Sớm bỏ cung cách quản lý giá cực đoan

Xung quanh việc giá cả cận tết đến hẹn lại lên, chúng tôi đã phỏng vấn chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú.

Ông Phú nói: Đã mười mấy năm nay, chúng ta luôn có khẩu hiệu "Đảm bảo cung-cầu hàng hóa, ổn định giá cả trong dịp tết". Tôi cho khẩu hiệu này rất hay nhưng chưa bao giờ phát huy tác dụng như mong muốn cả. Tết đến là giá cả phải tăng, đó là quy luật tất yếu của cuộc sống để chúng ta có cách điều hành linh hoạt. Năm nay, tôi cho giá cả sẽ không tăng mạnh, chỉ khoảng 5-10% tính chung lại, bởi ai cũng biết kinh tế khó khăn, người dân tiết kiệm chi tiêu. 

Nhưng theo nhận định của các cơ quan chức năng, cung cầu hàng hóa tết năm nay được bảo đảm nên giá cả sẽ khó có sự tăng, thưa ông?

- Nói theo chính sách thì là vậy, song giá cả tăng dịp tết là quy luật tất yếu. Nếu đi chợ thực tế ngay thời điểm này sẽ thấy, giá cả đã và đang nhích tăng rồi. Tôi xin nhấn mạnh: Việc giá cả hàng hóa tết tăng đều có giai đoạn của nó. Ví dụ hàng khô không bao giờ tăng sát tết mà thường tăng mạnh trước đó một tháng. Tuy nhiên, tôi cũng thừa nhận tốc độ tăng giá hàng hóa năm nay có chậm lại so với mọi năm, nhưng chúng ta cũng nhớ rằng, năm ngoái giá một nải chuối xanh ngày 29 tết đã có lúc lên đến 200.000 đồng, như vậy có thể coi là tăng đột biến hay không?!

Năm nay, các địa phương và doanh nghiệp đã dự trữ hàng hóa và tham gia bình ổn hàng hóa khá sôi nổi, điều này có giúp ổn định giá cả hàng hóa tết, thưa ông?

- Bình ổn giá cả hàng hóa chỉ giúp tác động về mặt tâm lý mà thôi, chứ với những hàng hóa bình ổn thì không bõ bèn gì với thị trường tết cả. Thị trường sẽ quyết định giá cả, cung-cầu hàng hóa sẽ quyết định giá cả. Chưa kể, hàng bình ổn chỉ giảm được 10% lượng hàng hóa thôi, năm nay số doanh nghiệp tham gia bình ổn hàng hóa cũng không nhiều. Do vậy, 90% vẫn là do thị trường tự do quyết định.

Vậy phải nhìn nhận giá cả trong dịp tết như thế nào để có thể có các giải pháp bình ổn, thưa ông?

- Chúng ta cần sớm bỏ cung cách quản lý giá một cách cực đoan như hiện nay: Đó là quản lý giá từ ngọn để rồi "phán" rằng, sẽ không có đột biến về giá trong dịp tết. Hiện chúng ta kìm giá, ổn định giá rất quan liêu. Cả 4 nguyên tắc cơ bản để ổn định giá chúng ta chưa bao giờ xây dựng đủ thì làm sao "quản" được giá, không chỉ là giá trong dịp tết. 

Đó là hàng hóa đưa vào lưu thông phải có giá thấp nhất, hàng hóa đưa ra bán phải đúng thời điểm, phải có hệ thống phân phối tốt và hàng hóa phải có lực lượng áp đảo từ 50% trở lên. Tôi cho giá năm nay dịu xuống, không tăng mạnh nhưng giá hàng hóa của chúng ta vẫn đứng ở mức cao, so với đời sống người dân, so với các nước xung quanh ta, cho dù CPI vừa qua giảm tốc. Đây là điều các nhà quản lý cần xem xét khi đưa ra các công cụ quản lý giá, kiềm chế lạm phát cho năm tới. 

Xin cảm ơn ông!