Cú rung chuyển toàn ngành ô tô: Apple chính thức dừng cuộc chơi với dự án xe điện, giấc mơ iCar tan thành mây khói

Theo tờ Wall Street Journal (WSJ), Apple đã từ bỏ dự án xây dựng xe điện iCar của chính mình, vốn từng theo đuổi hàng chục năm và được đánh giá là một trong những kế hoạch tham vọng nhất của nhà táo khuyết sau iPhone, qua đó chuyển bớt nguồn lực sang công nghệ trí thông minh nhân tạo.

Trong suốt hàng thập niên, Apple đã đổ hàng tỷ USD để cố gắng bắt kịp và vượt qua công nghệ của Tesla trong mảng xe điện với tham vọng tạo nên một sản phẩm đột phá như iPhone đã từng làm trong mảng điện thoại.

Thế nhưng ngày 27/2/2024 vừa qua, Apple đã đột ngột tuyên bố đóng cửa dự án và làm bất ngờ gần 2.000 nhân viên đang làm việc cho dự án này. Hiện Apple vẫn chưa công khai động thái trên.

Đích thân giám đốc vận hành Jeff Williams của Apple đã tuyên bố về việc ngừng dự án phát triển xe điện.

Cụ thể, ban giám đốc nhà táo khuyết nói với các nhân viên dự án rằng họ sẽ giảm quy mô xuống, đồng thời chuyển nhiều người trong dự án iCar mang tên SPG sang mảng AI hiện do John Giannandrea điều hành.

Những nhân viên này thay vì nghiên cứu xe điện sẽ tập trung phát triển công nghệ AI, vốn đang trở thành hướng tập trung đầu tư mới của Apple.

Ngoài ra, hàng trăm kỹ sư, nhà thiết kế của đội phát triển xe điện sẽ phải nộp đơn xin việc vào các dự án khác của Apple nếu không muốn thất nghiệp.

Tất nhiên, một cuộc sa thải lớn sẽ diễn ra khi Apple đóng cửa dự án xe điện khổng lồ của mình nhưng hiện chưa rõ quy mô đuổi việc là bao nhiêu.

Ngay sau thông tin trên, thị trường chứng khoán đã có phản ứng tích cực khi nhà táo khuyết không tốn hàng tỷ USD cho một mảng kinh doanh đầy rủi ro như xe điện. Cổ phiếu của Apple đã tăng 1% khi đóng cửa phiên 27/2.

Tương tự, nhà sáng lập Elon Musk của Tesla cũng ủng hộ quyết định trên khi đăng tải thông tin này trên Twitter-X với biểu tượng ăn mừng.

Bom tấn

Theo Bloomberg, quyết định đóng cửa dự án xe điện của Apple được đánh giá là một quả "bom tấn" với công ty lẫn toàn ngành xe điện.

Dự án mang tên Project Titan này đã ngốn của Apple hàng tỷ USD suốt nhiều thập niên với tham vọng biến hãng công nghệ này thành ông trùm mảng xe điện mới.

Dù nghiên cứu hàng chục năm nhưng Apple chỉ chính thức tập trung vào xe điện từ năm 2014 với mục tiêu phát triển sản phẩm hạng sang, tự động hóa với nội thất như xe limousine, đồng thời có thể điều hướng bằng giọng nói.

Tuy nhiên dự án này đã gặp nhiều khó khăn về công nghệ khi Apple phải liên tục thay đổi lãnh đạo dự án cũng như chiến lược. Ông Doug Field từng quản lý dự án đã ra đi để sang làm giám đốc cho Ford, để lại vị trí cho giám đốc Williams hiện nay.

Với những khó khăn này, Apple đánh giá sẽ phải tốn nhiều năm nữa mới sản xuất được ô tô dù đã tính nhiều phương án khác nhau, qua đó chậm chân quá nhiều so với Tesla trong bối cảnh thị trường xe điện ảm đạm.

Hãng tin Bloomberg cho hay khó khăn phát triển công nghệ tự lái là một thách thức quá lớn khi Apple đã thử nghiệm kỹ thuật này trên đường từ năm 2017 nhưng vẫn chưa thể đảm bảo thành công cho đến hiện tại. Vấn đề an toàn của xe điện tự lái vẫn là một dấu hỏi quá lớn có thể gây ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu Apple.

