Bệnh viện công thất bại trong tự chủ

Sáng 24-10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 4, Quốc hội (QH) thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi). Xã hội hóa, tự chủ tại các cơ sở y tế là vấn đề được nhiều đại biểu (ĐB) quan tâm.

Cơ chế "trói" bệnh viện công

Theo ĐB Trịnh Xuân An (tỉnh Đồng Nai), trong 121 điều của dự án luật chỉ có một từ "tự chủ" được nêu ở điều 106, đó là chi ngân sách cho tự chủ. Ông An đề nghị cần phải có một chương hay một mục về cơ chế tự chủ.

"Tự chủ cũng giống như một dòng sông được khơi thông, "con thuyền" là các bệnh viện công đi trên đó sẽ được an toàn và rất tiện lợi. Nếu chúng ta xác định không cẩn thận thì rất dễ bị đánh đắm con thuyền đó. Thực tế hiện nay, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện K gần giống hiện tượng con thuyền đã bị đắm vì cơ chế không đầy đủ, không đến nơi đến chốn" - ông An nhấn mạnh.

ĐB Hoàng Văn Cường (TP Hà Nội) cho rằng việc các bệnh viện lớn, có danh tiếng luôn trong tình trạng quá tải nhưng lại xin thôi tự chủ là một sự thất bại của chính sách trong cơ chế quản lý đối với bệnh viện công. Theo ĐB Cường, phần lớn các y - bác sĩ đều mong muốn bệnh viện có đầy đủ các trang thiết bị hiện đại, thuốc và vật tư đúng chủng loại để được toàn quyền lựa chọn, thực hiện các phác đồ điều trị hữu hiệu nhất, không bị giới hạn bởi các ràng buộc khống chế về chi phí, danh mục các loại thuốc, thiết bị. Bên cạnh đó, nếu y - bác sĩ, nhân viên y tế được hưởng mức thù lao thỏa đáng, đúng với công sức thì họ sẽ toàn tâm toàn ý làm việc chứ không bỏ việc, nghỉ việc nhiều như hiện nay.

Cũng theo ông Cường, nhiều bệnh nhân mong muốn và sẵn sàng chi trả viện phí cao để được khám, chữa và điều trị trong điều kiện tốt nhất tại các bệnh viện công lập. Thế nhưng, vì không được đáp ứng nên họ phải mang ngoại tệ đi ra nước ngoài hoặc là phải sang khám, điều trị tại bệnh viện tư, các bệnh viện quốc tế. Những bất cập này đều xuất phát từ nguyên nhân căn bản là cơ chế quản lý đang trói buộc, chưa cho phép bệnh viện khai thác, phát huy hết các tiềm năng, lợi thế vốn có của mình.

Ông Hoàng Văn Cường cho rằng những bất cập nêu trên vẫn đang là một khoảng trống trong dự thảo luật này. Do đó ông đề nghị dự thảo luật cần quy định rõ về tự chủ. Đó là phải trao quyền cho bệnh viện được quyền quyết định tất cả các hoạt động.

Đại biểu Nguyễn Tri Thức, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, đề nghị bổ sung thêm hình thức”mượn tài sản”, tháo gỡ vướng mắc về xã hội hóa y tế. Ảnh: PHẠM THẮNG

Xã hội hóa y tế: Nhiều bất cập

Về chi phí và giá khám bệnh, chữa bệnh quy định tại điều 108 của dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), ĐB Thạch Phước Bình (Trà Vinh) nói rằng, trong bối cảnh hệ thống y tế công ngày càng quá tải và nguy cơ dịch bệnh gia tăng, việc cho phép cơ sở khám, chữa bệnh tư nhân quyết định giá dịch vụ khám, chữa bệnh do cơ sở cung cấp cần phải nghiên cứu thêm. Theo ông, nhà nước cần thống nhất quản lý giá khám, chữa bệnh của bệnh viện công và bệnh viện tư nhân sao cho lợi ích phải hài hòa giữa công và tư, bảo đảm quyền lợi của người bệnh và ổn định xã hội.

Về nội dung này, ĐB Trần Thị Nhị Hà, Giám đốc Sở Y tế TP Hà Nội, đề nghị giá khám bệnh, chữa bệnh của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của nhà nước do Bộ Y tế ban hành áp dụng thống nhất trên toàn quốc. Còn giá khám bệnh, chữa bệnh theo yêu cầu của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của nhà nước và cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thành lập theo phương thức đối tác công - tư do thủ trưởng đơn vị quyết định theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

Về xã hội hóa y tế, ĐB Phạm Khánh Phong Lan (TP HCM) cho rằng thực tế phát sinh một số bất cập. Trong đó, cơ chế tổ chức, nhân sự, tài chính và mua sắm…, các bệnh viện đều không tự quyết được. "Mục tiêu của xã hội hóa hướng đến là phát huy được năng lực của cán bộ, nhân viên y tế trong mỗi cơ sở khám, chữa bệnh. Tuy nhiên, chúng ta đang sa đà, đang loay hoay làm thế nào để mức giá thanh toán theo BHYT thấp nhất" - bà Lan nói.

Từ thực tiễn quản lý bệnh viện, ĐB Nguyễn Tri Thức, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy - TP HCM, đề nghị tại điều 107 cần quy định thêm cụm từ là "mua sắm trang bị y tế" vì thực tế trong thời gian gần đây có một vài cơ sở hợp tác công tư đầu tư xong cơ sở hạ tầng nhưng không có trang thiết bị để hoạt động, sau đó mới đem trang thiết bị y tế từ bệnh viện công sang bệnh viện tư, gây ra khó khăn cho các bệnh viện công. Lãnh đạo Bệnh viện Chợ Rẫy đề nghị QH bổ sung thêm hình thức là "mượn tài sản" tại điểm d, khoản 3, điều 107. Ngoài ra, tại điểm đ, khoản 3, điều 107, nên bổ sung hình thức liên danh liên kết đầu tư trang thiết bị y tế, mua trả dần, trả chậm đối với các thiết bị y tế.

Trước vấn đề còn nhiều tranh luận, ĐB Nguyễn Công Long (tỉnh Đồng Nai) đề nghị QH dành một kỳ họp nữa để thảo luận dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), thay vì thông qua tại kỳ họp thứ 4, vì cho đến thời điểm này, trong dự thảo luật còn 60 điều khoản giao Chính phủ quy định, chưa kể các điều khoản khác nêu "theo quy định của pháp luật" nhưng còn chung chung.

Dự kiến hôm nay (25-10), QH nghe tờ trình về dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi); thảo luận ở hội trường về Luật Thanh tra (sửa đổi) và Luật Dầu khí (sửa đổi).