4 loại đồ dùng nhiều người vẫn vô tư để trong nhà: Chỉ một sơ suất, hỏa hoạn ập đến lúc nào không hay

Trong rất nhiều vụ cháy nhà xảy ra những năm gần đây, điểm chung được lực lượng chức năng chỉ ra là: Ngọn lửa thường không bắt đầu từ những thứ quá đặc biệt, mà đến từ chính các vật dụng quen thuộc trong gia đình. Tưởng chừng vô hại, nhưng chỉ cần một tia lửa nhỏ hay một khoảnh khắc bất cẩn, chúng có thể trở thành mồi lửa khiến hỏa hoạn bùng phát nhanh đến mức không kịp trở tay.

1. Những “thủ phạm” quen mặt ngay trong phòng khách, phòng ngủ

Theo các thống kê và khuyến cáo của Hiệp hội Phòng cháy Quốc gia Mỹ (NFPA), giấy báo, thùng carton, rèm cửa, sofa nỉ, đệm mút hay thảm xốp là những vật liệu có tốc độ bắt cháy cực nhanh. Một khi ngọn lửa chạm vào, chúng tạo ra lượng khói dày kèm khí độc, khiến người trong nhà hoảng loạn và khó thoát hiểm.

Các chuyên gia lý giải: Cuộc sống hiện đại khiến nhà cửa có xu hướng “nhồi nhét” nhiều vật dụng, đặc biệt tại các căn hộ diện tích nhỏ. Chỉ cần một ổ cắm quá tải bắn ra tia lửa, một cây nến cháy dở bị gió tạt đổ, hay bóng đèn sưởi vận hành quá lâu, những vật liệu này lập tức trở thành nguồn nhiên liệu lý tưởng cho ngọn lửa lan rộng.

Rèm cửa chạm vào mặt bếp, khăn tắm treo quá gần đèn sưởi nhà tắm, quần áo phơi bên cạnh máy sấy hoặc ổ điện… đều là các tình huống thường gặp trong đời sống, nhưng lại mang nguy cơ cháy nổ lớn. Tại Anh, lực lượng Fire and Rescue Service đã ghi nhận nhiều vụ cháy gây thiệt hại nặng do các vật liệu vải bắt lửa từ thiết bị điện hoạt động quá nhiệt.

2. Cồn, dung môi, bình xịt: Những thứ dễ nổ mà nhiều gia đình vẫn để lẫn lộn

Trong danh sách vật dụng nguy hiểm, nhóm hóa chất như cồn y tế, cồn khô, dung môi làm sạch, sơn và keo xăng thơm là tác nhân gây cháy phổ biến mà ít người để ý. Theo khuyến cáo của NFPA và Bộ Công Thương, các chất này có khả năng bốc hơi mạnh, tạo thành hỗn hợp dễ cháy nếu tiếp xúc không khí. Chỉ một tia lửa nhỏ từ công tắc điện hoặc tàn thuốc cũng đủ gây nổ.

Bình xịt tóc, xịt phòng, xịt côn trùng cũng được Cơ quan An toàn Sản phẩm Tiêu dùng Mỹ (CPSC) xếp vào nhóm dễ phát nổ. Các bình xịt chứa khí dễ cháy, nếu để gần bếp, máy sưởi hoặc đặt trong cốp xe dưới trời nắng đều có thể phát nổ. Một số vụ việc tại Việt Nam ghi nhận bình xịt trong nhà tắm nổ vì hơi nước nóng, gây bỏng và thương tích cho người sử dụng.

Những vật dụng này thường được cất trong ngăn tủ, góc bếp hoặc phòng tắm — những nơi có nhiệt độ dao động lớn và dễ phát sinh tia lửa điện. Đây là lý do cơ quan PCCC nhiều nước liên tục cảnh báo người dân chỉ nên bảo quản chất dễ cháy ở khu vực thoáng khí, tránh ánh nắng và tuyệt đối không để gần nguồn nhiệt.

3. Pin sạc, xe điện và các thiết bị hiện đại: Thuận tiện nhưng chứa “rủi ro ngầm”

Pin lithium-ion là một trong những thủ phạm gây cháy nổ tăng mạnh trong những năm gần đây. Theo CPSC, loại pin này có thể gặp hiện tượng “thermal runaway” — tự gia tăng nhiệt độ và bốc cháy khi bị hư hỏng, quá sạc hoặc sử dụng bộ sạc kém chất lượng. Nhiều chung cư, nhà trọ tại Việt Nam đã xảy ra cháy lớn xuất phát từ pin xe máy điện để trong phòng hoặc pin dự phòng đang sạc qua đêm.

Không chỉ pin, các thiết bị điện như máy sưởi, đèn sưởi nhà tắm, bàn ủi, máy sấy tóc, bếp hồng ngoại, đèn halogen… đều có khả năng sinh nhiệt cao. Nếu đặt sát các vật liệu dễ cháy, nguy cơ xảy ra hỏa hoạn là rất lớn. Việc quên tắt thiết bị hoặc để chúng hoạt động quá thời gian khuyến cáo càng khiến nguy cơ tăng lên đáng kể.

Các chuyên gia an toàn khuyến nghị người dân chỉ sử dụng thiết bị điện đạt chuẩn, tránh dùng hàng rẻ hoặc hàng không rõ nguồn gốc. Đồng thời, cần tuyệt đối tránh thói quen sạc điện thoại trên giường, để pin dự phòng trong chăn nệm hoặc sạc thiết bị qua đêm.

4. Khu vực ban công, sân thượng: “Điểm nóng” thường bị bỏ quên

Nhiều gia đình có thói quen để thùng carton, lá khô, gỗ khô hoặc đồ cũ trên ban công và sân thượng nhằm tiết kiệm diện tích. Thế nhưng theo FireSafe Australia, đây lại là nơi ngọn lửa dễ bùng phát nhất nếu có tàn thuốc bay vào hoặc nhiệt độ ngoài trời tăng cao.

Một số vụ cháy tại các khu nhà ống, nhà liền kề cho thấy lửa thường lan từ khu vực bên ngoài vào trong chỉ trong vài phút. Những vật liệu khô này khi bắt lửa sẽ cháy cực nhanh, tạo điều kiện để đám cháy lan lên tầng trên hoặc sang nhà bên cạnh.

Làm gì để ngăn hỏa hoạn từ những vật dụng quen thuộc?

Theo NFPA, nguyên tắc đầu tiên và quan trọng nhất là không để bất kỳ vật liệu dễ cháy nào trong phạm vi một mét quanh nguồn nhiệt. Điều này áp dụng cho bếp gas, bếp điện, đèn sưởi, ổ cắm, máy sấy, bàn ủi và bất kỳ thiết bị nào có khả năng sinh nhiệt.

Lực lượng PCCC Việt Nam cũng khuyến cáo người dân thường xuyên kiểm tra dây dẫn điện, ổ cắm, không để ổ cắm quá tải, đồng thời dọn dẹp định kỳ để giảm vật liệu dễ cháy trong nhà. Với các hóa chất dễ cháy, cần bảo quản đúng hướng dẫn, tránh để lẫn vào khu vực sinh hoạt.