Trong các Hiệp định thương mại tự do đã và đang được đàm phán, Hiệp định được các DN da giày mong chờ nhất là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Mặc dù vậy, theo nhận định của ông Nguyễn Văn Khánh, Tổng thư kí Hội Da giày TP.HCM, phần lớn các DN da giày còn mơ hồ về TPP, với tâm lí Hiệp định vẫn còn đang trong quá trình đàm phán nên các DN chưa thực sự quan tâm.

Mới chỉ có một số ít DN có tiềm lực mạnh đã có những động thái đón đầu cơ hội như đầu tư mở rộng sản xuất, đầu tư vào sản xuất nguyên phụ liệu như Công ty Giày Gia Định, Công ty Việt Á Châu, Công ty Đông Hưng... tuy nhiên số này chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Tuy một số DN đã có sự chủ động hơn về nguồn nguyên phụ liệu nhưng nguyên phụ liệu sản xuất trong nước cũng chỉ là các loại nguyên phụ liệu đơn giản như đế giày, khoen, khuy, khóa, lót giày, thùng carton... còn nguyên  liệu chính là da và nguyên liệu giả da thì vẫn phụ thuộc phần lớn vào NK. Hiện nay cả nước cũng đã có khoảng 10 DN thuộc da nhưng cũng mới chỉ đáp ứng cho hàng sản xuất phục vụ thị trường nội địa và XK tại chỗ.

Theo phân tích của ông Nguyễn Văn Khánh, đầu tư vào ngành thuộc da Việt Nam hiện đang gặp nhiều khó khăn do các DN Việt Nam chủ yếu là DN vừa và nhỏ, tiềm lực tài chính yếu, không đủ sức đầu tư vào lĩnh vực này. Bên cạnh đó, việc chưa có các tiêu chuẩn rõ ràng về chất thải cũng đang hạn chế sự phát triển của ngành thuộc da. Đây cũng là lí do khiến các nhà đầu tư nước ngoài e ngại khi đầu tư vào lĩnh vực này dù đây là lĩnh vực có nhiều tiềm năng và đang được Việt Nam khuyến khích.

Là một trong số ít các DN tích cực chuẩn bị đón đầu TPP, Công ty Giày Gia Định đã sớm đầu tư vào sản xuất nguyên phụ liệu để đáp ứng nhu cầu sản xuất. Hiện DN này cũng đang tiếp tục đầu tư một cụm công nghiệp sản xuất nguyên phụ liệu tại tỉnh Bình Dương dự kiến đến tháng 4-2015 có thể đi vào khai thác. Ông Nguyễn Chí Trung, Tổng giám đốc Công ty Giày Gia Định cho biết, cụm công nghiệp này đi vào hoạt động không chỉ giúp Công ty nâng cao hơn nữa tỉ lệ nội địa hóa (hiện nay tỉ lệ nội địa hóa là 60%) để đáp ứng được yêu cầu của TPP mà còn cung cấp được một số lượng lớn nguyên phụ liệu cho các DN khác trong ngành.

Theo ông Nguyễn Chí Trung, “việc đón đầu hội nhập đã được chúng tôi chuẩn bị từ lâu. Với chủ trương mở rộng thị phần tại thị trường Mỹ, trong những năm gần đây chúng tôi đã tăng cường các hoạt động tiếp thị, tiếp xúc khách hàng, mở rộng nhà xưởng, đổi mới trang thiết bị... để nâng cao năng lực sản xuất. Với nhiều nỗ lực, trong năm 2014, chúng tôi đã đạt được mức tăng trưởng doanh thu XK 20% so với năm 2013. Đặc biệt, trong năm 2014 chúng tôi cũng đã bước đầu chuyển hướng được thị trường XK. Nếu như trong 6 tháng đầu năm 2014  chúng tôi mới chỉ có 30% đơn hàng XK từ thị trường Mỹ thì đến 6 tháng cuối năm 2014 đơn hàng XK vào Mỹ đã chiếm 50%. Sang năm 2015, chúng tôi đặt mục tiêu tăng trưởng doanh thu từ 15% đến 20% so với năm 2014, trong đó có 70% đơn hàng XK vào thị trường Mỹ”

Theo ông Nguyễn Chí Trung, khó khăn lớn nhất của các DN da giày khi đầu tư vào sản xuất nguyên phụ liệu là về tài chính. Hiện nay hầu như các DN vẫn phải “tự bơi” do chưa có chính sách ưu đãi cho DN đầu tư sản xuất nguyên phụ liệu. Mặc dù Chính phủ và Bộ Công Thương khuyến khích các DN đầu tư để đón đầu hội nhập nhưng muốn đầu tư được thì các DN phải được ưu đãi về lãi suất vì đây là vốn vay trung dài hạn. Bên cạnh đó cũng cần có chính sách ưu đãi về đất đai, thuế  để tạo điều kiện cho các DN đầu tư.

Cùng quan điểm như trên, ông Nguyễn Văn Khánh cũng cho rằng, các chính sách hỗ trợ cho XK da giày hiện nay mới chỉ tập trung vào giải quyết phần ngọn là tiêu thụ sản phẩm, còn phần gốc là nguyên phụ liệu và công tác đào tạo thì lại chưa được quan tâm đúng mức.

>>>Da giày Việt Nam: Cơ hội vàng từ các hiệp định thương mại

Theo Nguyễn Huế