Thêm nữa, Apple cho rằng thị trường xe điện đang hạ nhiệt khi tăng trưởng doanh số sản phẩm này giảm tốc những tháng gần đây. Phần lớn người mua phổ thông đã chuyển qua mua xe Hybrid.

Hàng loạt công ty trong ngành như GM hay Ford cũng đã dịch chuyển sang mảng Hybrid khi nhu cầu xe điện suy yếu.

Ngay cả Tesla, hãng tiên phong trong cuộc cách mạng xe điện ở Mỹ, cũng đã cảnh báo tốc độ mở rộng của hãng sẽ "thấp hơn đáng kể" trong năm nay. Theo dự báo của UBS AG, tăng trưởng doanh số bán xe điện trong nước sẽ giảm xuống 11% trong năm nay từ mức tăng trưởng ước tính 47% vào năm 2023.

Quyết đoán

Nguồn tin thân cận cho biết hầu hết ban giám đốc của Apple đều đã nhất trí việc dừng dự án xe điện dù có thông tin họ đã gần thành công chỉ 1 tháng trước đây.

Theo Bloomberg, Apple đã phải hạ thông số kỹ thuật xe lái tự động từ Cấp 4 xuống 2+ do các thách thức về công nghệ, đồng thời lùi lịch ra mắt sang tận năm 2028 vì vướng mắc nhiều vấn đề.

Trước đó Apple đã từng tham vọng tạo nên xe điện không có vô lăng hay bàn đạp, nhưng họ đã từ bỏ ý tưởng này do công nghệ chưa thể bắt kịp. Ngoài ra Apple cũng đã nghiên cứu về các trung tâm chỉ huy từ xa để lái thay thế tài xế, một giải pháp mới cho công nghệ tự lái hiện nay.

Bên cạnh đó, mức giá dự kiến 100.000 USD cho iCar của Apple bị đánh giá là quá cao và có thể không đem lại lợi nhuận tương xứng như những gì hãng từng làm với iPhone.

Ban giám đốc của hãng cũng lo ngại về việc tiếp tục chi hàng trăm triệu đô la mỗi năm cho một dự án có thể không bao giờ được thực hiện.

Cho đến nay, cú hích lớn nhất của Apple vào ngành ô tô là phần mềm CarPlay, cho phép người lái xe truy cập các tính năng của iPhone như bản đồ và Siri. Sản phẩm này đang được thiết kế lại để tích hợp sâu hơn với hệ thống điều khiển phương tiện và giải trí.

Bằng cách không cạnh tranh trực tiếp với các nhà sản xuất ô tô khi chỉ sản xuất phần mềm như trên, Apple có thể tạo nên thị trường ngách của riêng mình.

Dù từ bỏ làm xe điện nhưng Apple vẫn tiếp tục đầu tư mạnh vào các lĩnh vực khác. Công ty đã chi 113 tỷ USD cho tổng số hoạt động nghiên cứu và phát triển trong 5 năm qua với tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm khoảng 16%.

Nhà táo khuyết gần đây cũng đã ra mắt tai nghe Vision Pro, dòng sản phẩm mới đầu tiên sau gần một thập kỷ và đã có nhiều thành quả trong mảng này.

Trên thực tế đây không phải lần đầu tiên Apple từ bỏ các dự án tỷ USD của mình. Công ty đã từng hủy bỏ kế hoạch sản xuất tivi thông minh vào khoảng năm 2015.

Tuy vậy rất ít dự án bị hủy bỏ tiêu tốn của Apple nhiều tiền, nguồn lực và thời gian như xe điện.

Dẫu vậy, các chuyên gia và nhà đầu tư vẫn ủng hộ quyết đoán này của Apple.

"Chúng tôi tin rằng quyết định từ bỏ xe điện và chuyển nguồn lực sang AI của Apple là một bước đi chiến lược đúng đắn do tiềm năng sinh lời lâu dài từ doanh thu AI so với ô tô", nhà phân tích Anurag Rana và Andrew Girard của Bloomberg Intelligence nhận định.

*Nguồn: WSJ, Bloomberg