Chính sách miễn visa và "nút thắt cổ chai" của du lịch Việt

Ngày 30/6/2018 là thời hạn miễn thị thực cho 5 nước châu Âu (Anh, Pháp, Đức, Italy, Tây Ban Nha) sẽ kết thúc, nhưng hiện nay Chính phủ vẫn chưa quyết định là sẽ gia hạn miễn thị thực hay sẽ dừng chính sách này. 

Miễn thị thực du lịch thua xa các nước khu vực 

Việt Nam là một trong những nước có chính sách visa khắt khe, hiện mới chỉ miễn thị thực du lịch cho công dân 24 nước, ít hơn nhiều so với các nước trong khu vực.

Cụ thể, trong khu vực Đông Nam Á, Indonesia miễn thị thực cho công dân 168 nước; Malaysia hiện đang miễn thị thực cho công dân 162 nước; tiếp sau là Singapore, Philippines miễn thị thực cho công dân 159 nước; Thái Lan miễn thị thực cho công dân của 57 nước... Các nước này cũng đều áp dụng chính sách cấp thị thực tại cửa khẩu và thị thực điện tử.

Về việc miễn thị thực cho 5 nước Tây Âu - nhóm nước khách du lịch có tỷ lệ chi trả cao, số liệu thống kê cho thấy, ngay năm đầu tiên miễn thị thực (2015) đã có 720.000 lượt khách Tây Âu đến Việt Nam. Năm 2016, lượng khách này tăng lên 835.000 lượt, tăng 16%, doanh thu đạt 202 triệu USD.

Năm 2017, lượng khách Tây Âu đến Việt Nam đã cán mốc 1,5 triệu lượt người, góp phần làm nên kỷ lục của du lịch Việt Nam khi lần đầu tiên cán mốc 12,9 triệu lượt khách quốc tế.

Để ngành du lịch được cởi trói, cán mốc 18,5 triệu khách quốc tế, doanh thu 20 tỷ USD theo Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị, nhiều địa phương, hiệp hội, bộ, ngành… gần đây liên tiếp kiến nghị Chính phủ tiếp tục miễn thị thực cho công dân năm nước châu Âu là Anh, Đức, Pháp, Ý và Tây Ban Nha.

Ông Vũ Thế Bình, Phó chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam, cho biết, visa là chính sách cực kỳ quan trọng trong phát triển du lịch. Theo Hội đồng Lữ hành thế giới, chính sách visa cởi mở sẽ làm tăng 8-10% lượng khách. Điều này minh chứng rõ ở Việt Nam, sau thời gian trì trệ, Chính phủ quyết định miễn thị thực cho 5 nước Tây Âu, lập tức du lịch Việt Nam phát triển mạnh.

"Đối với một thị trường xa như Tây Âu, khách du lịch chi trả cao thì con số tăng trưởng 15 -20% mà Việt Nam đạt được mỗi năm là niềm mơ ước với nhiều nước. Khi mở cửa, khách lập tức sẽ tăng trưởng, visa là điều đầu tiên thể hiện thái độ của chúng ta với khách du lịch, có chào đón, mời mọc họ không. Tất nhiên khách du lịch sẽ muốn đến những nước có thủ tục visa đơn giản, thủ tục nhập cảnh dễ dàng", ông Bình nêu quan điểm.

Ông Vũ Thế Bình

Ông Bình cho rằng để du lịch được cởi trói thì cần gia hạn miễn thị thực, đồng thời mở rộng các nước được miễn. Về thời hạn, nên miễn 5 năm để các công ty du lịch dễ dàng trong việc thiết kế các tour cho khách.

"Thời hạn 15 ngày rất khó thiết kế tour đối với khách chi trả cao, nghỉ dài. Việc không cho phép quay trở lại sau 30 ngày cũng nên huỷ bỏ, người ta vừa đi ra có quyền quay trở lại ngay, chúng ta chào đón họ cơ mà", ông Bình nói.

"Không thoáng được Singapore thì ít nhất cũng bằng Thái Lan"

Chính sách visa giống như chìa khoá vàng giúp cởi trói cho du lịch Việt nhưng đến nay, việc miễn visa du lịch của Việt Nam vẫn còn khắt khe. Các hình thức visa qua mạng (visa online), qua cửa khẩu (visa on arrival) của nước ta so với các điểm đến cạnh tranh trong khu vực rất hạn chế.

"Đối với du khách quốc tế từ các nước phát triển, vấn đề visa không phải ở mức phí vì nó quá nhỏ trong tổng chi phí chuyến đi mà là ở sự nhiêu khê, cảm giác khó chịu nếu phải xin visa, trong khi họ được miễn visa vào nhiều nước khác", TS. Lương Hoài Nam, chuyên gia du lịch - hàng không, cho rằng muốn có nhiều khách đến thăm nhà thì nhà mình phải dễ đến, muốn có nhiều khách hàng đến chỗ mình mua hàng, tiêu tiền thì chỗ mình phải dễ đến.

Vị chuyên gia này nhận định, đối với những mục tiêu phát triển du lịch rất cao mà Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị đề ra, cải thiện chính sách visa du lịch, bao gồm mở rộng diện miễn visa du lịch, visa qua mạng, đơn giản hóa thủ tục xin và duyệt cấp visa tại cửa khẩu là một trong những điều kiện tiên quyết để thành công.

TS. Lương Hoài Nam

"Nếu chưa thể thoáng được như Malaysia, Singapore, thì ít nhất cũng cần được như Thái Lan", TS. Lương Hoài Nam cho hay. 

Theo đó, ngay trước mắt, ông đề xuất Chính phủ cần tăng số ngày miễn visa từ 15 ngày lên 30 ngày cho công dân 12 nước đã được miễn visa là Nga, Anh, Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Ý, Thụy Điển, Đan Mạch, Na Uy, Phần Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản để phù hợp với độ dài các tour xuyên Việt và số ngày nghỉ phép của du khách.

Kéo dài thời hạn các chương trình miễn visa du lịch hiện đang là từng năm lên mỗi giai đoạn dài 5 năm hoặc tốt hơn nữa là dài 10 năm để các doanh nghiệp hàng không, du lịch yên tâm đầu tư đủ mạnh vào các hoạt động xúc tiến du lịch tại các thị trường.

Ông Nam cũng cho rằng cần bỏ quy định "mỗi lần nhập cảnh phải cách ngày xuất cảnh khỏi Việt Nam lần trước ít nhất 30 ngày bởi quy định này vô hiệu hóa khả năng biến Việt Nam thành một trung tâm hàng không và du lịch đường dài. Ngoài ra, cần tiếp tục theo đuổi để hiện thực hóa ý tưởng "Một visa - Nhiều điểm đến" trong Tiểu vùng CLMV (Campuchia - Lào - Việt Nam - Myanmar) mà nước ta có vai trò quan trọng.

Đối với phân thị du lịch "Ngôi nhà thứ hai", ông Nam lấy ví dụ ở Malaysia chương trình này rất phát triển khuyến khích người nước ngoài mua bất động sản ở Malaysia.

Tại Việt Nam, ông Nam cho rằng, nhiều doanh nghiệp bất động sản cũng có nhu cầu mở rộng bán các bất động sản du lịch như biệt thự, condotel cho người nước ngoài nhưng gặp khó khăn bởi người mua các bất động sản đó cần phải xin visa để về "ngôi nhà thứ hai" của mình.

"Bất động sản là thứ người nước ngoài bỏ tiền ra mua, nhưng không thể mang ra khỏi Việt Nam. Để khuyến khích họ mua, cần có những chính sách phù hợp, kể cả về visa", ông Nam hiến kế.