Có nguồn nguyên liệu quan trọng nhiều không kém Trung Quốc, quốc gia hàng xóm Việt Nam trở thành 'sân chơi' mới của các hãng xe châu Âu

Vào cuối năm nay, Liên minh châu Âu (EU) và Indonesia sẽ hoàn tất hiệp định thương mại tự do khi quốc gia Nam Á này chuẩn bị thúc đẩy ngành công nghiệp xe điện (EV) của mình.

Quốc gia Nam Á với hơn 280 triệu dân tự hào có nguồn niken dồi dào và các nguyên liệu thô quan trọng khác để sản xuất ô tô hiện đại. Nhưng Jakarta đã áp đặt lệnh cấm xuất khẩu niken và đang chuẩn bị một lệnh cấm khác đối với bauxite, loại quặng dùng để sản xuất nhôm.

Thay vì vận chuyển tài sản khoáng sản của mình sang Trung Quốc và các nước khác, Indonesia hiện có ý định xây dựng chuỗi cung ứng EV từ đầu đến cuối trên bờ biển của chính mình và đưa nền kinh tế nước nhà tham gia theo hướng chuỗi cung ứng.

Khi làm như vậy, quốc gia này cũng đang định vị mình là một giải pháp thay thế cho các thương hiệu quốc tế bên ngoài Trung Quốc.

Chiến lược dường như đã mang lại kết quả. Tháng trước, Bộ trưởng Đầu tư Indonesia Bahlil Lahadalia tiết lộ rằng nhà sản xuất ô tô Đức Volkswagen dự định xây dựng một hệ sinh thái pin EV ở Indonesia.

Ford và Tesla tìm chỗ đứng ở Indonesia

Mặc dù là quốc gia đông dân nhất Đông Nam Á và là nền kinh tế lớn nhất khu vực, quan hệ thương mại của EU với Indonesia tương đối nhỏ. Thương mại hàng hóa song phương trị giá chỉ 24,8 tỷ euro (27,3 tỷ USD) vào năm 2021. Con số này chưa bằng một nửa kim ngạch thương mại giữa EU và Việt Nam, quốc gia có dân số 100 triệu người.

Và khi Đức tìm cách thắt chặt quan hệ, các đối thủ từ Mỹ đã bắt đầu hành động. Ford, gã khổng lồ sản xuất ô tô có trụ sở tại Mỹ, đã hợp tác với một số công ty đang hoạt động ở Indonesia. Trong khi đó, Tesla, công ty hàng đầu thế giới về xe điện cũng đang đàm phán với chính phủ Indonesia.

BASF SE có trụ sở chính tại Đức, một trong những nhà sản xuất hóa chất lớn nhất thế giới, cũng được cho là đang tìm cách đầu tư vào một nhà máy tinh chế niken-coban với công ty đa quốc gia Eramet SA của Pháp.

Chris Humphrey, giám đốc điều hành của Hội đồng Kinh doanh EU-ASEAN, đại diện cho các doanh nghiệp châu Âu ở Đông Nam Á, cho hay: “Tôi tin rằng chúng ta sẽ thấy nhiều thương vụ đầu tư như vậy trong tương lai”.

Thương vụ bạc tỷ chưa được xác nhận

Một trong những sản phẩm chính được sử dụng để sản xuất pin EV là kết tủa hydroxit hỗn hợp (MHP), một vật liệu niken trung gian. Đối với Kevin O'Rourke, một nhà phân tích và hiệu trưởng tại công ty tư vấn Reformasi Information Services có trụ sở tại Jakarta, MHP là "dầu thô của tương lai".

Ông O'Rourke nói thêm: "Cả hai bên đều mong muốn Đức mua MHP từ Indonesia. Đối với cả hai bên, làm như vậy sẽ giảm sự phụ thuộc tương ứng của họ vào Trung Quốc, những công ty hiện chiếm toàn bộ sản lượng MHP của Indonesia".

Đầu năm nay, các quan chức Indonesia cho biết BASF và Eramet đang lên kế hoạch thỏa thuận hợp tác trị giá 2,6 tỷ USD để sản xuất MHP, mặc dù thỏa thuận này chưa được các công ty chính thức xác nhận. Eramet cho biết nhà máy, nếu được phê duyệt, có thể sẽ bắt đầu hoạt động vào năm 2026.

Quá trình sản xuất MHP hiện tại của Indonesia, do các công ty thuộc sở hữu của Trung Quốc kiểm soát, sử dụng quy trình Lọc axit áp suất cao (HPAL) được sử dụng để chiết xuất niken và coban từ các thân quặng đá ong. Các công ty không tiết lộ có bao nhiêu dòng chất thải độc hại tiềm tàng kết thúc trong môi trường vốn đã bị ảnh hưởng của Indonesia.

Volkswagen có thể hợp tác với hãng Trung Quốc tại Indonesia

Có nhiều cách khác để sản xuất MHP và chuỗi sản xuất carbon âm đã được bắt đầu ở Úc. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng liệu các công ty nước ngoài có bỏ tiền đầu tư vào các quy trình tương tự ở Indonesia hay không vẫn còn là một câu hỏi.

Họ cũng đặt câu hỏi về cam kết của chính phủ Indonesia đối với giải pháp thay thế sạch hơn này.

Các công ty phương Tây cũng có thể cần hợp tác với các doanh nghiệp Trung Quốc đã có mặt trong khu vực. Theo tuyên bố từ Bộ trưởng đầu tư của Indonesia trong tháng này, nhà sản xuất ô tô Đức Volkswagen có thể hợp tác với nhà sản xuất pin khoáng sản Trung Quốc Chiết Giang Huayou Cobalt, một liên doanh là công ty đầu tiên vận chuyển MHP đến Trung Quốc vào năm ngoái.

Tham khảo: DW