Cổ phiếu bí ẩn tăng 4.500% và không ai biết vì sao

Cổ phiếu bí ẩn và mức tăng điên rồ

Giá cổ phiếu tăng điên cuồng khiến Wins từng được định giá khoảng 9 tỷ USD, ít nhất là trên giấy tờ. Nó gấp nhiều lần so với giá trị của LendingClub, công ty cho vay trực tuyến nổi tiếng với doanh thu cao gấp 50 lần Wins. Chính bản thân công ty này cũng không biết vì sao cổ phiếu của họ có thể tăng trưởng với mức như vậy.

Nguyên nhân vì sao cổ phiếu Wins, một công ty Trung Quốc nhỏ bé, lại có thể trở thành món hàng tăng giá tới chóng mặt trên Nasdaq, vẫn đang làm đau đầu các nhà nghiên cứu. Cùng với đó là sự phân vân quanh hành trình đưa ông Vương Hồng, cổ đông lớn nhất của Wins, trở thành tỷ phú USD, ít nhất là trên giấy tờ.

Sự điên rồ bắt đầu từ tầng 37 một tòa cao ốc nằm trên Quảng trường Thời đại. Theo Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái Mỹ, đây là nơi Wins đặt trụ sở trên đất Mỹ. Tuy nhiên, khi tới đây, chẳng thể nhìn thấy hoạt động kinh doanh nào. Thay vào đó, mặt bằng đang được Forefront, một công ty hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, sử dụng. Forefront được thành lập bởi Bradley Reifler, người từng trong hội đồng quản trị của Wins.

Bản thân Wins cũng không giải thích được sự tăng trưởng điên cuồng trong giá cổ phiếu.

Bradley Reifler không phải cái tên hoàn toàn xa lạ ở phố Wall. Ngoài Forefront, ông còn đồng sáng lập Pali Capital, một công ty môi giới ăn lên làm ra đến nỗi Reifler từng khoe khoang rằng Pali có đủ tiền để "đốt" hết 4 triệu USD trong một bữa tiệc kèm sòng bài, với sự góp mặt của ca sĩ John Legend. Tuy nhiên, Pali lao dốc năm 2010 sau cuộc tranh chấp giữa hai người sáng lập, dẫn tới việc phải nộp đơn xin phá sản.

Bản thân Reifler cũng đã nộp đơn xin phá sản vào tháng 1 vừa qua. Hiện tại, ông ta sống ở một trang trại ngựa ở ngoại ô New York. Reifler rút khỏi hội đồng quản trị Wins năm ngoái khi công ty này đang nỗ lực hoàn tất các thủ tục cho vay ở Mỹ nhằm tránh sự xung đột với các hoạt động làm ăn của Forefront.

Trở lại văn phòng của Wins, nơi đây có 3 nhân viên đang làm việc nhưng danh tính của họ được giữ kín. Bản thân Reifler cũng không thể xác định ai đang điều hành Wins dù ông ta từng nhắc tới cái tên Jianming “Jimmy” Hao trong vai trò CEO của công ty.

Đi tìm câu trả lời ở Trung Quốc

Việc tìm câu trả lời cho sự bí ẩn của Wins cũng không tốt hơn khi tìm tới trụ sở công ty ở Bắc Kinh. Nó nằm trong một tòa nhà ba tầng giữa một khu đất yên tĩnh ở quận Chaoyang. Theo lời nhân viên lễ tân, chỉ có vài nhân viên của Wins làm việc ở văn phòng. Cô chuyển yêu cầu của Bloomberg tới một phụ nữ phụ trách nhân sự công ty – người đang đi du lịch.

Phóng viên Bloomberg được cho số để gọi cho người phụ nữ làm nhân sự nhưng đó là số điện thoại ở Mỹ và một người đàn ông tự xưng là Neil Gong nghe máy. Tuy nhiên, chính Gong cũng từ chối trả lời phỏng vấn với lý do cần sự chấp thuận của các giám đốc điều hành tại Trung Quốc. Giovanni Caruso, luật sư của Wins ở New York, cũng từ chối đưa ra bình luận.

