3.000km cao tốc Bắc-Nam liệu có về đích đúng hẹn?

Báo cáo Bộ trưởng Bộ GTVT Trần Hồng Minh tại cuộc họp kiểm điểm tiến độ thực hiện các dự án để hoàn thành 3.000km vào năm 2025 ngày 24/12, ông Lê Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Quản lý đầu tư xây dựng (Bộ GTVT) cho biết, theo kế hoạch dự kiến trong năm 2025 sẽ hoàn thành khoảng 1.188km đường bộ cao tốc 28 dự án/dự án thành phần gồm: 16 dự án do Bộ GTVT làm cơ quan chủ quản, 12 dự án do địa phương làm cơ quan chủ quản, được chia làm 3 nhóm.

5 dự án thành phần gặp khó cần tháo gỡ

Nhóm 1 gồm 15 dự án/ 771km cơ bản không còn nhiều khó khăn, vướng mắc.

Tại nhóm dự án này, công tác GPMB còn vướng tại dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 đoạn qua hai tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị; dự án Cao Lãnh - Lộ Tẻ (TP. Cần Thơ); dự án Bến Lức - Long Thành (tỉnh Đồng Nai) cần hoàn thành trước tết Nguyên Đán. Dự án Chí Thạnh - Vân Phong không đáp ứng kế hoạch thi công do mưa nhiều; dự án Cao Lãnh - Lộ Tẻ thủ tục cấp mỏ cát của tỉnh Đồng Tháp còn chậm.

Các dự án Bãi Vọt - Hàm Nghi, Hàm Nghi - Vũng Áng, Cục Quản lý đầu tư xây dựng cho biết do chưa kết thúc việc gia tải chờ lún nên khả năng hoàn thành trước 30/4/2025 khó khăn

Nhóm 2 gồm 8 dự án/ 281km cần phải tập trung tháo gỡ các khó khăn về giải phóng mặt bằng, nguồn vật liệu xây dựng.

Hiện, mặt bằng tuyến nối dự án Cần Thơ - Hậu Giang còn vướng 200m bãi rác (thuộc TP. Cần Thơ); dự án Hòa Liên - Túy Loan (Đà Nẵng) còn nhiều vị trí chưa tiếp cận được thi công; dự án Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (Khánh Hòa) còn vướng 3,33km chưa phê duyệt phương án đền bù.

Cát đắp cho dự án Cần Thơ - Hậu Giang và Hậu Giang - Cà Mau đã đủ nguồn nhưng công suất khai thác hạn chế không đáp ứng tiến độ hoàn thành gia tải trước ngày 31/12/2024. Nguồn cát đắp cho dự án Vành đai 3 TPHCM còn gặp nhiều khó khăn do chủ yếu sử dụng nguồn cát thương mại nên bị động trong nguồn cung; nguồn cung cấp đá cho dự án Hòa Liên - Túy Loan và Tuyên Quang - Hà Giang gặp khó khăn do vượt quá công suất khai thác.

Về tổ chức thi công, các dự án Cần Thơ - Hậu Giang, Hậu Giang - Cà Mau và Cao Lãnh - An Hữu có chiều sâu đất yếu lớn, thời gian gia tải kéo dài ảnh hưởng đến tiến độ hoàn thành.

Nhóm 3 gồm 5 dự án và đoạn qua cầu Phước Khánh thuộc dự án Bến Lức - Long Thành với tổng chiều dài 136 km, Cục Quản lý đầu tư xây dựng nhận định, nhóm dự án 3 cần sự vào cuộc tháo gỡ khó khăn của các cơ quan liên quan mới có thể về đích đúng tiến độ.

Trong đó, việc triển khai của tỉnh Đồng Nai (dự án Vành đai 3 TP.HCM và Biên Hòa - Vũng Tàu), Tuyên Quang (dự án Tuyên Quang - Hà Giang) và Bình Dương (dự án Vành đai 3 TP.HCM) chậm. Vật liệu xây dựng, các dự án thành phần thuộc Vành đai 3 TP.HCM khó khăn do phụ thuộc vào các nguồn khai thác thương mại; Dự án Biên Hòa - Vũng Tàu tiến độ triển khai thủ tục cấp mỏ của tỉnh Đồng Nai chậm.

