Xuất khẩu 6 tháng: Chưa đạt mục tiêu tăng 10%

Xuất khẩu tích cực

Đã có 17 mặt hàng đạt từ 1 tỉ USD trở lên, hơn 6 tháng năm ngoái 1 mặt hàng, với những nét chính. TOP này năm 2015 có 23 mặt hàng.

Tiếp nối thành công việc đưa hoa quả vào các thị trường cao cấp năm qua, vừa vào vụ, Công ty TNHH Ánh Dương Sao (TPHCM) xuất 1 tấn vải thiều Lục Ngạn (Bắc Giang) vào Hoa Kỳ. Chung cuộc rau quả tăng tới 41,4% - mức tăng cao nhất trong nhóm. XK gạo hợp đồng dồi dào; tồn kho hợp lý; giá bán cải thiện cho thấy vẫn ăn khách. Thái Lan xả kho gạo chưa hề hấn gì. Việc nhập khẩu (NK) các sản phẩm từ cá ngừ của Việt Nam ở khu vực ASEAN, EU gần đây đều tăng. Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) dẫn báo cáo của Tổ chức Nghề cá Bền vững (SFP) cho biết từ vị trí số một, Thái Lan đã tụt xuống thứ tư thế giới về XK tôm, nhường ngôi đầu cho ta.

Nhóm hàng công nghiệp chế biến tăng không ngoạn mục như thường thấy song vẫn nhỉnh hơn mức tăng chung. Sự sụt giảm của nhóm tài nguyên khoáng sản vừa hợp với việc hạn chế bán tài nguyên thô, vừa vì giá dầu thô ngoài tầm kiểm soát.

Khối doanh nghiệp trong nước vượt qua khó khăn vươn lên với động lực chính là do nhóm nông-lâm-thuỷ sản có 9 mặt hàng thì có 5 tên tuổi thuộc TOP 1 tỉ USD.

Sự bùng nổ tham gia các hiệp định FTA năm 2015, có hiệu ứng từ đầu năm nay. Theo Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp XK Hàn Quốc, sau khi Hiệp định VKFTA có hiệu lực, NK nông sản của Việt Nam vào Hàn Quốc đạt 37%, lớn hơn nhiều so với kỳ vọng, trong đó rau củ quả tăng 26%.

Tín hiệu mới

Các thoả thuận đạt được với cơ quan quản lý chất lượng, kiểm nghiệm và kiểm dịch quốc gia của Trung Quốc (AQSIQ) sẽ tạo thuận lợi cho các mặt hàng nông-thuỷ sản của Việt Nam, trước mắt gạo sẽ “đi” theo đường chính ngạch vào thị trường này. Thượng viện Hoa Kỳ huỷ bỏ Chương trình giám sát cá da trơn được quy định tại Luật Nông trại năm 2014 của Hoa Kỳ. Cục Kiểm tra và An toàn thực phẩm thuộc Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ chính thức công nhận thêm 12 nhà máy chế biến cá da trơn của Việt Nam đủ điều kiện XK vào thị trường này, đưa số đơn vị đủ điều kiện lên 57.

Sau hai năm tái cơ cấu, nông nghiệp đều tăng cả về trị giá, chất lượng, giá cả cạnh tranh, hệ quả của mô hình cánh đồng mẫu lớn, chăn nuôi áp dụng tiêu chuẩn VietGAP. Phải chăng đây là sự “đồng ca, phối khí” giữa sản xuất với thị trường, giữa nhà nông - nhà khoa học - doanh nghiệp.

6 tháng cuối năm thường là “chính vụ” của nhiều ngành sản xuất lớn. Dệt may, giày dép tăng tốc thực hiện các đơn hàng quý III và IV. Các ngành sản xuất khác cũng có dư địa tăng trưởng, mục tiêu công nghiệp năm 2016 sẽ về đích. XK hàng công nghiệp chế biến cũng sẽ lấy lại đà tăng trưởng cao.

DN được khích lệ bởi quyết tâm của Chính phủ tháo gỡ những rào chắn mở lối phong quang. Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) có nhiều đột phá, đó là thể chế hóa một cách đầy đủ quyền kinh doanh của doanh nghiệp (DN) theo Hiến pháp. 5 tháng đầu năm 2016, hơn 10.000 DN mới thành lập, hệ quả của việc đổi mới thể chế cùng hỗ trợ thiết thực của các bộ, ngành, địa phương.

Kiên trì mục tiêu

Đánh giá đúng tình hình, nhìn thấu thế trận, Chính phủ kiên quyết không điều chỉnh các chỉ tiêu kinh tế - xã hội. Vì vậy, XK - lối ra của nền kinh tế, phải kiên trì mục tiêu tăng trưởng 2016 là 10%, tăng NK hài hoà, tỉ lệ nhập siêu dưới mức 5% so với kim ngạch XK. Với mục tiêu nói trên, trừ 6 tháng đầu năm, nửa năm còn lại mỗi tháng bình quân phải XK được 16,3 tỉ USD để đạt mục tiêu cả năm XK đạt 180 tỉ USD.

Trong khi 6 tháng đầu năm, tháng 3 cao nhất đạt 15,3 tỉ USD, vì vậy, nhiệm vụ sắp tới không nhẹ. Tuy nhiên, kinh nghiệm nhiều năm qua cho thấy, cuối năm thường bứt phá và việc cán đích - theo các chuyên gia là khả dĩ. 6 tháng đầu năm - “hiệp 1” XK tạm dẫn trước NK, xuất siêu: 1,5 tỉ USD. 6 tháng cuối, XK sẽ tăng mạnh hơn, nhưng NK cũng phải tăng, chung cuộc cả năm sẽ nhập siêu, nhưng tỉ lệ sẽ khống chế dưới mức 5%.

Tuy nhiên, để đạt hai mục tiêu đó phải nỗ lực cao, nên cần tính tới những giải pháp đồng bộ, khả thi cùng chỉ đạo quyết liệt.

Tăng trưởng phải gắn liền với chất lượng tăng trưởng, nên các ngành sản xuất không chỉ vượt mức chỉ tiêu về khối lượng, nhất là về hàng XK mà chất lượng phải cao, giá cả cạnh tranh. Củng cố, mở rộng thị trường nước ngoài. Tăng liều lượng khuyến khích XK. Nâng cao tính chuyên nghiệp, hiệu quả của xúc tiến thương mại. Các cơ quan quản lý sáp vô giúp DN tháo gỡ khó khăn, theo 3 nhóm giải pháp: (1) Cải cách hành chính, tạo thuận lợi nhất (2) Bảo đảm quyền kinh doanh, bình đẳng tiếp cận nguồn lực và cơ hội kinh doanh (3) Giảm chi phí, xoá phí bôi trơn. Từng nhóm cụ thể hoá thành từng việc, có địa chỉ thực thi.