Vì sao Tổng thống Putin muốn bổ nhiệm nhà kinh tế làm Bộ trưởng Bộ Quốc phòng?

Hội đồng Liên bang (Thượng viện) Nga ngày 12/5 cho biết, Tổng thống Vladimir Putin đã đề xuất bổ nhiệm quyền Phó Thủ tướng thứ nhất Andrei Belousov làm Bộ trưởng Quốc phòng, thay thế ông Sergei Shoigu.

Đây là sự thay đổi lớn nhất trong giới lãnh đạo quân đội Nga từ khi xung đột Ukraine bùng phát năm 2022.

Ông Belousov từng là bộ trưởng kinh tế và là một trong những cố vấn kinh tế có ảnh hưởng nhất ở Nga trong thập kỷ qua. Ông có mối quan hệ thân thiết với Tổng thống Putin và chung tầm nhìn với người đứng đầu Điện Kremlin về việc xây dựng lại một quốc gia hùng mạnh.

Belousov cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát chương trình máy bay không người lái của Nga.

Ông Andrei Belousov là ai?

Ông Andrei Belousov sinh ngày 17/3/1959 ở Moscow. Ông theo học ngành kinh tế tại Đại học quốc gia Moscow và tốt nghiệp loại xuất sắc năm 1981.

Từ năm 1981-2006, ông Belousov là nhà nghiên cứu tại Viện Toán học Kinh tế Trung ương của Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô, sau này là Viện Dự báo Kinh tế của Viện Hàn lâm Khoa học Nga.

Năm 2006, ông được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Bộ Phát triển Kinh tế và Thương mại.

Năm 2008, Belousov trở thành giám đốc bộ phận tài chính và kinh tế của chính phủ Nga.

Từ năm 2012-2013, ông Belousov giữ chức Bộ trưởng Bộ Phát triển Kinh tế. Từ năm 2013-2020, ông làm trợ lý cho Tổng thống Nga về các vấn đề kinh tế.

Năm 2020, Belousov được bổ nhiệm làm Phó Thủ tướng thứ nhất của Nga và ông giữ chức vụ này cho tới nay.

Với tư cách là Phó Thủ tướng, ông Belousov phụ trách việc xây dựng các định hướng chính cho sự phát triển kinh tế-xã hội của Nga, phối hợp các nỗ lực nhằm thực hiện các mục tiêu phát triển quốc gia của Nga và hoàn thành các dự án quốc gia, các vấn đề về chính sách tài chính, tín dụng và tiền tệ, và điều tiết thị trường tài chính.

Từ năm 2022, ông Belousov cũng giám sát việc phát triển vận tải công nghệ cao và hệ thống điều khiển thông minh.

Vấn đề kinh tế của Bộ Quốc phòng Nga

Bình luận về việc Tổng thống Putin đề xuất bổ nhiệm nhà kinh tế Andrei Belousov làm Bộ trưởng Quốc phòng, Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh sự cần thiết phải tích hợp nền kinh tế tổng thể của ngành an ninh, đặc biệt là bộ quốc phòng, vào nền kinh tế quốc gia.

“Điều chỉnh nền kinh tế của lĩnh vực an ninh phù hợp với động lực kinh tế của thời điểm hiện tại là điều vô cùng quan trọng”, ông Peskov nhấn mạnh.

Người phát ngôn Điện Kremlin cũng nói rằng, ông Andrei Belousov sẽ là người tốt nhất để giải quyết các vấn đề kinh tế mà quân đội Nga phải đối mặt hiện nay liên.

Việc bổ nhiệm một nhà kinh tế vào vị trí Bộ trưởng Quốc phòng là phù hợp vì Nga đang tiến gần đến tình huống giống Liên Xô giữa những năm 1980, khi chi tiêu cho quân đội và cơ quan hành pháp chiếm 7,4% tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Điều quan trọng là phải đảm bảo chi tiêu phù hợp với nền kinh tế tổng thể của đất nước. Do vậy, Tổng thống Putin muốn một nhà kinh tế lãnh đạo Bộ Quốc phòng.

“Người cởi mở hơn với những đổi mới là người sẽ giành chiến thắng trên chiến trường”, ông Peskov nói.

Theo ông Peskov, việc bổ nhiệm ông Belousov sẽ không làm thay đổi “hệ tọa độ” của bộ phận quân sự trong Bộ Quốc phòng.

“Về thành phần quân sự, việc bổ nhiệm này sẽ không thay đổi hệ tọa độ hiện tại; thành phần quân sự luôn là đặc quyền của Tổng Tham mưu trưởng, người sẽ tiếp tục các hoạt động của mình và không có thay đổi nào được dự đoán về mặt này”, ông Peskov nói.

Cho đến nay, các nhà kinh tế Nga phần lớn đã đảm bảo được sự ổn định và tăng trưởng kinh tế bất chấp các biện pháp trừng phạt cứng rắn nhất từng được áp dụng đối với một nền kinh tế lớn, mặc dù những thất bại của quân đội Nga đã được bộc lộ ngay sau cuộc xâm lược.

“Đề xuất bổ nhiệm một trong những nhà kinh tế chính của tòa án và bộ trưởng nhà nước chính trong khối kinh tế làm người đứng đầu Bộ Quốc phòng có thể có nghĩa là ông Putin đang lên kế hoạch giành chiến thắng trong cuộc chiến với các nhà máy công nghiệp quốc phòng và thị trường quốc tế”, ông Alexander Baunov, cựu nhà ngoại giao Nga và hiện là thành viên cấp cao tại Trung tâm Carnegie về Nga và Á – Âu, cho biết.

“Chiến lược chiến thắng trong trường hợp này sẽ không phải là huy động lực lượng và đột phá, mà là gây áp lực chậm rãi lên Ukraine bằng sức mạnh vượt trội của tổ hợp công nghiệp-quân sự Nga và toàn bộ nền kinh tế”, ông Baunov nói thêm.

Mark Galeotti, Giám đốc Công ty tư vấn Mayak Intelligence có trụ sở tại London (Anh), cho rằng công việc của bộ trưởng quốc phòng ở Nga vào thời điểm xung đột là đảm bảo quân đội có mọi thứ cần thiết.

“Trong bối cảnh đó, việc có một nhà kinh tế học, người đã từng nói về sự cần thiết phải quản lý nền kinh tế phù hợp với nhu cầu của lĩnh vực quốc phòng, sẽ có ý nghĩa nhất định. Về cơ bản, đây là công việc mà một nhà quản lý tài chính và nhà kinh tế như ông Belousov có thể làm”, ông Galeotti nhận định.