Sự bí ẩn của cổ phiếu Wins đã làm nhiều chuyên gia tài chính đau đầu. Nhà phân tích William McNarland của quỹ Eiffel Peak nhận định: “Chúng tôi đã dành hàng trăm giờ để nghiên cứu về công ty này nhưng câu chuyện về nó vẫn là một trong những bí ẩn trìu tượng nhất trong suốt sự nghiệp của tôi. Lần gần nhất người ta nhìn thấy sự điên cuồng của các cổ phiếu tương tự như trường hợp của Wins xảy ra mùa xuân năm 2000 với một vài công ty trên Internet. Tất nhiên, chúng ta biết câu chuyện đó kết thúc như thế nào”.

Những số liệu

Theo báo cáo hàng năm gần nhất, Wins có doanh thu 9,8 triệu USD trong năm tài khóa vừa qua. So với năm tài khóa trước nữa, doanh thu của Wins đã giảm 34%. 2/3 các hoạt động kinh doanh của công ty là ở Tấn Trung, một thành phố nổi tiếng với các hoạt động khai thác than thuộc tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc.

Chi nhánh chính của Wins là Công ty bảo lãnh tài chính Đông Thắng Sơn Tây được thành lập năm 2006 và bắt đầu các hoạt động cho thuê tài chính 3 năm sau. Sau đó, các hoạt động mua bán và sáp nhập tạo ra công ty Wins đang làm đau đầu các chuyên gia chứng khoán ngày nay. Cổ phiếu Wins chào sàn giao dịch Nasdaq năm 2015.

Bradley Reifler, cựu thành viên Hội đồng quản trị Wins.

Khi tập đoàn tài chính Sino Mercury mua Wins năm 2014, không giao dịch tiền mặt nào được tiến hành. Thay vào đó, nhà sáng lập Wins có tên Vương Hồng trở thành cổ đông lớn nhất của công ty, giúp nó giữ nguyên tên gọi. Theo một số nhà phân tích, động thái này giúp Wins được phép niêm yết trên một sàn giao dịch tại Mỹ.

Trở lại với đội ngũ lãnh đạo của Wins, người đàn ông tên Hao mà Reifler nhắc tới từng làm CEO của công ty nông nghiệp Deyu trong thời điểm cổ phiếu của nó sụt từ 8 USD xuống 50 cent/cổ phiếu. Sự sụt giảm tới 16 lần khiến nhiều nhà đầu tư Mỹ sững sờ. Hao rời Wins năm 2013 giúp Vương Hồng trở thành CEO dù vẫn giữ lượng lớn cổ phiếu của công ty.

Trong khi đó, Giám đốc tài chính của Deyu, Peiling "Amy" He, sau này chuyển sang đảm trách vai trò CFO của Wins. Tuy nhiên, vị trí này hiện đang do Junfeng Zhao, người đứng đầu bộ phận tài chính của Tập đoàn Agria, công ty trong lĩnh vực nông nghiệp trụ sở ở Hồng Kông bị Sở giao dịch chứng khoán New York xóa tên hồi tháng 1 sau khi mất gần hết giá trị.

Rất ít công ty Trung Quốc được niêm yết tại Mỹ kể từ làn sóng lừa đảo nghiêm trọng gần một thập kỷ trước. Thời gian gần đây, nhiều công ty cũng bị xóa tên sau khi bại lộ những sai lệch trong lĩnh vực tài chính hoặc thực chất là công ty ma. Nasdaq cho biết họ đang nỗ lực hơn nhằm xác định giá trị các công ty trước khi cho phép chúng niêm yết. Tuy nhiên, luật sư của Nasdaq cũng từ chối bình luận về trường hợp của Wins.

