Vì sao 4 cầu bắc qua Thủ Thiêm được đề xuất tên Thủ Thiêm, Bason, Thủ Ngữ, Bến Nghé?

Sở Văn hóa và Thể thao TP HCM (cơ quan thường trực Hội đồng đặt, đổi tên đường TP) vừa có đề xuất gửi Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong về việc xem xét đặt tên 4 cây cầu Thủ Thiêm trên địa bàn. Theo đó, cầu Thủ Thiêm 1 được đề xuất đặt tên Thủ Thiêm, cầu Thủ Thiêm 2 tên Bason, cầu Thủ Thiêm 3 tên Thủ Ngữ và cầu Thủ Thiêm 4 tên Bến Nghé.

Trước đó, Sở Văn hóa và Thể thao được Sở Quy hoạch và Kiến trúc đề nghị nghiên cứu việc đặt tên cho 4 cây cầu từ quận 1, 4, 7 và Bình Thạnh bắc qua bán đảo Thủ Thiêm (TP Thủ Đức).

Cầu Thủ Thiêm 2 đang thi công (Ảnh: Thu Hồng)

Hiện nay, 4 cây cầu Thủ Thiêm được gọi theo thứ tự thời gian xây dựng. Trong đó, cầu Thủ Thiêm 1 (nối Bình Thạnh và Thủ Thiêm), tổng số vốn gần 1.500 tỉ đồng, hoàn thành năm 2010.

Cầu Thủ Thiêm 2 (nối quận 1 và Thủ Thiêm) tổng vốn 3.100 tỉ đồng đã hoàn thành được 70%. Cầu Thủ Thiêm 3, (nối quận 4 và Thủ Thiêm) chưa có khái toán vốn. Cầu Thủ Thiêm 4 (nối quận 7 và Thủ Thiêm) tổng vốn dự kiến 5.300 tỉ đồng, chưa thi công.

Nói về lịch sử các địa danh dự kiến đặt tên 4 cây cầu Thủ Thiêm, Sở Văn hóa và Thể thao cho biết Thủ Thiêm là tên gọi xuất hiện từ thế kỷ 18 và đến nay địa danh thuộc TP Thủ Đức. Thủ là đồn canh dưới thời phong kiến và cũng là chức vụ chỉ người đứng đầu một tổ chức hay đơn vị hành chính nào đó, giống như thủ lĩnh, thủ thư... Có thể người chỉ huy đồn binh tên Thêm nên dân gian quen gọi thành Thủ Thiêm.

Bason là tên gọi từ năm 1790 khi Chúa Nguyễn Ánh đặt trại thủy quân và xây dựng "Xưởng thủy" bên bờ sông Sài Gòn. Bason được ghi dấu là cái nôi của ngành công nghiệp đóng và sửa chữa tàu thủy Việt Nam. Ba Son được ghi dấu là cái nôi của ngành công nghiệp đóng và sửa chữa tàu thủy của Việt Nam. Nơi đây trở thành một phần quan trọng trong lịch sử đấu tranh giành độc lập dân tộc của Sài Gòn - TP HCM và gắn liền cuộc đời hoạt động Chủ tịch Tôn Đức Thắng… Nơi đây đã được công nhận là di tích Lịch sử văn hóa Quốc gia.

Thủ Ngữ là tên gọi tắt của Cột cờ Thủ Ngữ, xây dựng vào năm 1865 tại khu vực ngã ba rạch Bến Nghé gặp sông Sài Gòn, đối diện Bến Nhà Rồng. Công trình này có chức năng báo hiệu tàu ra vào cảng Nhà Rồng và cũng là tín hiệu để tàu bè trên sông Sài Gòn biết để khỏi lạc xuống Cần Giờ hay Vũng Tàu.

Bến Nghé là một địa danh tại vùng đất Sài Gòn - Gia Định xưa. Theo cuốn Phương Đình Du địa chí năm 1900, Nguyễn Văn Siêu lý giải tên gọi Bến Nghé xuất phát từ tiếng kêu gầm gừ của đàn cá sấu trên rạch. Theo ông, tiếng kêu của đàn cá sấu văng vẳng trên rạch giống tiếng trâu nên có thể hiểu là "nghé" kết hợp "bến nước"...