Vì sao bố con ông Trần Quí Thanh bị bắt?

Theo Bộ Công an, đến nay đã có đủ căn cứ xác định hành vi của ông Trần Quí Thanh cùng các con gái Trần Uyên Phương, Trần Ngọc Bích đủ yếu tố cấu thành tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, quy định tại khoản 4 Điều 175 Bộ luật Hình sự.

Vụ án liên quan đến bố con ông Trần Quí Thanh đã được Cơ quan CSĐT Bộ Công an khởi tố từ tháng 3/2021 để làm rõ những lùm xùm liên quan đến đơn tố cáo gia đình ông Thanh. Vụ án được khởi tố căn cứ vào đơn tố cáo của ông Lê Văn Lâm, Tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư và Phát triển Kim Oanh Đồng Nai.

Theo đó, vào tháng 10/2020, ông Lâm gửi đơn đến Cơ quan CSĐT Bộ Công an tố cáo các cá nhân Trần Quí Thanh, Trần Uyên Phương, Trần Ngọc Bích, Phạm Hoàng Minh, Hồ Thị Diễm Trang, Nguyễn Hoàng Phú, Lê Công Sương có hành vi “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” hơn 1.000 tỷ đồng, thông qua việc chuyển nhượng dự án và “Trốn thuế”, xảy ra tại Công ty CP Bất động sản Minh Thành Đồng Nai, Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Nhơn Thành.

Bị tố chiếm đoạt hơn 1.000 tỷ đồng

Theo đơn tố cáo của ông Lâm, năm 2017, Công ty Kim Oanh Đồng Nai có thỏa thuận mua lại 100% vốn điều lệ Công ty Minh Thành Đồng Nai từ các cổ đông là ông Phạm Hoàng Minh, bà Hồ Thị Diễm Trang và một pháp nhân với giá 530 tỷ đồng. Giá chuyển nhượng này bao gồm vốn điều lệ của Công ty Minh Thành và toàn bộ dự án mà công ty này làm chủ đầu tư.

Khi đó, Công ty Minh Thành đang là chủ đầu tư dự án bất động sản rộng hơn 56 ha tại huyện Long Thành (tỉnh Đồng Nai). Đến ngày 8/12/2019, Công ty Kim Oanh Đồng Nai đã thanh toán cho bên bán cổ phần là 265 tỷ đồng. Nhóm cổ đông bên bán cũng hoàn tất việc chuyển nhượng 50% cổ phần của Công ty Minh Thành cho Công ty Kim Oanh Đồng Nai.

Phụ lục hợp đồng mua bán Công ty Minh Thành cũng nêu, khi Công ty Kim Oanh thanh toán cho bên bán 115 tỷ đồng tiếp theo thì bên bán sẽ bàn giao thực địa 38 ha và hồ sơ của 5,3 ha đất dự án cho Công ty Kim Oanh Đồng Nai và làm thủ tục chuyển nhượng 50% cổ phần còn lại.

Để có tiền thực hiện thỏa thuận này, Công ty Kim Oanh Đồng Nai đã tìm đến gia đình ông Trần Quí Thanh để vay 350 tỷ đồng với lãi suất 3%/tháng. Tuy nhiên, số tiền 350 tỷ đồng này phải có bảo đảm bằng 2 hợp đồng chuyển nhượng cổ phần.

Hợp đồng thứ nhất, ông Phạm Hoàng Minh và bà Hồ Thị Diễm Trang phải ký hợp đồng chuyển nhượng 50% cổ phần của Công ty Minh Thành cho bà Trần Ngọc Bích, bà Trần Uyên Phương và Tập đoàn Tân Hiệp Phát với giá 115 tỷ đồng.

Hợp đồng thứ 2, Công ty Kim Oanh ký bán 50% cổ phần của Công ty Minh Thành đang sở hữu cho bà Trần Ngọc Bích, bà Trần Uyên Phương và Tập đoàn Tân Hiệp Phát để nhận 235 tỷ đồng. Với điều kiện này, 100% cổ phần của Công ty Minh Thành được dùng làm tài sản bảo đảm cho khoản vay 350 tỷ đồng.

Trong đơn tố cáo gửi Cơ quan CSĐT Bộ Công an, ông Lâm khẳng định, Công ty Kim Oanh Đồng Nai trả lãi đều đặn cho nhà ông Trần Quí Thanh. Tuy nhiên, đầu năm 2020, Công ty Kim Oanh Đồng Nai chậm thanh toán tiền lãi 1 ngày, có báo trước cho gia đình ông Thanh do không xoay kịp tiền. Sau đó, hai bên đã thống nhất thời hạn chấm dứt hợp đồng vay bằng cam kết mua lại cổ phần theo lộ trình.

Đến ngày 12/8/2020, thông qua tài khoản cá nhân của bà N.T.A, Công ty Kim Oanh Đồng Nai đã chuyển 350 tỷ đồng tiền gốc vào tài khoản của bà Phương với nội dung “Thực hiện cam kết ngày 28/5/2020”. Sau đó vài ngày, bà Phương đã trả lại 350 tỷ đồng vào tài khoản bà A và tuyên bố không chấp nhận việc trả tiền mua lại cổ phần vì Công ty Kim Oanh Đồng Nai chỉ có quyền mua lại 50% cổ phần ở Công ty Minh Thành, bà A không phải là đại diện của Công ty Kim Oanh nên không có tư cách chuyển tiền.

