Bí quyết thịnh vượng qua 5 thế hệ của gia tộc giàu có bậc nhất châu Á: Tuyệt đối không tuyển dâu, rể vào làm việc!

Lee Kum Sheung đã tình cờ sáng chế ra dầu hào từ 130 năm trước, biến đây trở thành loại gia vị nổi tiếng bậc nhất ở Quảng Đông, Trung Quốc thời bấy giờ và cả hiện nay.

Hiện tại, khi đang bước sang thế hệ thứ năm, những thăng trầm trong hoạt động kinh doanh của gia tộc giàu có này đã trở thành một case study điển hình để dạy cho những thành viên gia đình giàu có châu Á – những người sắp được thừa hưởng khối tài sản khổng lồ của gia đình trong một vài năm tới. Nhiều người trong số đó đang loay hoay tìm cách để gia đình mình thoát khỏi câu ngạn ngữ từ lâu "không ai giàu 3 họ".

Kể từ những năm 2000, gia đình ông Lee đã thực hành một hệ thống quản trị rất độc đáo sau khi ông chủ hiện tại Lee Man Tat đã phải rất vất vả mới giành được quyền kiểm soát tập đoàn từ tay những người chú và một người em quá cố của mình. Đế chế này suýt bị chia tách vào lần thứ 3 vào cuối nhưng năm 1990 sau khi người con trai cả của ông Lee đe dọa chiếm lấy ngôi báu.

Nhóm những nhà lãnh đạo hiện tại và trong tương lai của gia đình gồm 14 thành viên đang ngồi trên khối khối tài sản trị giá 15 tỷ USD. Những sáng kiến gần đây của nhóm này gồm việc biến các mảng kinh doanh của gia đình gồm chi nhánh quỹ đầu tư mạo hiểm thành một nền tảng đào tạo cho các con cháu trong gia tộc và đưa các thành viên đến những nơi như thung lũng Silicon và Israel để học hỏi. Mục tiêu chính của việc này là: Giữ cho doanh nghiệp này trường tồn tới 1000 năm.

Những nỗ lực của tập đoàn "đã tạo ra kết quả là sự thịnh vượng của doanh nghiệp qua thế hệ thứ 5, rất hiếm trong giới kinh doanh", theo Jennifer Pendergast – một Giám đốc tại Center for Family Enterprises.

Lee Man Tat hiện 89 tuổi đã nắm ngai vàng sốt 50 năm. Sau cuộc chiến với những người chú của mình, ông đã cho người em trai cổ phần và mời ông này về giúp đỡ công ty phát triển. Tuy nhiên, tầm nhìn công ty đã bị chia rẽ vào những năm 1980 và Lee Man Tat cuối cùng giành lại toàn quyền điều hành. Các con ông bắt đầu gia nhập doanh nghiệp gia đình cùng thời điểm này, sau khi tốt nghiệp các đại học hàng đầu ở Mỹ về khoa học thực phẩm, công nghệ sinh học, marketing và tài chính.

Hoạt động quản trị trong doanh nghiệp của gia đình lại được thúc đẩy phải thay đổi sau khi cuối những năm 1990 châu Á rơi vào tình trạng khủng hoảng tài chính và con trai Lee Man Tat là Sammy Lee đã đe dọa sẽ rời khỏi gia đình. Sau đó, tập đoàn đã tạo ra một hội đồng gia đình vào năm 2002 để thiết lập căn cứ cho một văn phòng gia đình, một hiến pháp gia tộc, nền tảng cho các thành viên học tập.

Một trong những quy định trong "hiến pháp" này đó là: Chỉ những ai cùng huyết thống mới có thể sở hữu cổ phần; tập đoàn không tuyển con rể, con dâu vào làm việc; người thừa kế trẻ phải được làm việc ở các doanh nghiệp bên ngoài gia đình sau đó mới trở về. Một màn hình điện tử trong trụ sở của công ty gần đây đã hiển thị thông tin cho thấy hội động này đã họp 65 lần trong 16 năm, 215 ngày và 17 giờ.

Hiện nay, đế chế của Lee Kum Kee đang hoạt động đa dạng hơn ngoài dầu hào, họ sở hữu một doanh nghiệp hoạt động từ bất động sản tới chăm sóc sức khỏe, vốn đầu tư mạo hiểm. Họ cũng đã mua tòa nhà Walkie Talkie ở London với mức giá kỷ lục 1,7 tỷ USD vào năm 2017 và hiện đang phát triển một trụ sở ở Quảng Châu.

LKK Health Products được dẫn dắt bởi Sammy đã vượt mảng kinh doanh dầu hào trở thành cỗ máy tăng trưởng chính của tập đoàn. Mảng Infinitus của họ đạt doanh thu 4,5 tỷ USD, biến đây trở thành đế chế bán hàng trực tiếp lớn nhất thế giới sau Amway, Avon và Herbalife Nutrition. Các sản phẩm của họ bao gồm chăm sóc da, sức khỏe...

Thử thách thực sự của Lee Kum Kee là liệu thế hệ tiếp theo có thể duy trì được doanh nghiệp khi ông về hưu hay không.

Theo nghiên cứu của Kellogg School thì thế hệ thứ 5 của Lee Kum Kee cho thấy sự thích thú trong kinh doanh với một vài người có lợi thế về việc được thực tập và đào tạo kỹ càng.

"Họ đang đối diện với cuộc chuyển giao quyền lực nhưng nó không chỉ đơn giản là thừa kế những di sản đã có mà còn là tạo ra khác biệt và mở rộng hoạt động kinh doanh", theo Lee Chack Fan – một giáo sư đã về hưu. "Họ phải đáp ứng những nhu cầu của thị trường khi mọi thứ thay đổi".