Địa phương cần tích cực vào cuộc tháo gỡ khó khăn

Đối với công tác GPMB dự án Biên Hoà – Vũng Tàu qua địa bàn tỉnh Đồng Nai, bà Nguyễn Thị Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, tỷ lệ bàn giao mặt bằng hiện đạt khoảng 95%, phần diện tích còn lại phấn đấu bàn giao trong tháng 1/2025.

Trong bối cảnh tỉnh Đồng Nai cùng lúc thực hiện nhiều dự án giao thông lớn, Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhìn nhận, nếu dự án Biên Hoà - Vũng Tàu không thể về đích trong năm 2025, việc kết nối với cảng hàng không Long Thành sẽ gặp khó. Do vậy, Bộ trưởng đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai vào cuộc tích cực hơn nữa, xử lý vướng mắc mặt bằng cho dự án trong thời gian sớm nhất.

Đối với dự án Vành đai 3 TPHCM, ông Lê Ngọc Hùng, Ban QLDA đầu tư xây dựng các công trình giao thông TPHCM cho biết, dự kiến 31/12/2025 thông xe một phần khoảng hơn 14 km trên địa bàn quận Thủ Đức, phần còn lại sẽ hoàn thành vào ngày 30/6/2026 theo Nghị quyết của Chính phủ.

Chưa đồng tình với phương án trên, Bộ trưởng Trần Hồng Minh đề nghị TPHCM phải nỗ lực trong năm 2025 hoàn thành toàn bộ 47km dự án Vành đai 3 được giao làm cơ quan chủ quản.

"Công tác GPMB đã cơ bản. Bên cạnh sự hỗ trợ vật liệu của các tỉnh: Tiền Giang, Vĩnh Long, Bến Tre, TPHCM cần chủ động hơn nữa trong tìm kiếm nguồn vật liệu, đẩy nhanh tiến độ thi công dự án. Nếu có vướng mắc gì, Bộ GTVT sẽ phối hợp tháo gỡ. Bất kể địa phương nào khi có vướng mắc báo lên Bộ GTVT chỉ trong 1 tuần, Bộ sẽ có phản hồi cụ thể", Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng đồng thời lưu ý việc thi công đường Vành đai 3 TPHCM đoạn qua tỉnh Bình Dương, khối lượng cát san nền còn không nhiều (0,7 triệu m3), địa phương cần nghiên cứu vật liệu thay thế, hoàn thành 11km phụ trách để cùng với Đồng Nai, TPHCM hoàn thành đồng bộ toàn tuyến.

Đối với cao tốc Tuyên Quang – Hà Giang, Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhận định các dự án giao thông khu vực miền núi phía Bắc ít gặp khó về vật liệu. Do đó, địa phương cần tăng tốc hơn nữa tiến độ GPMB, chỉ đạo nhà thầu tập trung nguồn lực, tập kết sớm vật liệu chuẩn bị cho giai đoạn hoàn thiện.

Chỉ đạo chung về việc thi công các dự án, Bộ trưởng đề nghị các địa phương, chủ đầu tư chú trọng vấn đề vật liệu, chủ động nguồn lực, bố trí vị trí tập kết để sẵn sàng vật liệu triển khai các hạng mục.

"Mong rằng không địa phương nào có dự án cao tốc trước thềm Đại hội Đảng không hoàn thành. Cả 3.000km thông từ Bắc đến Nam để bị tắc ở một điểm là không thể. Mặc dù vậy, chúng ta cũng cần tránh tâm lý nóng vội. Tiến độ phải đi cùng chất lượng. Công tác kiểm tra, giám sát phải làm đúng, làm chặt, tư vấn giám sát phải phát huy cao nhất vai trò, trách nhiệm, tuyệt đối không được để ra sai sót", Bộ trưởng yêu cầu.