Tuyên bố không vui vì lãi suất lại tăng, ông Trump đang khiến nhiệm vụ của Fed thêm hóc búa

Như vậy bất chấp những lo ngại về cuộc chiến thương mại đang leo thang và những chỉ trích của Tổng thống Trump, Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) ngày hôm qua đã quyết định tăng lãi suất cơ bản lần thứ 8 kể từ năm 2015.

Sau khi tăng 0,25%, giờ đây mức mục tiêu cho lãi suất cơ bản liên bang nằm trong khoảng 2 – 2,25%, cao nhất kể từ tháng 10/2008, khi sự kiện ngân hàng Lehman Brothers sụp đổ khiến thị trường tài chính thế giới rúng động. Đây cũng là sự kiện châm ngòi cho cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, mở ra thời kỳ Fed duy trì lãi suất thấp và các chương trình nới lỏng định lượng để kích thích nền kinh tế.

Lý do khiến Fed tự tin tăng lãi suất là do nền kinh tế Mỹ đã trở nên khỏe mạnh. Phát biểu sau cuộc họp kéo dài 2 ngày của Ủy ban thị trường mở (FOMC) tại Washington, Chủ tịch Jerome Powell cho biết "việc chính sách tiền tệ dần dần quay trở lại chế độ bình thường đang giúp duy trì nền kinh tế khỏe mạnh".

Ngay sau thông báo của Fed, Tổng thống Donald Trump đã lên tiếng chỉ trích quyết định này. "Nước Mỹ đang làm rất tốt. Nhưng không may là lãi suất vừa tăng thêm một chút, tôi không vui vì điều đó".

Kể từ khi ông Trump nhậm chức tháng 1/2017, Fed đã tăng lãi suất 6 lần. Tuy nhiên không thể phủ nhận thực tế là Fed đang tăng lãi suất với tốc độ thấp hơn so với lịch sử. Nếu đặt vào bối cảnh tỷ lệ thất nghiệp ở dưới mức 4% và tốc độ tăng trưởng vững mạnh như hiện nay, lãi suất của Mỹ vẫn đang ở mức thấp.

Ông Powell và các đồng nghiệp tại Fed đang cố gắng làm được điều mà Fed mới chỉ thành công 1 lần trong suốt lịch sử 104 năm: "thiết kế" một cú hạ cánh mềm cho nền kinh tế bằng cách tăng lãi suất một cách khéo léo sao cho vừa có thể đảm bảo nền kinh tế không quá nóng nhưng cũng sẽ không rơi vào suy thoái vì các điều kiện bị thắt chặt.

Ngoài việc phá vỡ truyền thống khi công khai lên tiếng chỉ trích Fed, ông Trump còn khiến nhiệm vụ của Fed trở nên rắc rối hơn khi phát động cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc – điều có thể làm trật bánh đà tăng trưởng của kinh tế Mỹ và đẩy tăng lạm phát.

Tuy nhiên trong bản thông báo kết luận cuộc họp và cập nhật các dự báo kinh tế, Fed không đề cập đến chiến tranh thương mại và cũng có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy cuộc chiến thương mại sẽ cản đường Fed tăng lãi suất. Theo ông Powell, Fed đã nghe thấy giới kinh doanh phàn nàn về triển vọng thương mại nhưng cho đến nay vẫn chưa nhìn thấy bất kỳ tác động nào đến các số liệu kinh tế.

Thay vào đó Fed vẫn hoài nghi về việc các chính sách cắt giảm thuế của ông Trump sẽ tạo ra lực đẩy lớn cho nền kinh tế. Mặc dù tăng dự báo tăng trưởng cho năm nay và năm 2019, Fed dự báo đến năm 2021 tốc độ tăng trưởng sẽ giảm xuống còn 1,8% - đối lập với mức mục tiêu 3% mà chính quyền Trump đề ra.

Khoảng cách giữa lãi suất ở Mỹ và các nền kinh tế phát triển khác đang bị nới rộng đáng kể. NHTW châu Âu (ECB) vẫn đang duy trì lãi suất cơ bản ở mức -0,4% ít nhất cho đến mùa hè 2019. NHTW Nhật Bản thậm chí chưa có kế hoạch tăng lãi suất trước năm 2020. Trong khi đó việc Fed tăng lãi suất sẽ buộc các thị trường mới nổi phải siết chặt chính sách tiền tệ để bảo vệ đồng nội tệ.