“Ăn theo” cơn bão xe điện, một ngành hàng của Trung Quốc bùng nổ lên vị trí thứ 4 thế giới - Mỹ, châu Âu thêm mối lo ngại

Theo dữ liệu phân tích từ Reuters, các nhà sản xuất ô tô và chủ hàng Trung Quốc đang đặt hàng số lượng tàu chở ô tô kỷ lục để hỗ trợ sự bùng nổ xuất khẩu xe điện, đưa Trung Quốc trở thành quốc gia sở hữu đội tàu lớn thứ tư thế giới vào năm 2028.

Dữ liệu từ công ty tư vấn vận tải Veson Nautical cho thấy Trung Quốc hiện có đội tàu lớn thứ tám thế giới với 33 tàu chở ô tô. Nhật Bản có số lượng tàu lớn nhất thế giới với 283 tàu, tiếp theo là 102 tàu của Na Uy, 72 của Hàn Quốc và 61 của Đảo Man.

Các công ty Trung Quốc có 47 tàu được đặt hàng, chiếm 1/4 tổng số đơn đặt hàng trên toàn cầu. Những người mua bao gồm SAIC Motor, Chery Automobile và gã khổng lồ xe điện BYD. Bên cạnh đó là các nhà phân phối khác như COSCO và China Merchants thay mặt cho các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc.

Nhà phân tích Andrea de Luca của Veson cho biết: “Sau khi đội tàu này được chuyển đến Trung Quốc, đội tàu vận tải ô tô do Trung Quốc kiểm soát sẽ tăng từ 2,4% hiện tại lên 8,7%. Chúng tôi hy vọng sẽ thấy các tuyến thương mại mới được thiết lập hầu như chỉ dành cho các nhà sản xuất ô tô (OEM) Trung Quốc.”

Dữ liệu cho thấy sự tăng vọt về đơn đặt hàng chủ yếu mang lại lợi ích cho các nhà máy đóng tàu Trung Quốc, nơi nhận được 82% đơn đặt hàng trên toàn cầu.

Với sự cạnh tranh về giá, người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến chi phí và giữa bối cảnh nền kinh tế suy thoái, các nhà sản xuất ô tô đã tăng cường mở rộng sang các thị trường nước ngoài - nơi xe của họ có giá cao hơn ở quê nhà. Năm ngoái, Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản để trở thành nước xuất khẩu ô tô lớn nhất.

Chỉ riêng BYD đã xuất khẩu hơn 240.000 ô tô vào năm 2023, chiếm khoảng 8% doanh số toàn cầu và có kế hoạch xuất khẩu tới 400.000 chiếc trong năm nay.

Các công ty nước ngoài như Tesla và Volkswagen cũng đã mở rộng sản xuất tại Trung Quốc để xuất khẩu nhằm tận dụng chuỗi cung ứng tiết kiệm chi phí của nước này.

Chi phí vận chuyển tăng cao và sự hỗ trợ của chính quyền địa phương đã thuyết phục các nhà sản xuất ô tô tự mua tàu. Vào cuối năm 2023, giá thuê hàng ngày của một hãng vận tải 6.500 phương tiện đạt 115.000 USD, gấp hơn bảy lần mức trung bình năm 2019, theo dữ liệu từ công ty tư vấn vận chuyển Clarkson.

Tuy nhiên, sự gia tăng xuất khẩu đã khiến Mỹ và EU cáo buộc Trung Quốc đang cố gắng giải quyết tình trạng dư thừa năng lực công nghiệp bằng cách đưa ô tô tràn ngập thị trường của họ với các sản phẩm giá rẻ.

Nhà kinh tế cấp cao Xu Tianchen tại Đơn vị Tình báo Kinh tế cho biết nguy cơ dư thừa công suất cũng rất cao trong ngành đóng tàu, trong đó Trung Quốc thường là mục tiêu chỉ trích hàng đầu.

Tuy nhiên, vẫn còn một số ngóc ngách mà thị trường có thể chưa bão hòa, chẳng hạn như tàu chở hàng bằng ô tô, Xu nói.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen đã nêu lên mối lo ngại về tình trạng dư thừa công suất trong chuyến thăm 4 ngày tới Trung Quốc. Trong khi đó, Bộ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Wang Wentao đang thăm châu Âu, nơi ông có thể sẽ thảo luận về cuộc điều tra của Ủy ban châu Âu về việc liệu xe điện do Trung Quốc sản xuất có đang được hưởng trợ cấp một cách bất công hay không.

Theo Reuters