Chuyện thật như đùa: Tương lai của thị trường nhôm toàn cầu đang phụ thuộc vào tình trạng mưa - nắng tại một khu vực này

Sản lượng nhôm sơ cấp toàn cầu đã tăng 2% so với cùng kỳ năm ngoái, lên 16,9 triệu tấn trong 3 tháng đầu năm 2023, theo đánh giá của Viện Nhôm Quốc tế (IAI).

Tuy nhiên, đừng để những con số tăng trưởng này đánh lừa.

Sản xuất nhôm bên ngoài Trung Quốc đang đi ngang khi mà lượng dự án khởi động lại và dự án cắt giảm tương đương nhau.

Trung Quốc, chiếm gần 60% sản lượng kim loại cơ bản thế giới, đã tăng sản lượng lên 3,9% so với quý I/2022 nhưng tốc độ tăng trưởng đã giảm mạnh chỉ còn 0,9% trong tháng 3.

Nếu xét về tốc độ tăng trưởng hàng năm, sản lượng 39,9 triệu tấn của Trung Quốc trong tháng trước là mức thấp nhất trong 1 năm qua, giảm 1,6 triệu tấn so với mức kỷ lục 41,5 triệu tấn của tháng 8/2022.

Việc tăng công suất và tái khởi động một số dự án mới không thể bù đắp sản lượng thấp ở tỉnh Vân Nam, nơi các nhà máy luyện kim đã buộc phải giảm hoạt động do hạn hán gây thiếu điện. Sản xuất nhôm của Trung Quốc hiện phụ thuộc vào thời tiết ở miền Nam nước này. Thị trường nhôm toàn cầu cũng vậy.

Cầu mưa

Tỉnh Vân Nam chiếm khoảng 12% công suất nhôm của Trung Quốc và sản xuất 4,2 triệu tấn vào năm 2022. Đây là một trung tâm sản xuất đang phát triển nhanh chóng khi các nhà khai thác Trung Quốc “di cư” khỏi các tỉnh sử dụng than để sản xuất nhôm. Họ mong muốn sản xuất nhôm “xanh” bằng cách sử dụng năng lượng thủy điện.

Tuy nhiên, thủy điện cần mưa và Vân Nam đang phải qua đợt hạn hán tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ.

Thủ phủ Côn Minh của tỉnh này, nơi chỉ nhận 10% lượng mưa từ đầu năm so với mức bình thường, đã cảnh báo hạn hán cấp độ màu da cam, là mức cảnh báo nghiêm trọng thứ 2 trong hệ thống 4 cấp. Nhiều thị trấn khác cũng tương tự, theo China Daily.

Các doanh nghiệp sử dụng năng lượng công nghiệp, bao gồm cả các nhà máy luyện nhôm, đã bị yêu cầu giảm hoạt động để cân bằng hệ thống điện. Khoảng 2 triệu tấn nằm trong năng lực sản xuất của tỉnh đã ngừng hoạt động, theo Li Jiahui, nhà phân tích tại công ty tư vấn Shanghai Metals Market.

Mặc dù các tỉnh khác đã khởi động lại nhà máy, hoặc đưa vào hoạt động các dây chuyền điện phân mới, tác động này vẫn không đủ bù đắp được thiệt hại ở Vân Nam.

Trên lý thuyết, mọi chuyện có thể thay đổi khi mùa mưa đang đến gần nhưng trên thực tế, không ai biết lượng mưa có đủ để các nhà máy luyện kim kích hoạt lại công suất hay không.

Sản xuất ở phương Tây đi ngang

Sản xuất nhôm sơ cấp bên ngoài Trung Quốc gần như không thay đổi so với cùng kỳ năm ngoái. Chỉ có 2 khu vực ghi nhận thay đổi đáng kể trong 3 tháng đầu năm.

Sản lượng nhôm tại Mỹ Latin tăng 24% nhờ tăng tốc ở nhà máy luyện kim Alumar thuộc Brazil - khởi động lại sau 6 năm chăm sóc và bảo trì và nhà máy Aluar (Argentina) hoạt động đủ công suất trở lại. Tuy nhiên, khu vực này chiếm tỷ lệ tương đối nhỏ khi chỉ chiếm 5% sản lượng của các nước ngoài Trung Quốc.

Trong khi đó, sản xuất nhôm tại Tây Âu đã giảm 10% trong quý I. Giá năng lượng tăng cao buộc nhiều nhà máy luyện kim phải ngừng hoạt động trong năm qua. Công suất hoạt động hàng năm trong khu vực này đã giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm là 2,7 triệu tấn. Sản lượng tại đây dường như đã chạm đáy và không có thông báo mới nào về việc cắt giảm thêm.

Năm 2024, Tây Âu sẽ chứng kiến sự trở lại của nhà máy luyện kim San Ciprian ở Tây Ban Nha. Một số nơi khác cũng có thể kích hoạt lại công suất bị cắt giảm nếu giá điện giữ ở mức thấp.

Trông chờ thời tiết

Tuy nhiên, vị trí thống trị của Trung Quốc trong bức tranh nhôm toàn cầu đồng nghĩa nước này nắm giữ chìa khóa cho mọi mô hình sản xuất trong tương lai.

Trong khi đó, biến số quan trọng của Trung Quốc lại là Vân Nam, nơi có thể tạo ra lượng kim loại nhiều bằng tất cả lò luyện kim ở Bắc và Nam Mỹ cộng lại.

Cả chuỗi cung ứng toàn cầu và giá nhôm đang ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào lượng mưa ở miền Nam Trung Quốc. Tính thời vụ là một nguồn biến động mới với kim loại quan trọng bậc nhất cho hàng loạt ngành công nghiệp sản xuất toàn cầu.