSBC: Việt Nam đón năm 2014 tràn đầy hy vọng

HSBC vừa công bố báo cáo "Triển vọng kinh tế vĩ mô tháng 2/2014".

Những người làm chính sách phải giải quyết các vấn đề đang cản trở hiệu suất hoạt động của các doanh nghiệp nội địa

Theo đánh giá của HSBC, tốc độ tăng trưởng trong năm 2013 đạt 5,4% đa phần được dẫn dắt bởi khối dịch vụ và dòng vốn đầu từ nước ngoài ổn định đổ vào lĩnh vực sản xuất. Tăng trưởng nguồn vốn FDI đăng ký và giải ngân trong năm 2013 đạt tỷ lệ khá ấn tượng ở mức 81,7% và 9,9% đã thực sự phản ánh khả năng cạnh tranh của lao động và vị trí địa lý của Việt Nam.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn đang gặp khó khăn với tình hình tín dụng bị thắt chặt, nhu cầu trong nước không cao và năng lực cạnh tranh giảm. Điều này có nghĩa là các nhà làm chính sách sẽ phải giải quyết các vấn đề đang cản trở hiệu suất hoạt động của các doanh nghiệp nội địa để duy trì sự tăng trưởng trong trung và dài hạn.

HSBC cho rằng, trong ngắn hạn, nền kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục được hỗ trợ nhờ vào sự đổi mới dần dần của việc xây dựng năng lực thể chế và tập trung cho đầu tư các hoạt động sản xuất. Chỉ số PMI ngành sản xuất của HSBC trong tháng Giêng đã đạt kết quả cao nhất kể từ tháng 4.2011 và sản lượng có nhiều khả năng tiếp tục tăng trong những tháng tới.

“Việt Nam đón chào năm Giáp Ngọ tràn đầy hy vọng cho một tương lai tươi sáng hơn. Nhưng hy vọng thường cũng có thể trở thành tuyệt vọng khi không dựa trên một kế hoạch cụ thể. Tình hình xấu nhất dường như đã qua, các nhà làm chính sách hiện nay có thể đề ra một chiến lược cụ thể để nâng cao hiệu quả kinh tế của Việt Nam và phát hiện ra tiềm năng của đất nước.” – các chuyên gia nhận định.

Một sự tăng trưởng đáng ghi nhận

Theo báo cáo, hoạt động sản xuất tại Việt Nam đang dần nóng lên. Sản lượng sản xuất tăng mạnh từ 52,6 điểm lên 53,5 điểm thể hiện nhu cầu đối với hàng hoá Việt Nam đang dần tăng. Nhu cầu nước ngoài cũng đang cải thiện với tăng trưởng ở các nước thuộc khối Cộng đồng chung châu Âu và Mỹ được kỳ vọng sẽ mạnh hơn trong năm 2014 so với với năm 2013. Việt Nam có nhiều cơ hội tiếp cận cao tới những thị trường này sẽ hỗ trợ cho hoạt động xuất khẩu hàng hoá của đất nước trong năm Giáp Ngọ này.

Chỉ số phụ đơn đặt hàng xuất khẩu mới đã thể hiện khuynh hướng này khi tăng từ mức 49,1 điểm trong tháng 12 lên 52,2 điểm trong tháng 1. Việc làm tiếp tục xu hướng tăng trưởng liên tục trong sáu tháng qua với kết quả chỉ số tháng Giêng có sự tăng mạnh về nhân công. Số lượng hàng mua là chỉ số phụ có mức tăng lạc quan nhất từ mức 53,8 điểm trong tháng 12 lên 55,2 điểm trong tháng 1, phản ánh nhu cầu hàng hoá cho sản xuất tăng mạnh hơn.

HSBC kỳ vọng sản lượng sẽ tăng tốc trong những tháng tới do sản xuất hiện đang không đáp ứng được nhu cầu. Hàng tồn kho sau khi bị giảm xuống mức kỷ lục do các doanh nghiệp áp dụng các biện pháp nhằm giải toả hàng tồn kho cũng đang tiếp tục giàm mạnh. Đơn đặt hàng mới đang tăng do nhu cầu nước ngoài tăng và các điều kiện trong nước ổn định. Điều này đã khiến chỉ số chỉ thị chính – đơn đặt hàng mới trừ đi hàng tồn kho đã nhảy lên mức cao nhất kể từ tháng 4.2011, có nghĩa rằng sản xuất sẽ tăng tốc trong những tháng tới để đáp ứng nhu cầu.

“Chúng tôi hy vọng lĩnh vực sản xuất sẽ hỗ trợ Việt Nam nâng cao mức tăng trưởng GDP từ 5,4% trong năm 2013 lên mức dự kiến 5,6% trong năm 2014.” – báo cáo cho biết.

