1 loại ‘‘nhân sâm miền núi’’ mọc nhiều ở phía Bắc, có công dụng ổn định đường huyết và bổ tim

Cây hoàng tinh có tên khoa học là Polygonatum sibiricum, Polygonatum cyrtonemua, Polygonatum kingianum, thuộc họ hành tỏi (Liliaceae). Tại nước ta, loại cây này còn được người dân gọi với các cái tên như: Hoàng tinh hoa đỏ, cây cơm nếp, mễ phủ hay cửu hoàng thảo. 

Cây hoàng tinh có thân nhỏ và dài khoảng 50 - 80cm, lá hình bầu dục. Khi ra hoa trông giống như những chiếc chuông rủ xuống đất, cuống hoa dài khoảng 1,5 - 2cm và thường nở vào khoảng tháng 3 - 4 hàng năm. Củ của cây có hình dáng sần sùi, nhiều rễ trông na ná củ gừng hay nhân sâm Hàn Quốc.

Tại Việt Nam, người ta thường thấy cây hoàng tinh mọc nhiều ở những khu rừng ẩm, trên những vùng núi có đá xanh ở các tỉnh miền Bắc như Lào Cai, Sơn La, Lai Châu, Hà Giang. Cách bào chế cây hoàng tinh không quá phức tạp. Thông thường, người ta sẽ phơi củ hoàng tinh ngoài trời rồi sấy khô. Một số ngâm củ hoàng tinh với rượu, sau đó lấy ra cắt lát dày rồi phơi phô.

Theo Đông y, hoàng tinh có vị ngọt, tính bình giúp bổ khí dưỡng âm, kiện tỳ, nhuận phế, ích thận,.... Theo y học hiện đại, loại cây này còn có thể mang đến những công dụng bất ngờ cho sức khỏe của con người như:

Ổn định đường huyết

Đối với những người bị tiểu đường loại 2, cây hoàng tinh có tác dụng tốt trong việc kiểm soát lượng đường huyết và tình trạng kháng insulin. Sở dĩ loại củ này có công dụng như vậy là bởi hoạt chất saponin từ hoàng tinh có thể làm giảm tình trạng tăng đường huyết và tăng lipid máu. 

Trong cây và củ hoàng tinh còn có hàm lượng chất xơ giúp cơ thể giảm cảm giác thèm ăn, từ đó kiểm soát được vấn đề cân nặng.

Điều hòa rối loạn lipid máu

Ngoài công dụng hạ đường huyết, cây hoàng tinh còn có công dụng điều hòa rối loạn lipid máu và các bệnh liên quan hiệu quả. Chúng thể ức chế sự gia tăng cholesterol toàn phần và triglycerid trong gan, máu do chế độ ăn nhiều chất béo gây ra. Cơ chế tác dụng của nó là nhờ điều chỉnh các chất chuyển hóa nội sinh trong mẫu máu, nước tiểu và gan.

Giúp kháng khuẩn

Một số thí nghiệm trên chuột lang chỉ ra, hoàng tinh có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn và cải thiện sức khỏe. Một số chất có hoạt tính chống vi khuẩn và chống viêm trong loại cây này như: Isoflavonoid, Axit salicylic, 5-hydroxymethyl-2-furancarboxaldehyde, Liquiritigenin,... giúp khả năng bảo vệ gan và có tác động chống oxy hóa, chống nấm.

Cải thiện sức khỏe tim mạch

Các chuyên gia cho biết cao lỏng hoàng tinh giúp tăng cường lưu lượng máu vành mạnh, liều lượng lớn hơn có tác dụng đối kháng với thiếu máu cơ tim thực nghiệm do pituitrin gây nên. Do đó, chuyên gia khuyên người người tiểu đường, tiêu hóa kém và người bị bệnh tim có thể chế biến hoàng tinh làm thuốc uống hoặc thuốc ăn.

Ngăn chặn oxy hóa

Một thí nghiệm khoa học chỉ ra loại cây này còn có khả năng chống oxy hóa hiệu quả. Theo đó, nước sắc hoàng tinh 20% cho chuột nhắt trắng uống liều 0,13ml cho mỗi chuột, liên tục 27 ngày, tăng cường hoạt tính của men superoxide dismutase (SOD), giảm hàm lượng lipofuscin trong cơ tim. 

Bên cạnh đó, cây hoàng tinh còn chứa các hợp chất có lợi khác giúp giảm mệt mỏi, tăng cường năng lượng và sức đề kháng cho cơ thể.

Lưu ý: Hoàng tinh là một loại dược liệu quý có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe của con người. Tuy nhiên, việc sử dụng loại cây này cần có sự chỉ định của chuyên gia. Người dùng không nên tự ý chế biến và sử dụng hoàng tinh tại nhà khi chưa có sự hướng dẫn. 

Tổng hợp