60 năm chỉ bán vé máy bay giá rẻ, hãng hàng không huyền thoại của Mỹ trên bờ vực sụp đổ

Ba năm trước, Southwest Airlines bắt đầu bay từ Bellingham, Washington, một thành phố đang phát triển gần biên giới Canada, với mục tiêu làm những gì hãng đã làm tại hàng chục sân bay nhỏ: bán vé cho những hành khách có ít sự lựa chọn đi lại. Quan chức và cư dân tại Bellingham, nằm giữa Seattle và Vancouver, British Columbia, khi đó rất vui mừng khi Southwest Airlines bổ sung dịch vụ bay thẳng mới với mức giá phải chăng.

Rob Fix, giám đốc điều hành của Cảng Bellingham, đơn vị giám sát sân bay, cho biết: “Cộng đồng rất hoan nghênh họ và chúng tôi rất vui khi có họ”.

Tuy nhiên, việc mở rộng không diễn ra như kế hoạch. Năm nay, khi phải đối mặt với chi phí và thách thức bất ngờ, Southwest chấp nhận rời Bellingham và một số thành phố khác vì hoạt động kém hiệu quả.

Sự rút lui là tín hiệu đảo chiều đáng kể đối với Southwest. Chiến lược đơn giản của hãng, cung cấp các chuyến bay giá rẻ và dịch vụ tốt tại các sân bay nhỏ gần khu vực đô thị lớn, vốn đã vô cùng thành công trong nửa thế kỷ. Giờ đây, chúng lại làm dấy lên nhiều câu hỏi, rằng liệu tất cả đã đủ để giúp Southwest Airlines lấy lại đà tăng trưởng hay chưa.

David Neeleman, doanh nhân bán công ty đầu tiên của mình cho Southwest vào năm 1993 trước khi thành lập JetBlue và gần đây nhất là Breeze Airways, cho biết: “Southwest đã đạt được thành công lớn khi tuân thủ một mô hình kinh doanh trong nhiều năm. Sau đó, thế giới xung quanh họ thay đổi và họ không thể thích nghi”.

Một số nhà phân tích cho rằng Southwest đã thành công trong một thời gian dài đến mức trở nên tự mãn, vậy nên, không áp dụng các chiến lược nhiều hãng hàng không khác đã làm để thu hút hành khách. Southwest đã thực hiện một số điều chỉnh, như bán dịch vụ lên máy bay ưu tiên để thu hút khách du lịch công tác, nhưng phần lớn vẫn giữ nguyên cách thức kinh doanh trước đây.

Chiến lược lâu dài của hãng hàng không là sử dụng một mẫu máy bay duy nhất — Boeing 737 — để giảm chi phí và duy trì tính linh hoạt. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng và cuộc đình công làm suy yếu Boeing trong năm nay đã hạn chế nghiêm trọng sản lượng máy bay phản lực 737. Southwest dự kiến sẽ nhận được 20 máy bay mới vào năm 2024, tức không bằng 25% so với những gì hãng đã kỳ vọng cách đây một năm.

Những khó khăn của Southwest đã được phơi bày trong kết quả tài chính gần đây. Trong 9 tháng đầu năm nay, công ty báo cáo lợi nhuận 204 triệu USD, kém xa so với 2,6 tỷ USD của Delta Air Lines và 2,2 tỷ USD của United Airlines.

Southwest bị chỉ trích vì không kiểm soát được chi phí, làm xói mòn biên lợi nhuận và gây ra nhiều sự xáo trộn vô lý, chẳng hạn như sa thải giám đốc điều hành của công ty, Bob Jordan. Sự sụp đổ hai năm trước, khi hãng hủy hàng nghìn chuyến bay, đã bộc lộ điểm yếu trong hoạt động và bộ máy lãnh đạo.

Để ứng phó, Southwest đã đẩy nhanh một số thay đổi.

Vào tháng 9, ông Jordan vạch ra một kế hoạch 3 năm để xoa dịu những khách hàng đang thất vọng với chính sách tự ngồi hiện tại. Southwest cũng sẽ bổ sung thêm ghế có chỗ để chân. Các chuyến bay đêm cho phép hành khách sử dụng máy bay nhiều giờ hơn mỗi ngày.

Southwest là hãng hàng không duy nhất trong 4 cái tên lớn nhất nước Mỹ chưa bao giờ nộp đơn xin phá sản. Thương hiệu này từng chở nhiều hành khách hơn bất kỳ hãng hàng không nào khác và khai thác nhiều chuyến bay hơn bất kỳ hãng hàng không nào, ngoại trừ American Airlines. Theo JD Power, hành khách đã đánh giá cao hạng hạng phổ thông của Southwest hơn bất kỳ hãng nào ở Bắc Mỹ trong 3 năm liên tiếp.

Trong nhiều thập kỷ, Southwest phát triển mạnh mẽ nhờ tuân thủ mô hình đơn giản là giá vé thấp và dịch vụ tốt. Hãng thường bắt đầu bay đến các sân bay nhỏ bị các hãng hàng không khác bỏ qua, sau đó kích thích nhu cầu và gây áp lực buộc các công ty khác phải giảm giá vé. Vào những năm 1990, Southwest đã trở thành một trong những hãng hàng không đầu tiên của Mỹ bán vé trực tiếp cho khách hàng trực tuyến.

Thành công của Southwest đã tạo cảm hứng cho nhiều hãng hàng không bắt chước. Nhiều hãng hàng không giá rẻ khác cũng bắt đầu xuất hiện.

Tuy nhiên, khi phát triển, hãng này bắt đầu hoạt động tại các sân bay “cao cấp” hơn một chút. Tại đây, việc duy trì chi phí thấp và các chuyến bay thường xuyên trở nên khó khăn hơn.

Hồi năm 2023, Southwest vốn đã phải chật vật sống sót trong cuộc khủng hoảng bão tuyết lớn nhất lịch sử. Theo trang web chuyên theo dõi các chuyến bay FlightAware, hãng này đã phải hủy gần 3.000 lịch trình bay, tức khoảng 70% các chuyến bay của hãng. Con số cao hơn gần 10 lần so với bất kỳ hãng hàng không lớn nào. Theo Bộ Giao thông Vận tải, tỷ lệ hủy chuyến này là quá lớn và “không thể chấp nhận được”.

Quyết định hủy chuyến quy mô lớn của Southwest Airlines đã khiến nhiều du khách bị mắc kẹt. Ai nấy đều hoang mang, rằng bằng cách nào, một công ty có khả năng sinh lời ổn định, dịch vụ hiệu quả và từng là hình mẫu về quản lý khéo léo lại sa sút đến vậy.

Ông Kathleen Bangs, một cựu phi công kiêm phát ngôn viên FlightAware, cho biết lịch trình bay là một “hệ thống rất phức tạp”. Các hãng phải tính đến quy tắc của liên minh hàng không, quy định liên bang và chính sách riêng khi phân bổ phi công và phi hành đoàn. Tuy nhiên, hệ thống của Southwest đã không thể làm điều này sau khi rất nhiều chuyến bay bị hủy.

“Chúng tôi đang chứng kiến những cuộc khủng hoảng xảy ra với mức độ nghiêm trọng và tần suất cao hơn”, ông Casey A. Murray, Chủ tịch Hiệp hội Phi công Southwest Airlines, nói.

Theo: The NY Times, WSJ