Vì sao Warren Buffett vẫn là một nhà đầu tư giá trị thực sự, dù không sở hữu cổ phiếu hàng không?

Đối với nhiều nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu hàng không không phải lúc nào cũng là lựa chọn tuyệt vời. Giá vé máy bay đắt đỏ và các hãng hàng không luôn phải duy trì hoạt động trong thời kỳ kinh tế bình thường hay suy thoái. Bên cạnh đó, chi phí nhiên liệu cũng là một trong những "gánh nặng" bởi các hãng hàng không không thể nắm quyền kiểm soát chúng. Khi giá nhiên liệu giảm, họ sẽ mất đi lợi thế cạnh tranh. Không những thế, ngành hàng không cũng ít khách hàng trung thành hơn so với các ngành hàng và giá cả là yếu tố quyết định hầu hết người mua.

Những năm 1980, Warren Buffett đã bắt đầu đầu tư vào lĩnh vực hàng không nhưng nhanh chóng bị mất tiền. Tại thời điểm đó, ông thề rằng mình sẽ không bao giờ đầu tư vào nó nữa. Tuy nhiên, sau khi trải qua cuộc khủng hoảng tài chính 2008, ngành hàng không được tái cấu trúc thông qua nhiều thương vụ mua lại và sáp nhập, kết quả là chỉ còn 4 hãng hàng không kiểm soát thị trường Hoa Kỳ. Do được kiểm soát tốt và ít đối thủ cạnh tranh, ngành hàng không trở thành lĩnh vực phát triển của nền kinh tế Mỹ.

Trước bối cảnh đó, huyền thoại đầu tư xứ Omaha đã thay đổi quyết định và mua vào cổ phiếu của cả 4 hãng hàng không lớn nhất Hoa Kỳ thời điểm đó. Chỉ trong một vài năm, quyết định của ông đã được "đền đáp xứng đáng". Đối với một nhà đầu tư giá trị như Buffett, rõ ràng cổ phiếu hàng không đã được "chúa ban phép màu".

Có lẽ ở thời điểm năm 2015, Buffett dự đoán rằng ngay cả khi các hãng hàng không làm ăn thua lỗ và bị mất tiền thì điều này cũng chỉ kéo dài trong một vài quý và khủng hoảng kinh tế sẽ không phải là điều gì hiện hữu đối với họ.

Tuy nhiên, 5 năm sau, Buffett đã không dự đoán được một cuộc suy thoái kinh khủng khác mang tên "dịch bệnh" – cuộc suy thoái đã khiến cho 95% số máy bay trên toàn cầu phải nằm "đắp chiếu". Lý do của cuộc "đại suy thoái" này không phải vì người dân không có tiền mua vé máy bay mà vì họ bị yêu cầu buộc phải ngồi nhà để phòng tránh dịch bệnh và các quốc gia đều đóng cửa biên giới nhằm ngăn chặn sự lây lan của virus.

Và bây giờ, bạn hãy tưởng tượng xem liệu một doanh nghiệp có thể tồn tại khi 95% doanh thu của họ biến mất trong một khoảng thời gian dài hay không? Ngay cả khi họ có tài sản cố định hoặc vay huy động được thêm vốn thì cũng khó để sống sót trước bối cảnh cả thế giới đã thay đổi quan điểm đối với ngành hàng không.

Trước bối cảnh đó, Buffett tuyên bố tập đoàn Berkshire rút toàn bộ khoản đầu tư của mình trong lĩnh vực hàng không, thay vì tiếp tục "đặt cược" vào chúng. Có một thực tế đáng buồn là nếu như không huy động được vốn, chắc chắn các hãng hàng không sẽ sớm lâm vào phá sản. Nguồn vốn này mặc dù có thể cứu các hãng hàng không sống sót sau đại dịch, tuy nhiên sẽ làm giảm giá trị doanh nghiệp của họ. Việc phát hành thêm cổ phiếu sẽ làm "loãng" giá trị khi thu nhập trong tương lai của họ phải chia sẻ cho nhiều cổ đông khác.

Nền kinh tế thế giới đang trong giai đoạn "oằn mình" chống chọi với Covid-19 và tìm cách sống sót sau Covid-19 (tức là khi virus biến mất hoàn toàn hoặc vắc xin được tìm ra). Tuy nhiên, nếu giai đoạn "sống chung" với virus càng kéo dài thì sẽ làm cho giai đoạn phục hồi càng khó khăn hơn.

Việc sống chung với virus sẽ kéo theo tỷ lệ thất nghiệp tăng cao, nợ Chính phủ chồng chất và thâm hụt ngân sách lớn. Ngay cả khi virus biến mất thì khó khăn vẫn sẽ đeo bám ngành hàng không khi hành vi của người tiêu dùng đã hoàn toàn thay đổi, nỗi sợ dịch bệnh sẽ khiến họ ngần ngại trong việc đưa ra quyết định đi đâu đó.

Có thể nói ở thời điểm hiện tại, ngay cả các chuyên gia kinh tế và nhà đầu tư kì cựu cũng không thể dự đoán được tương lai của ngành hàng không sẽ đi về đâu và phải mất bao lâu để ngành hàng không mới quay trở lại mức thu nhập như trước khi dịch bệnh diễn ra?