Dấu mốc biến đổi và sự thao túng giá cổ phiếu Wins

Chào sàn Nasdaq từ tháng 10/2015 nhưng Wins suýt nữa đã bị loại bỏ vì không có đủ cổ đông. Khoảng 9% cổ phiếu giao dịch trên sàn nằm trong tay các nhà đầu tư định chế. Tháng 2/2016, việc chuyển văn phòng tới New York giúp Wins được đưa vào Russell 2000.

Sự góp mặt trong Russell 2000 được coi là sự kiện có thể đẩy giá cổ phiếu. Tuy nhiên, phải tới 5 tháng sau giá mới bắt đầu tăng và còn tăng điên cuồng. Do đó dường như Russell 2000 không phải nguyên nhân khiến cổ phiếu Wins tăng mạnh. Thay vào đó, sự tăng trưởng mạnh trong cổ phiếu của Wins có thể bắt nguồn từ các nhà đầu tư bán khống đang thấy hoang mang. Jacob Ma-Weaver, người sáng lập công ty tư vấn đầu tư Cable Car Capital ở San Francisco, cho biết, cổ phiếu này trở nên dễ bị thao túng hơn khi khối lượng giao dịch giảm trong tháng 8 năm ngoái. Khi một cổ phiếu có lượng giao dịch ít, một vài thương vụ có thể làm thay đổi giá. Dù cố ý hay không, nó có thể thu hút các nhà đầu cơ, vốn chỉ chú ý tới các cổ phiếu tăng giá mạnh.

Theo các nhà nghiên cứu, sự tăng trưởng của cổ phiếu Wins có thể được thúc đẩy bởi các nhà đầu cơ. Những người bán khống vay cổ phiếu và bán ra 1 lượng ồ ạt để giảm giá, tận dụng giá giảm để mua vào trả nợ và ăn chênh lệch. Tuy nhiên, do các nhà đầu tư bán khống bị đòi lại cổ phiếu trước khi giá giảm, họ phải cố gắng mua vào trong khi số lượng có hạn và do đó giá cổ phiếu sẽ không giảm mà liên tiếp tăng lên do nhu cầu quá lớn.

So với đỉnh điểm ngày 8/2 vừa qua, giá cổ phiếu Wins đã giảm 34% xuống 299,19 USD/cổ phiếu, khiến giá trị công ty còn khoảng 6 tỷ USD. Dẫu vậy, con số này vẫn gấp 3 lần giá trị của LendingClub, công ty với doanh thu cao gấp 50 lần Wins.

Cổ đông lớn nhất thoái vốn

Dù đã lọt vào chỉ số Russell 2000, phần lớn cổ phiếu Wins vẫn đang được nắm giữ bởi các cổ đông lớn và nội bộ. Nhiều cổ đông của Wins cho biết họ không có ý định bán cổ phần đang nắm giữ ngoại trừ Vương Hồng, cổ đông lớn nhất. Theo bản hợp đồng tháng 12 năm ngoái, Vương định bán 67% số cổ phiếu đang nắm giữ tại Wins với giá 19,35 USD/cổ phiếu. Con số này thấp hơn nhiều so với giá 299,19 USD/cổ phiếu Wins trong phiên giao dịch ngày 28/3.

Khách hàng của Vương là Tập đoàn Freeman FinTech, một công ty hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ tài chính ở Hồng Kông. Freeman FinTech cũng là một công ty đầy tai tiếng trong lĩnh vực tài chính, bao gồm 10 cựu giám đốc bị trừng phạt hay chủ tịch phải từ chức vì cáo buộc thao túng cổ phần công ty khác.

Nếu giao dịch thành công, Wins sẽ trở thành công ty con của Freeman, để lại đằng sau hàng loạt câu hỏi chưa có lời đáp về hoạt động của nó.

Nhưng Reifler không nao núng. “Đó là một công ty thực sự nghiêm túc. Nếu có vấn đề, cổ phiếu Wins đã bị ngừng giao dịch rồi", ông nói.