Ngân hàng ngoại “hiến kế” cho doanh nghiệp Việt hội nhập

Trong báo cáo mới nhất cập nhật về tình hình kinh tế khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB) nhận định, các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Châu Á cần nguồn hỗ trợ tài chính để tăng trưởng và có sức cạnh tranh quốc tế trong bối cảnh thế giới đang phục hồi sau suy thoái kinh tế toàn cầu.

Cụ thể, ADB cho rằng, các chính phủ trong khu vực cần hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ trở nên cạnh tranh hơn và có thể tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu. Trong đó việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận dễ dàng hơn với các hỗ trợ tài chính mới được coi là một giải pháp tối ưu.

Theo ADB, hội nhập khu vực và tự do hóa thương mại đồng nghĩa với việc doanh nghiệp cần phải chuyển từ chú trọng thị trường trong nước sang chú trọng hơn đến các mục tiêu toàn cầu. Điều này vừa đem lại cơ hội cho các doanh nghiệp nhỏ khai phá các thị trường nước ngoài, vừa đặt họ trước sự cạnh tranh ngày càng gia tăng.

Trong khi đó, khả năng tiếp cận hạn chế với tín dụng ngân hàng là một vấn đề còn tồn tại ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Tỷ lệ cho vay dành cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa đã giảm xuống trong thời gian diễn ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Theo thống kê, năm 2014, các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong khu vực chỉ nhận được 18,7% trong tổng số các khoản cho vay của ngân hàng.

Bên cạnh đó, báo cáo của ADB cũng nêu rõ, một số quốc gia trong khu vực đã có tiến bộ trong việc giải quyết vấn đề này. Indonesia và Philippines đã đưa ra hạn mức cho vay bắt buộc của các ngân hàng dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Kazakhstan và Mông Cổ cũng khuyến khích các chương trình cho vay tái cấp vốn.

Tuy nhiên, báo cáo cho rằng khu vực cần phải phát triển hơn nữa các tổ chức tín dụng, các cơ sở dữ liệu tài sản thế chấp và các chương trình bảo lãnh tín dụng để mở rộng phạm vi tài chính, đặc biệt là tại các nước có thu nhập thấp.

Lĩnh vực tài chính phi ngân hàng, cụ thể là các công ty tài chính, các hãng cho thuê tài chính đối với máy móc và thiết bị tại khu vực Châu Á và Thái Bình Dương, vẫn còn quá nhỏ để đáp ứng nhu cầu tài trợ vốn của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, với tổng giá trị các khoản cho vay dạng này chỉ chiếm khoảng 10% tổng giá trị dư nợ các khoản vay ngân hàng.

Về phía Việt Nam, báo cáo cho biết, tính đến cuối năm 2013, Việt Nam có tổng cộng 359.794 doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSMEs), chiếm 96,4% tổng số doanh nghiệp trên cả nước. Trong đó 97,2% là doanh nghiệp tư nhân; 2,7% là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; còn lại là doanh nghiệp nhà nước.

Năm 2012, lĩnh vực bán buôn, bán lẻ chiếm 39,8% tổng số các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa đang hoạt động tại Việt Nam. Theo sau đó là lĩnh vực dịch vụ chiếm 20,5% và công nghiệp chế biến chế tạo chiếm 15,7%.

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam tạo công ăn việc làm cho khoảng 5,1 triệu lao động vào năm 2012. Con số này tăng thêm 2,4% vào năm 2013 và chiếm 46,8% lực lượng lao động của cả nước.

“Các chính phủ cần tạo dựng một khung chính sách toàn diện để hỗ trợ các tổ chức tài chính phi ngân hàng mở rộng lựa chọn tài trợ vốn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ nhằm giúp họ trưởng thành và tăng khả năng cạnh tranh” – báo cáo nêu rõ.