Lạm phát tháng Giêng cho thấy nhu cầu vẫn duy trì ở mức thấp. Các chuyên gia kỳ vọng lạm phát cơ bản sẽ xoay quanh mức 6-7% trong năm nay và cho rằng lạm phát nên tiếp tục được kiềm chế trong năm 2014.

Hoạt động sản xuất đang tăng dần vị thế, thay thế cho khai khoáng, xây dựng và bất động sản

Hoạt động sản xuất đang tăng dần vị thế quan trọng của mình đối với nền kinh tế Việt Nam trong khi các ngành khác như khai khoáng mỏ và khai thác đá, xây dựng và bất động sản, nông nghiệp và lâm nghiệp sụt giảm đáng kể. Tỷ lệ tăng trưởng tín dụng trong năm 2013 chậm chạp phản ánh sự lựa chọn những hoạt động ít mạo hiểm ở Việt Nam cũng như những khoản nợ xấu lớn vẫn còn ám ảnh cả hệ thống tài chính.

Tăng trưởng lĩnh vực sản xuất chắc chắn là một tín hiệu lạc quan, đặc biệt là khi dòng vốn ngoại đang đổ vào mạnh mẽ và sự giới thiệu các chuẩn mực sản xuất quốc tế vào Việt Nam. Điều này sẽ giúp nền kinh tế vượt qua một thời kỳ đầy khó khăn như hoạt động đầu tư và tiêu thụ chậm chạp.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, trong suốt giai đoạn này, một chiến lược nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nội địa cũng rất quan trọng. Chiến lược này phải nhằm gia tăng mối quan hệ của các doanh nghiệp trong nước với chuỗi cung ứng, cải thiện các giá trị cộng thêm vào hoạt động sản xuất bên cạnh nguồn nhân công giá rẻ và nguyên vật liệu thô. Nếu thất bại trong việc thực thi chiến lược này thì sẽ phát sinh nguy cơ khiến nền kinh tế phát triển không ổn định, từ đó có thể gây hậu quả trong tương lai khi chi phí nhân công lao động bắt đầu tăng mạnh.

Thị phần của các doanh nghiệp nội địa trong bức tranh tổng quan ngành xuất khẩu đã giảm kể từ năm 2009. Điều này một phần phản ảnh nhu cầu đối với hàng xuất khẩu trên toàn cầu đang chậm lại cũng như các điều kiện trong nước khó khăn đang cản trở năng suất và khả năng cạnh tranh của Việt Nam.

Trong khi các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài đã phục hồi từ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu thì các doanh nghiệp chuyên xuất khẩu của Việt Nam vẫn còn thể hiện chưa tốt. Điều này một phần phản ảnh giá cả hàng hoá thấp cũng như nền kinh tế của Việt Nam vẫn còn rất mong manh vốn đang cố gắng để phục hồi hậu quả từ những năm phân bổ nguồn vốn thiếu hiệu quả.

FDI chắc chắn là tín hiệu lạc quan hơn cho sự ổn định kinh tế của Việt Nam

Báo cáo cho biết, Việt Nam là quốc gia duy nhất ở châu Á có ngành xuất khẩu tiếp tục tăng trưởng ở mức hai con số kể từ thời kỳ khủng hoảng tài chính toàn cầu. Xuất khẩu hàng sản xuất đã gia tăng trong nhiều năm, đặc biệt là kể từ năm 2011. Nhưng đa phần hoạt động sản xuất tăng bởi lĩnh vực điện thoại và phụ kiện vốn không thực sự tồn tại vào những năm trước 2011. Điều này cho thấy dòng vốn FDI của các doanh nghiệp như Samsung đã tăng lên.

“Đây không hẳn là tín hiệu tiêu cực nếu như các doanh nghiệp này trước đây cần phải xây dựng nhân công và đầu tư vào cơ sở hạ tầng. Đây là một nhắc nhở quan trọng rằng Việt Nam đã không chuyển dịch đáng kể khỏi một nền kinh tế trồng trọt và tương lai phát triển đất nước còn xa” – báo cáo nhận định.

Báo cáo này cũng cho rằng, FDI chắc chắn là tín hiệu lạc quan hơn cho sự ổn định kinh tế của Việt Nam khi được chứng tỏ bằng năng lực phục hồi tương đối của Việt Nam trong bối cảnh tình hình biến động ở các thị trường tài chính gây ảnh hưởng đến những quốc gia quá phụ thuộc vào nguồn vốn danh mục đầu tư cho quá trình phát triển.