Liên quan đến đơn tố cáo này, khi đó, Văn phòng Luật sư Phan Law Vietnam, đơn vị bảo vệ quyền lợi cho bà Trần Uyên Phương, phát đi văn bản cho rằng, dự án của Công ty Minh Thành giá 1.000 tỷ đồng là không có cơ sở và dự án này không thuộc sở hữu của Công ty Kim Oanh Đồng Nai. Văn bản này cũng khẳng định, Công ty Kim Oanh Đồng Nai đã hoàn tất việc chuyển nhượng cho bà Phương 50% cổ phần tại Công ty Minh Thành. Việc mua bán là hoàn toàn tự nguyện. Công ty Kim Oanh Đồng Nai cũng đã nhận đủ số tiền, hai bên hoàn tất toàn bộ quyền và nghĩa vụ với nhau.

Trước sự việc trên, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã có văn bản 4335 gửi UBND tỉnh Đồng Nai đề nghị giữ nguyên hiện trạng, thủ tục pháp lý và tạm dừng mọi biến động đối với Công ty CP Bất động sản Minh Thành Đồng Nai và dự án khu dân cư dịch vụ theo quy hoạch tại xã An Phước, huyện Long Thành do Công ty Minh Thành làm chủ đầu tư.

Dính nhiều lùm xùm

Vào tháng 12/2020, UBND TPHCM nhận được đề nghị của Bộ Công an về việc ngăn chặn mọi biến động như giao dịch chuyển nhượng, mua, bán, cho, tặng, cầm cố, thế chấp... và yêu cầu cung cấp toàn bộ hồ sơ, pháp lý liên quan tới 29 thửa đất tại quận Bình Tân và 4 thửa đất tại quận Thủ Đức (cũ), đều do bà Trần Uyên Phương đứng tên.

Động thái ngăn chặn chuyển dịch tài sản của Cơ quan CSĐT Bộ Công an được thực hiện sau khi nhận được tố cáo của nhiều cá nhân và doanh nghiệp, cho rằng gia đình bà Trần Uyên Phương, ông Trần Quí Thanh đã cho họ vay tiền với lãi suất cao.

Cụ thể, tại khu đất ở quận Bình Tân, vào ngày 5/11/2020, ông Nguyễn Văn Chung, Giám đốc Công ty TNHH Đo đạc Tư vấn Thiết kế Xây dựng DCB (trụ sở tại quận Tân Phú, TPHCM), gửi đơn đến Bộ Công an tố cáo bà Trần Uyên Phương và một người khác về hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan đến khu đất nằm trên đường Hồ Học Lãm.

Trong khi đó, ông Lâm Sơn Hoàng (63 tuổi, ngụ quận Phú Nhuận, TPHCM) làm đơn tố cáo cho rằng, từng vay tiền của bố con ông Thanh, bà Phương và thế chấp bằng các “hợp đồng giả cách” chuyển nhượng 4 lô đất tại Thủ Đức, sau đó bị mất đất.

Tại Bình Phước, việc bà Trần Ngọc Bích trúng đấu giá hàng chục lô đất cũng bị thanh tra. Cụ thể, ngày 24/2/2022, Thanh tra Bộ Tư pháp công bố quyết định thanh tra số 07/QĐ-TTr việc chấp hành pháp luật về đấu giá tài sản với Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Bình Phước, trong việc đấu giá tài sản theo hợp đồng số 03/HĐ-DVĐGTS ngày 13/4/2021.

Đầu năm 2021, UBND tỉnh Bình Phước quyết định đấu giá quyền sử dụng đất Khu dân cư Phú Thịnh rộng 79.840 m2 gồm 76 lô và 11 cụm, giá khởi điểm 673 tỷ đồng. Tại cuộc đấu giá này, bà Trần Ngọc Bích và ông Phạm Phú Quốc - nhân viên Tân Hiệp Phát cùng đăng ký tham gia.

Việc hai người cùng một tổ chức cùng tham gia cuộc đấu giá là sai so với Luật Đấu giá tài sản và Quy chế cuộc đấu giá. Tuy nhiên, Trung tâm Dịch vụ Đấu giá tài sản tỉnh Bình Phước đã không nhắc đến vi phạm này mà vẫn cho bà Bích và ông Quốc cùng tham gia. Kết quả, bà Bích trúng đấu giá 10/11 cụm và 54/76 lô đất.

Đầu tháng 10/2021, Cơ quan CSĐT Bộ Công an gửi văn bản yêu cầu UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cung cấp hồ sơ 2 khu đất mà bà Trần Ngọc Bích đã trúng đấu giá. Khu đất thứ nhất rộng 9.994 m2 tại đường Bến Đầm (huyện Côn Đảo) được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ra quyết định công nhận kết quả đấu giá với 80,1 tỷ đồng vào ngày 28/2/2020. Khu đất thứ hai rộng 20.040 m2 tại huyện Đất Đỏ, bà Bích trúng đấu giá quyền sử dụng khu đất này với giá 170 tỷ đồng.

Cuối năm 2019, bà Bích cũng từng gây xôn xao dư luận khi trúng đấu giá khu đất gần 80.000 m2 ở An Hải - An Hội (huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) với giá hơn 537,33 tỷ đồng, mức giá sát với giá khởi điểm 537,1 tỷ đồng. Đến tháng 11/2020, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có văn bản giao Công an tỉnh cùng các sở, ban ngành có liên quan rà soát, thẩm tra một số vấn đề liên quan đến kết quả đấu giá quyền sử dụng tại khu đất này.