Cách xử lý khi lỡ cài phần mềm độc hại vào điện thoại: Lưu lại ngay để không mất hết tiền trong tài khoản!

Công an Đồng Tháp cảnh báo, hiện nay, các đối tượng lừa đảo đang tận dụng tâm lý thiếu cảnh giác của những người dùng thiết bị di động, để thực hiện các hành vi giả danh cơ quan thực thi pháp luật, cơ quan hành chính nhà nước,… lừa người dân tải tệp APK (Android Package Kit) và cài đặt ứng dụng chứa mã độc có tên như: Tổng Cục Thuế, Dịch Vụ Công, Căn Cước Công Dân, Định Danh Điện Tử... 

Các phần mềm chứa mã độc này sẽ giúp đối tượng lừa đảo vượt qua hầu hết các biện pháp xác thực và bảo vệ của thiết bị di động, từ đó lấy cắp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng để chiếm đoạt tiền và tài sản của nạn nhân.

Một số dấu hiệu phổ biến cho thấy điện thoại bị nhiễm phần mềm độc hại

1. Ứng dụng thường xuyên bị treo: Ứng dụng bị treo là điều không thể tránh khỏi. Nhưng nếu nhiều ứng dụng bị dừng hoạt động đột ngột hoặc không hoạt động bình thường, thì có thể có phần mềm độc hại đang hoạt động.

2. Tăng mức tiêu thụ dữ liệu: Các ứng dụng bị nhiễm phần mềm độc hại thường chạy ngầm dẫn đến tiêu thụ nhiều dữ liệu hơn. Người dùng có thể buộc đóng hoặc xóa dữ liệu lưu trữ của chúng nhưng giải pháp này chỉ là tạm thời vì nó sẽ tiếp tục hoạt động trở lại khi người dùng mở lại ứng dụng.

3. Điện thoại hao pin nhanh: Các ứng dụng bị nhiễm phần mềm độc hại chạy ngầm mà người dùng không biết sẽ tiêu tốn năng lượng và làm giảm tuổi thọ pin của điện thoại.

4. Điện thoại quá nóng: Các ứng dụng bị nhiễm phần mềm độc hại chạy ngầm sẽ chiếm dụng nhiều dung lượng bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên của điện thoại. Điều này làm cho điện thoại có thể gặp khó khăn khi thực hiện các tác vụ khác cùng lúc, khiến nhiệt độ của điện thoại nóng lên nhanh chóng.

5. Xuất hiện các tin nhắn rác: Phần mềm độc hại có thể gửi liên kết qua email hoặc tin nhắn đến các liên hệ để nhử người dùng truy cập vào. Tin tặc cũng có thể sử dụng chúng để mua hàng mà người dùng không biết. Người dùng có thể nhận thấy các giao dịch đáng ngờ này trong bảng sao kê ngân hàng của mình hoặc nhận biên lai qua email.

Khi đã cài đặt phần mềm chứa mã độc, người dân nên làm gì?

Khi có những dấu hiệu nghi ngờ điện thoại bị nhiễm phần mềm độc hại, người dùng nên thực hiện các bước sau để loại bỏ nó.

1. Quét và xóa phần mềm độc hại bằng chương trình bảo mật tích hợp trong điện thoại

Hầu hết các điện thoại hiện nay đều đi kèm với một chương trình bảo mật chuyên dụng của nhà sản xuất. Người dùng nên kiểm tra xem điện thoại của bạn có chương trình như vậy hay không và thực hiện quét toàn bộ hệ thống. Sau khi quét, nếu chương trình phát hiện ra các phần mềm độc hại hãy xóa nó ngay lập tức.

2. Sử dụng Chế độ an toàn (Safe mode) của Android để xóa phần mềm độc hại

Người dùng cũng có thể chạy “Chế độ an toàn” để khôi phục cài đặt gốc cho điện thoại Android và quan sát xem điện thoại của bạn có hoạt động bình thường không, nếu không, người dùng cần phải kiểm tra tất cả các ứng dụng đã cài đặt và gỡ các ứng dụng đáng ngờ.

3. Xóa bộ nhớ cache của trình duyệt và bật chế độ bảo vệ Play Protect của Google

Các ứng dụng lưu trữ bộ nhớ cache của trang web để làm cho các trang web tải nhanh hơn khi người dùng truy cập lại chúng. Việc xóa chúng có thể khiến các trang web tải chậm hơn một chút khi bạn truy cập lại. Nhưng với tính năng dọn dẹp bộ nhớ cache, người dùng cũng có thể xóa kết nối giữa điện thoại của mình với các trang web độc hại.

Ngoài ra, người dùng cũng nên bật tính năng phát hiện và ngăn chặn các ứng dụng có hại Play Protect của Google. Tính năng này sẽ quét mọi ứng dụng mà người dùng đã cài đặt bất kể đã tải chúng xuống ở đâu.

Tính năng Play Protect cũng tiến hành kiểm tra định kỳ về bảo mật điện thoại của người dùng. Khi phát hiện phần mềm độc hại, Play Protect sẽ thông báo cho người dùng để gỡ cài đặt các ứng dụng độc hại hoặc tự động xóa chúng và thông báo cho người dùng sau đó.

4. Cập nhật điện thoại lên phiên bản hệ điều hành mới nhất

Việc cập nhật điện thoại lên phiên bản hệ điều hành mới nhất sẽ cải thiện chức năng và khả năng tương thích của điện thoại với các ứng dụng và thiết bị khác. Người dùng cũng sẽ được vá các lỗ hổng bảo mật và cập nhật được các tính năng mới thú vị hơn. Thông thường, người dùng sẽ nhận được thông báo khi có bản cập nhật mới, nếu không hãy kiểm tra các bản cập nhật phần mềm trong menu cài đặt.

5. Khôi phục cài đặt gốc cho điện thoại

Khi người dùng thực hiện khôi phục cài đặt gốc trên điện thoại của mình, thao tác này sẽ xóa mọi cài đặt, tệp hoặc ứng dụng, đưa thiết bị trở về trạng thái ban đầu trước khi mở hộp và kích hoạt. Tuy nhiên, người dùng nên cân nhắc chỉ áp dụng cách này khi tất cả các bước khác không thể loại bỏ phần mềm độc hại và lưu ý tạo ra bản sao lưu dữ liệu trước khi khôi phục cài đặt gốc để tránh bị mất dữ liệu.

Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Đồng Tháp khuyến cáo người dùng nên thực hiện những phương pháp khắc phục và phòng chống nguy cơ từ ứng dụng độc hại, như không nghe theo lời giả danh từ số điện thoại lạ, không điền thông tin nhạy cảm vào đường link lạ, không tải và cài đặt phần mềm lạ. Nếu đã cài, hãy lập tức ngắt kết nối internet (3G, 4G, WiFi...), bật điện thoại sang chế độ bay và lập tức liên hệ với ngân hàng để khoá tài khoản tạm thời. 

Cùng với đó, nên cài đặt lại thiết bị, có thể tự cài hoặc đến các trung tâm bảo hành hoặc các cửa hàng điện thoại uy tín, sử dụng Google Play Protect để quét và dò tìm các phần mềm độc hại trên thiết bị di động. Khi phát hiện dấu hiệu nghi vấn hoặc là nạn nhân trong vụ việc tương tự, người dân cần kịp thời báo ngay với công an để được hướng dẫn, xử lý.