Chazuke - món cơm "nhà nghèo" nhưng là cả một câu chuyện đáng suy nghĩ của người Nhật

Chazuke được xem là món cơm trộn phổ biến nhất và được người dân Nhật Bản vô cùng yêu thích. Món ăn này bắt đầu phổ biến vào thời kỳ Heian với tên gọi là "yuzuke", sau đó dần dần trở nên quen thuộc và là một nét văn hóa không thể thiếu của người Nhật. Những ngày lười nấu nướng hay ngán những món như mì udon, ramen… một bát cơm chazuke chính là sự lựa chọn lý tưởng. Từ những năm 70, những gói gia vị ăn liền với đầy đủ nguyên liệu của chazuke đã xuất hiện, chính thức đưa chazuke trở thành món ăn liền phủ sóng trên khắp quốc gia Nhật Bản.

Món ăn "dễ làm - dễ ăn" đến khó tin

Chazuke (茶漬け, ちゃづけ) hay ochazuke (お茶漬け) là một món cơm bình dị của xứ sở hoa anh đào, thường được gọi với cái tên là cơm chan nước trà. Nguyên liệu của chazuke vô cùng đơn giản với cơm và những thức ăn thừa từ bữa ăn trước hoặc trong tủ lạnh, thêm chút nước trà, nước dùng dashi hoặc nước nóng chan lên trên. Chẳng cần mất thời gian sơ chế, chuẩn bị, chazuke được chế biến vô cùng nhanh gọn. Vốn nổi tiếng là một quốc gia có nền ẩm thức hết sức cầu kì, tỉ mỉ và chính xác trong kĩ thuật nấu nướng, các tín đồ ăn uống ắt hẳn đã rất bất ngờ khi xứ Phù Tang lại có một món ăn mộc mạc và "thô sơ" thế này. Tuy vậy, chazuke vẫn luôn là một niềm tự hào đầy kiêu hãnh của người Nhật, nó đã làm nên một mảnh ghép riêng độc đáo cho bức tranh ẩm thực của quê hương.

Mộc mạc, thô sơ mà tinh tế tuyệt vời

Đừng vội nghĩ rằng chazuke là món cơm trộn "nhà nghèo" hay món ăn toàn đồ thừa mà xem nhẹ giá trị của nó nhé. Nhìn vào bát cơm đầy ắp nguyên liệu được cắt tỉa gọn gàng, bày sắp ngay ngắn ngập trong nước trà nóng hổi nghi ngút khói, người ta lại càng phục hơn những tinh tế và trân trọng của người Nhật với ẩm thực, với thực khách muôn nơi. Cơm trộn nhưng vẫn đẹp mắt chứ không xấu xí, "hổ lốn" chút nào. Lại nói đến nước trà, người Nhật sẽ nhất quyết chọn trà xanh thuần khiết chứ không phải loại trà nhiều hương vị nào cả. Nước trà xanh nóng hổi vừa đủ để át đi mùi đồ ăn thừa nhưng vẫn làm tăng hương vị và cảm giác thanh nhẹ dễ chịu của một món ăn thuần Nhật tuyệt đối.

Những thứ có sẵn bên mình đã thật đáng quý

Ẩm thực không đơn giản chỉ là chuyện ăn uống, ẩm thực còn gửi gắm văn hóa, tình yêu của con người. Đâu phải người Nhật "keo kiệt" hay tiếc những thứ đồ ăn thừa mà đem mời khách mấy bát chazuke mộc mạc đơn sơ. Vẫn còn nhớ trong bộ phim "Hương vị cơm chan trà" (Ochazuke no aji) của đạo diễn Ozu Yasujiro năm nào, chính bát cơm chazuke đã hàn gắn tình cảm cho đôi vợ chồng tưởng chừng "nhạt nhẽo" trở lại đầy yêu thương. Không biết từ lúc nào, cuộc sống bình yên bên người bạn đời hiền lành chợt khiến người vợ cảm thấy buồn tẻ và nhàm chán. Chỉ đến khi nhìn thấy bát chazuke người chồng tự tay làm cho mình, người vợ mới cảm nhận được hết tấm lòng thương yêu và ấm áp ấy, tháo gỡ mọi mâu thuẫn và sống hạnh phúc bên nhau trọn đời.

Thông qua những thước phim gần gũi, thông qua bát cơm chazuke đầy chân tình, người ta lại càng quý hơn những con người xứ mặt trời mọc. Vốn là một quốc gia nghèo tài nguyên, lại trải qua nhiều đau thương của chiến tranh, người Nhật biết cách nhìn nhận và quý trọng cuộc sống rất nhiều. Người Nhật trân quý tự nhiên lắm, họ biết nâng niu, biết tỉ mẩn với những thứ giản dị, bé nhỏ nhất, tận dụng tất thảy mọi món quà mà thiên nhiên ban tặng. Không cần cầu kì kiểu cách, mọi thứ trong cuộc sống hàng ngày, từng ngọn rau, hoa trái ở khe suối, rừng cây cũng được người Nhật khéo léo chế biến thành nhiều món ngon độc đáo, tinh tế. Để rồi chính sự trân trọng và quý mến với tự nhiên, với từng nguyên liệu như thế mà ẩm thực Nhật Bản lại càng xinh đẹp, xuất sắc hơn bội phần.

Ngày nay, chazuke đã được biến tấu sáng tạo trở nên sang trọng, cầu kì, với nguyên liệu phong phú và bày trí đẹp mắt, tinh tươm hơn rất nhiều. Dẫu vậy, chazuke vẫn luôn giữ trọn tinh thần và vẻ đẹp truyền thống đầy nhân văn của mình, về một câu chuyện ý vị nhưng dạy người ta biết quý trọng và yêu thương những món quà từ thiên nhiên, những con người gần gũi cạnh bên sớm tối. Chazuke mộc mạc nhưng là một niềm tự hào của ẩm thực Nhật Bản, là cách mà họ biến những thứ nhỏ bé đơn sơ trở nên tinh túy, đẹp đẽ. Được chiêm ngưỡng và nhìn ngắm chazuke, người ta lại bận tâm suy nghĩ thật nhiều về một cách nhìn nhận cuộc sống, một cách trân quý ẩm thực thật tuyệt vời của những con người nơi đây.

Nguồn: Tokyo Story, Wikipedia