Cảng loại III duy nhất dự kiến được quy hoạch tiềm năng thành cảng biển đặc biệt

Cụ thể, hệ thống cảng biển Việt Nam gồm 2 cảng đặc biệt là cảng biển Hải Phòng và cảng Bà Rịa - Vũng Tàu và 15 cảng biển loại I bao gồm các cảng: Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa, TP.HCM, Đồng Nai, Cần Thơ, Long An và Trà Vinh.

Trong số này, các cảng biển Thanh Hóa, Đà Nẵng, Khánh Hòa, TP. HCM được quy hoạch tiềm năng thành cảng biển đặc biệt.

6 cảng biển loại II là các cảng Quảng Bình, Quảng Trị, Ninh Thuận, Bình Thuận, Hậu Giang, Đồng Tháp và 13 cảng biển loại III gồm các cảng Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Phú Yên, Bình Dương, Vĩnh Long, Tiền Giang, Bến Tre, Sóc Trăng, An Giang, Kiên Giang, Bạc Liêu và Cà Mau. 

Riêng cảng biển Sóc Trăng được quy hoạch tiềm năng thành cảng biển đặc biệt.

Trước đó, ngày 28/2/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 287/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch vùng đồng bằng sông Cửu Long thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; trong đó cũng nêu rõ: Khu bến Trần Đề (cảng biển Sóc Trăng) định hướng quy hoạch tiềm năng thành cảng biển đặc biệt, đảm nhận vai trò cảng cửa ngõ vùng đồng bằng sông Cửu Long...

Ngày 18/6/2022, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 78/NQ-CP về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 13 ngày 02/4/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Nghị quyết này đề ra định hướng: “Hoàn thành hệ thống cảng biển theo quy hoạch, trong đó cảng Trần Đề phát triển thành cảng đặc biệt và cửa ngõ vùng…” (Mục 15, điều 2, chương II).

Tháng 5/2023, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng đã có công văn gửi Bộ Giao thông Vận tải đề xuất chủ trương lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đầu tư xây dựng cảng biển Trần Đề. Về phương thức đầu tư, tỉnh này kiến nghị trung ương xem xét, chấp thuận việc cho phép nhà đầu tư đề xuất dự án theo quy định pháp luật về đầu tư công, hoặc theo phương thức đối tác công tư (PPP) phù hợp nhu cầu, năng lực của nhà đầu tư hoặc cơ quan nhà nước đề xuất dự án. Giữa tháng 6/2023, Bộ Giao thông Vận tải đã có văn bản gửi Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng ủng hộ đề xuất nói trên.

Tuy nhiên, tại văn bản phản hồi công văn của Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng đề xuất xin chủ trương lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đầu tư xây dựng cảng biển nước sâu Trần Đề, trong đó tỉnh này đã đề cập đến quy hoạch cảng Trần Đề là cảng biển đặc biệt, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận định: Nghị quyết 78 của Chính phủ không nêu rõ thời điểm nào sẽ quy hoạch cảng biển Trần Đề (cảng biển Sóc Trăng), mốc 2030 hay mốc 2045, thành cảng biển đặc biệt và là cảng cửa ngõ vùng. Vì vậy, căn cứ vào quy hoạch chung tại Quyết định 1579/QĐ-TTg và Nghị quyết 78/NQ-CP, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, tỉnh Sóc Trăng chưa được công bố quy hoạch cảng biển Trần Đề là cảng đặc biệt.

Bộ Kế hoạch Đầu tư cũng đề nghị tỉnh Sóc Trăng xác định và làm rõ quy mô đầu tư của dự án cảng biển Trần Đề phù hợp với quy hoạch chung.